SEVERINO:  Magandang umaga po sa inyo, Secretary Panelo.

SEC. PANELO:  Magandang umaga, Howie.

SEVERINO:  Ano ang pinatutungkulan ng Palasyo na lawless violence sa Memorandum Order No. 32?

SEC. PANELO:  Ay nako, alam mo ang dami nating incidence ng violence doon sa mga lugar kung saan papuntahan natin ng mga tropa. Maraming ambushes, maraming pinatay na pulis, sundalo, maraming ginagawang karahasan ang grupo ng komunista at marami ding mga na-identify na persons na pumapatay, nanununog, maraming acts of violence and it’s about time na dagdagan natin ang puwersa natin doon sa mga lugar na kung saan maraming mga karahasang nagaganap.

SEVERINO:  Okay. Meron ba kayong numbers—I mean, is it really much worse iyong sitwasyon po sa mga rehiyon na iyan na kung ikukumpara sa mga ibang rehiyon?

SEC. PANELO:  Oh yes, marami. In fact, I have—ewan ko kung nakakatanggap kayo ng isang statement ko where I enumerated all the incidents, marami iyon.

SEVERINO:  So, it’s actually much worse in those regions than in other places, sa tantiya ninyo?

SEC. PANELO:  Yes, kaya nga doon nga kinonsentrate, dahil doon nga marami, maraming incidents.

SEVERINO:  Kasi malalaki po iyong mga rehiyon na ito. Are  you saying itong buong Bicol ay may problema or just pockets of places, kasama  na  diyan iyong Legazpi City, iyong mga lungsod, may lawless violence din po iyon?

SEC. PANELO:  Kung saan iyong area saan naganap iyong mga ambushes, like in Bicol. Natandaan mo doon sa Sipocot, kung sana in-ambush iyong si Sheriff Puno, iyon… di ba dalawa ang napatay na pulis noon. Marami pang ibang mga insidente.

SEVERINO:  Opo, pero you are talking about one incident din and in a particular place, so bakit buong Bicol po na ilang probinsya po iyong sakop noon? It’s a very big part of Luzon.

SEC. PANELO:  Howie, I am just mentioning to you an incident, pero hindi lang iyong ang incident. As I said, I have enumerated many incidents of violence. Marami iyon, hindi lang sampo.

SEVERINO:  All over these regions.

SEC. PANELO: Yes, all over. Basta kung saan padadalhan ng tropa, nandoon lahat iyong mga incidence ng violence. And you know people should be happy about that, that means ang gobyerno nagre-respond, tumutulong upang pangalagaan ang kaligtasan ng mamamayan. Kaya sinasabi ko kay Mr. Colmenares – na nagrereklamo baka daw iyan tungkol sa eleksyon – oh ‘di lalo kakong matuwa ka dapat sapagkat pangangalagaan natin ang mga kandidato, ang mga botante kung tungkol sa eleksyon iyan; but it’s not. Kaya tayo nagre-respond kasi marami ngang acts of violence happening all over, those areas mentioned in Memorandum No. 32.

SEVERINO:  Okay. Wala naman po sigurong nag-o-object na nagrereponde po iyong gobyerno sa sinasabi ninyong lawless violence.

SEC. PANELO:  Eh ano ba ang tawag mo doon? 

SEVERINO:  But yeah, why is it necessary to issue like this special document at tinatawag pa ngang may lawless—

SEC. PANELO:  Eh bakit naman hindi, Howie. Di ba dapat nga mag-isyu ka talaga para iyong mga ipapadala mong tropa doon alam nila exactly kung ano ang dapat nilang gawin. At nakalagay sa Memo 32 – na hindi binabanggit ng media – dahil specifically sinasabi doon, ‘you have to protect the rights of every individual.’ Klaro iyon, in other words guidelines mo iyon.

SEVERINO:  Okay. But that means, every time you deploy  added  troops anywhere, you have to issue such a memorandum na nagsasabing may lawless violence doon sa lugar na iyon. Kasi ayon mismo kay Senador Ping Lacson na dating PNP Chief, hindi naman daw kailangan ng ganyang klaseng memorandum.

SEC. PANELO:  Ang kaibahan nito Howie, para at least iyan… at iyan eh kaugnay pa doon sa deklarasyon ng state of lawless violence nung nakaraang taon. I cannot even understand why people are questioning the issuance of a memorandum. Pero dapat nga natutuwa kayo eh. Natutuwa sila na ang gobyerno nagreresponde sa mga karahasan.

SEVERINO:  Oo nga ho, but it’s just seems unusual and this is not the first time nag-respond naman ang gobyerno—

SEC. PANELO:  Even if it is unusual, why react against it. What is important is the government is responding to acts of violence, nagpapadala ng mga tropa doon para masiguro ang kaligtasan ng bayan; iyan ang dapat tingnan natin. Eh ang problema naghahanap na lang ng mga kung anu-anong, wala namang… ewan ko ba. Kung minsan natatawa na lang ako.

SEVERINO:  Well, siguro iyong timing din po ang tinitingnan ng mga tao, kasi nalalapit na rin ang eleksyon ‘no.

SEC. PANELO:  Alam mo, Howie, there’s no such thing as timing, na hindi ka pa puwedeng mag-isyu o magpadala ng tropa dahil malapit na ang eleksyon. Kung saan may karahasan, kung saan kailangan na padalhan ka ng tropa ng mga pulis at mga sundalo ay kailangan ipadala mo. Hindi ka dapat mangingimi just because ah eleksyon na next week, baka tayo—hindi naman po pupuwede iyon, otherwise eh wag na tayong mag-gobyerno.

SEVERINO:  Okay, malinaw naman po iyon. Sa ibang usapin naman po, kaugnay naman sa pagtaboy ng China Coast Guard sa aming TV Crew dito sa GMA—

SEC. PANELO:  Meron na akong sinabi doon. Ang statement ko doon: you have to write us formal, para we can properly act on it. Ang gagawin ko, kapag nakatanggap kami ng sulat, we will refer it to DFA and DFA will refer it to the Chinese government. Kasi ang gusto kong malaman, iyon bang sinabi ng guard na bawal eh, totoo bang bawal o baka naman sa kanya lang iyon. Is it a policy of the Chinese government na ipagbawal ang pagpunta roon ng media?

Kasi kung hindi naman, eh bakit tayo—saka isa pa, nung napanuod ko iyong video, sabi nga nung mga nandoon eh, magalang na…, nakita ko naman eh, magalang, naka-smile pa eh. Ang sabi doon eh, hindi kayo puwedeng mag-interview rito, dahil hindi iyan fishing activity but welcome kayo. Tinanong ko nga iyong staff niya. Sabi ko, ‘bakit ba kayo nagpunta roon?’ ‘Kasi, sir, noong una naming punta roon the fishermen were telling us kino-confiscate ang mga fish. So, we wanted to know kung ano ang nangyari.’ So sabi ko, ano ang nangyari? Sabi nila, ay hindi na raw—oh maganda naman pala kako eh, di pabor sa Chinese nga iyon. Dahil kung ako ang Chinese government di, sige mag-interview kayo, dahil pabor pala ang lumalabas na hindi naman kami nakikialam sa inyo, hindi ba.

That is why pinapaimbestigahan natin, hindi natin malaman, ano-ano ba talaga.

SEVERINO: Okay. But if it turns out na nagpu-prohibit nga iyong China Coast Guard na mag-shoot ang mga Pilipinong media doon, kayo ba ay nag-a-agree doon na puwede nilang pagbawalan?

SEC. PANELO: Ay hindi pupuwede. Kung ano lang naman eh, kung mag-i-interview lang, pabor pa nga sa kanila ang sinasabi ng mga fishermen eh bakit sila iha-harass. We will not agree to that. But that is the turf of the Secretary of Foreign Affairs.

SEVERINO: So based on that principle, sir, kung talaga ang lalabas na, iyon nga, pinagbawal nga iyong team namin na mag-shoot doon so mali iyong ginawa ng China Coast Guard?

SEC. PANELO: Kung iyon ang reason nila—we have to know muna kung bakit nila pinagbabawal.

SEVERINO: So in general, sir, hindi ninyo naman dini-deny na exclusive economic zone natin iyan. So within the exclusive economic zone, do you think Philippine citizens or Philippine media should be allowed to go there and take photos and do coverage, sa tingin ninyo?

SEC. PANELO: Yeah. Sa akin, walang dapat nagbabawal. Ang problema kasi nga, itong mga nasa China eh ang feeling nila sa kanila lahat iyong buong South China Sea. Iyon ang problema. So they are asserting as far as they’re concerned; they are asserting their sovereignty over the areas.

SEVERINO: Okay. Sir, sinabi kasi … tungkol dito sa isyu na ito, sinabi ni DFA Secretary, Foreign Secretary Teddy Locsin sa panayam namin sa kaniya kanina sa Unang Hirit, he thinks filing a diplomatic protest against China for something like this is like throwing paper against a brick wall. Anong reaksiyon ninyo po doon? Parang sinasabi niya, useless daw mag-file ng diplomatic protest?

SEC. PANELO: In the sense na walang mangyayari, tama siya doon.

SEVERINO: Okay.

SEC. PANELO: But in the sense na para lang ipakita sa kanila, “Huwag ninyong gawin sa amin naman iyan. Akala ko ba—sabi nga ni Presidente, akala ko ba magkakaibigan tayo, ‘di ba.  Kung magkakaibigan tayo, medyo maggalangan naman tayo.

SEVERINO: At kapag hindi naman tayo ginalang, what do you think we should do?

SEC. PANELO: Pero alam mo, iyong incident – kasi based on what I saw sa video – hindi naman sila binastos. Sila nga ang nagsasabi na smiling pa, parang napaka-respectful naman sila. Kaya lang, ang gusto ko lang malaman, bakit ninyo ipagbabawal dahil pabor naman sa inyo.

SEVERINO: Sir, wala namang nagsasabing Chinese here are rude—

SEC. PANELO: Siguro, ang ibig sabihin nila, amin itong lugar na ito kaya puwede naming ipagbawal kahit na anong gusto namin sa mga dayuhan. Baka iyon ang kanilang punto.

SEVERINO: Yes, precisely. Hindi naman po iyong politeness o iyong rudeness ang pinag-uusapan dito eh, iyong ginawa nilang pagbabawal doon sa Philippine media crew na mag-shoot sa loob ng ating exclusive economic zone. Iyon po iyong lumabas diyan. Iyon po ang malinaw diyan sa video na iyan.

SEC. PANELO: Oo. Eh siguro baka balikan naman tayo, “Oh halimbawa nagpapunta rin kami ng mga photographers diyan, pinagbawal ninyo, ano naman ang masasabi ninyo ‘di ba.” Baka iyon din ang gagawin sa atin. Eh tayo naman baka ayaw din natin na … bakit kayo nandito? Kailangan humingi muna kayo ng permiso sa kung saang ahensiya ng gobyerno bago kayo basta pupunta rito, ‘di ba. Eh kasi nga you’re the sovereign owner in that area. As far as they’re concerned, sila, gusto nilang gumawa ng kung anumang bagay na hakbangin na nagpapakitang sila ang may-ari roon.

SEVERINO: Okay. Well, naiiba po itong Panatag Shoal sa ibang disputed territories dahil napakalapit po niyan sa ating mainland Luzon. So do you think there’s really anything we can do? Sinasabi ni Foreign Secretary Teddy Locsin na useless po iyong mag-file ng diplomatic protest so kumbaga, are we just allowing them to stay there, occupy that place and pretend that it’s theirs?

SEC. PANELO: Unang-una kasi, alam mo ang problema kasi, iyong mga nagrereklamo diyan like ang Amerikano, mareklamo rin sila and yet they allowed the Chinese government to build structures there, pinabayaan nila nang pinabayaan. Ang gobyerno rin natin ng mga nakaraan – wala rin tayong sinasabi – noong nandiyan na, ito na sa panahon ng administrasyong ito saka tayo nagngangawngaw.

Meanwhile, gaya ng sinabi ko, unenforceable sa ngayon iyan. Wala tayong magagawa kasi ang UN ayaw namang gumalaw; ang US, takot ding gumalaw. Eh si Presidente naman ay alam namang nakatunganga tayo na wala tayong ginagawa. So sabi ni Presidente, ‘Sige, daanin natin sa lamesa. Mag-usap-usap tayo. Baka makuha natin iyong gusto natin nang hindi kailangang daanin natin dahas.’ Kasi kapag dinaan naman natin sa dahas, magkaroon ng trigger diyan, eh lahat tayo, unang-una ang Pilipinas ang tatamaan.

SEVERINO: Okay, sir, sa ibang isyu naman.  May information na ba kayo kung sino iyong sisibakin daw ni Pangulong Duterte? I mean, who’s next?

SEC. PANELO: Wala pa. Wala pang pinapadala ang Office of the President (distorted signal)

SEVERINO: Okay. Doon naman po sa proseso ng pagpili ng bagong Supreme Court Chief Justice. Mayroon ba kayong maishi-share na information tungkol diyan?

SEC. PANELO: Wala pa dahil—alam mo, si Presidente ‘di ba if you notice, the President doesn’t share … ina-announce niya nang bigla eh.

SEVERINO: Okay. So kahit information about when the appointment will be announced?

SEC. PANELO: Wala eh.

SEVERINO: Wala rin po.

SEC. PANELO: Ganoon ang style ni Presidente, he doesn’t—kumbaga ano nga siya eh, hindi mo siya mabasa. Kaya maraming na—eh magaling eh, tactician nga eh. He’s been in power for so many years, palaging panalo sa eleksyon.

SEVERINO: Iyong Pangulo ba ay kinakausap niya iyong ibang kandidato to get his own impression dito sa mga … iyong mga finalists dito sa position na napakaimportante po, sir? Wala pong ganoon?

SEC. PANELO: Hindi kumakausap si Presidente kahit kanino.

SEVERINO: Yeah. But surely, iyong JBC, iyong mga choices diyan, iyong recommendees niyan, iyan ang pagbabasehan ng Pangulo or somebody from outside—

SEC. PANELO: Alam mo, pareho rin natin, kung tayo ang appointing power, siyempre titingnan natin ang reputasyon ng mga iyan ‘di ba, lalo pa kung lawyer. Kagaya ni Presidente, abogado iyan, ang pipiliin niyan mga abogado rin.

So during the time na nagpa-practice siya—kaming mga abogado, kilala na namin kung anong uri ang mga kapwa naming abogado lalo na iyong mga nagpa-practice; kung anu-ano ang mga reputasyon niyon. Kahit na makaakyat ka sa pinakamataas na tungkulin, iyong reputasyon mo na naba-validate during your practice, hindi mawawala iyon. Iyon ang mga kinu-consider ng appointing power.

SEVERINO: Okay. Maraming salamat sa inyong panahon, Presidential Spokesman Secretary Salvador Panelo. Thank you, sir.

##

Source: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center)