Ilang araw minemorize yan, yan. [audience cheering] I have a prepared speech wherever I go, basta naa koy talking part, naa gyud koy basahunon. Tulo lang ka pages, pero di nako masulti tanan ang gusto nako nga igawas gikan sa akong kasing-kasing. Kanang mga ‘blah blah blah,’ ‘blah blah, blah, blah, blah,’ human daghang salamat. Any work [inaudible, refer to 0:50] tapos na. 

(TRANSLATION: Ilang araw minemorize yan, yan. [audience cheering] I have a prepared speech wherever I go,  basta meron akong talking part, meron talaga akong babasahin. Tatlong pages lang, pero hindi ko masabi lahat ang gusto kong masabi mula sa aking puso. Itong mga  ‘blah blah blah,’ ‘blah blah, blah, blah, blah,’ tapos ‘daghang salamat.’ Any work [inaudible], tapos na.)

Pero naa koy gustong ipasabot sa tao. Kaning kalibutana ba, this planet, naay mga tao ngari na sakop ni Satanas, dili ako na ha. Naay mga tao nga but-an, sagol sagol ta. Apan once in a while, usa ka adlaw, naay mugawas [inaudible] ang adlaw nga naa koy tao nga magtag-an sa iyang isig katao. You know I’d like to talk to Ramon Ang.

(TRANSLATION: Pero may gusto akong ipaabot sa mga tao. Itong mundo, this planet, may mga tao na parang sinakop na ni Satanas, hindi ‘yan ako ah. May mga mababait din. But once in a while, may isang araw, may lalabas [inaudible] may mga araw na… ou know I’d like to talk to Ramon Ang.)

Ito si Ramon, may sheer guts og  iyang sariling pagod, [inaudible] a billionaire, ten times longer. Yet, wa sila nalimot 

sa ilang isig katao from time to time, daghan ni siya og mga donation, charitable endeavors pero dili nila ginapublish. Mao ning mga tauhana nga gusto lang muhatag nga anonymity ba, ‘kinsa man naghatag ani sir?’ áh basta ibutang lang dira, naay naghatag’ ana.

(TRANSLATION: Ito si Ramon, may sheer guts at may sariling pagod, [inaudible] a billionaire, ten times longer. Yet hindi nakakalimot from time to time, marami ito siyang mga donations, charitable endeavors pero hindi naman pinupublish. Itong mga taong ito gusto lang ng anonymity. ‘Sino bang nagdonate nito, sir’ ‘Ay basta ilagay mo lang diyan, may nagbigay niyan.’)

Naay mga tao, one of them is Ramon Ang, pero nainsister (not sure w/ what I’ve heard, refer to 01:12 of 170519_1519.MP3 file) ko sa iyaha nga mulantad siya, tutal wala may muholdup niya kay ako may mugwardya gyud niya nako nga from time time, tingala man pud ang mga tao daghan mi’g kwarta. So kani, ang atbang ani niadto, squatter sa sanctuary gyud. Kanang gireserba ko na kada masunugan, unya katong mga NPA nga musurrender na way kapuy-an, diha ta mo gipamutang, ambot kung pilay gibalik sa inyo sa [inaudible; please refer to 01:50] y***. Pila may gibalik sa inyo?

(TRANSLATION: May mga ganyang tao,  one of them is Ramon Ang, pero nainsister (not sure w/ what I’ve heard, refer to 01:12 of 170519_1519.MP3 file) ako sa kanya na lumantad siya, since wala namang manghohold – up sa kanya kasi I will guard him from time to time. So noon, squatters area ito siya. Nakareserba ito siya sa mga nasunugan, at yung mga NPA na sumurrender at walang matitirahan, diyan ko kayo nilagay, ewan ko lang kung magkano yung binalik sa inyo. Magkano ba ang binalik sa inyo?)

I’ll place there something like 50 of you, wa nay nabilin, namalik na sa bukid, gibaligya ang yuta. Bantay mo sa ako. Tuli-on ta mo’g usab. Unya magstorya ra ta ana, pero ayaw ratrata ang mga taong mga maayo ang budhi sa Binisaya pa. I think budhi is translated as virtue. So kani sila ang mga… Ingnan ta mo ha, prangka prangka, gusto ba mong… huwag na lang magalit ha?

(TRANSLATION: I’ll place there something like 50 of you, wala nang naiwan, bumalik na sa bukid, binenta na ang lupa. Humanda lang kayo sa akin. Ipapatuli ko kayo ulit. Mag-uusap lang tayo, pero huwag niyong idamay yung mga taong na mabubuti ang budhi sa Binisaya pa. I think budhi is translated as virtue. So ito sila… I’ll be frank with you, but I hope you won’t get mad.)

Pagkadaog nako, magcommercial man, wa na ko kanang Cebu Pacific, ingon siya mureligilitado man ang kaning ginabuhat. Niadto, okay lang na kay presidente ka man, civillian ka man, mayor ka man. Karon presdiente na medyo delikado. Ang iyang gioffer sa akua unang offer pa lang, palitan ko niya og (volkstream?) So nibalibad gyud ko ingon ko nga ayaw lang sir, okay na man ko anang commercial, tutal sila man ang tag-iya sa PAL niadto. And he was once a president of PAL, and you know that it is working efficiently, it’s quite safe to fly those planes. Mao to ingon siya unsa may akong… Oh ikaw unsa imong kuan, mas maayo pa siguro imo na lang sa katawhan and that’s really.. naa may foundation na akong mama. Ambot lang if it’s still [inaudible] our operating.. But it is the foundation of my mother.

(TRANSLATION: Pagkapanalo ko, … Noon, okay lang kasi sibilyan ako noon, mayor naman. Ngayon, Presidente na, medyo delikado na. Ang offer niya sa akin noong una, bibilhan niya ako ng (volkstream?). I declined, sabi ko okay lang ang commercial since siya naman ang may-ari ng PAL noon. And he was once a president of PAL, and you know that it is working efficiently, it’s quite safe to fly those planes.  So yun ang sabi niya sa akin. Mas mabuti na yung ibibihgay niya sa taong bayan and that’s really… may foundation ang akong mama, ewan ko lang kung operating pa. But it is the foundation of my mother.)

So ilang giarrange ni Ramon and naghimo sila og foundation, nangita sila og yuta na paadtuhon lang akong anak, siya na may mayor, controlado naman na niya kay gipalit ra man gihapon nako ni, kay kahibawo ko nga kulang eh. Pero gipangutana nako ang origin nila ngari,ang kadtong di na maaccommodate og dili na nako gustong iipon didto kay naay mga sundalo og pulis, sabi ko, wala man ko’y kuan, [inaudible] stop, stop this bullshit on fighting pero diri ta mo ibutang just to avoid ang nga bad blood ba, dumot.

(TRANSLATION: So inarrange nila Ramon at gumawa sila ng foundation, naghanap sila ng lupa kung saan pwedeng magtignan ng aking anak since siya na ang mayor, siya na ang may control since binili ko naman, alam kong kulang eh. Pero inalam nila kung saan ba sila galing, yung mga hindi naman ma-accommodate at ayaw sumama kasi may mga pulis at sundalo, sabi ko wala namang ano. Tigilan na itong away, pero dito ko na lang ilalagay ibutang just to avoid ang nga bad blood ba, dumot.)

I don’t know if they’re still here but gihatag ingon nila sa ako ni Inday is 42 square, floor area dako na kaayo na, gidugangan ni Inday and [inaudible] pa sa , there will be water when you transfer there, there will be electricity already, ang tanang naa sa amu-a, kapuy-an gyud ninyo na. Ang akong kuan, ayaw ninyo ibaligya ha. Basig ang kamong mga awardees, mao bitawng maoy wa ko gusto mubasa ani kay wala diri.

(TRANSLATION: I don’t know if they’re still here but sabi ni Inday Sara is 42 square, floor area, masyado nang malaki yan, dinagdagan n, there will be water when you transfer there, there will be electricity already, ang lahat meron na sa amin, titirahan niyo na lang yan. Ang akin lang, huwag niyo lang sana yan ibenta. Yan ang rason kung bakit ayaw kong basahin [ang speech] kasi wala yun dito.)

Basin unsa na pud inyong gipamaligya, kay ako, magtaod na lang ko’g dako nga flagpole dira dili para sa flag, para bitayanan sa mga taong ibaligya na human, diha na gyud mo mag ano. Sa gabii [inaudible] wa pay makakita.

(TRANSLATION: Baka ano nanaman yung ibenta niyo kasi nilagyan ko ng flagpole yan, hindi para sa flag, pero para markahan na nabenta na, tapos diyan ang ano. Sa gabi [inaudible] wala pang nakakakita.)

And [inaudible] love of the Philippines, [inaudible]. Kana, lisod kaayo mukuha og yuta, mahirap sa panahon na ito, sa karami ng tao, ang planeta is getting very small. So naa kay pwesto diri, og maski above lang na igo na and there you stay. Ayaw na na buhii kay mao na nang mapasa niniyo sa inyong anak. Kung sakali lang magkamalas malas sa buhay, at hindi sila aangat at mahirap pa rin, kung hindi sinusuwerte, at least may mauwian.

(TRANSLATION: And [inaudible] love of the Philippines, [inaudible]. Mahirap maghanap ng lupain ngayon sa panahong ito dahil marami nang tao, ang planeta is getting very small. So yung may mga pwesto dito, you stay there. Huwag niyo nang ibigay sa iba kasi yan yung maipapasa ninyo sa inyong mga anak. Kung sakaling minamalas sa buhay at hindi sila aangat at mahirap pa rin, kung hindi sinusuwerte, at least may mauwian.)

Naa silay kaulian, so ayaw pud mo kaayog panganak og daghan kay di na na masakto sa… og manganak mo’g daghan sa 42 square meters floor area, og manganak ang imong anak, lima, unya manganak og tig-napulo, matulog mo ana mag-tindog. Di na mo makahigda. Huna hunaa na na ninyo sa inyong konsensya na. Ako na bahala dira basta ayaw pasobra-i sa kalibutan. Anything that is inordinately in excess nga di nimo kaya, ngil-ad nila.

(TRANSLATION: Meron silang mauuwian, at huwag rin kayong mag-anak ng marami dahil hindi yan magkakasya, at kung marami kayong anak sa loob ng 42 square meters floor area, at manganganak yung mga anak niyo ng tig-lilima o tig-sasampu, matutulog na kayo ng nakatayo. Isipin niyo na yan sa inyong konsensya. Ako na bahala niyan basta huwag niyo na dagdagan. Anything that is inordinately in excess na hindi niyo kaya ay masama.)

Whatever it is, butang na diha’g di nimo kaya, di na nimo magastuhan, likay lang kay ang sunod ana, perwisyo na lang. So mao na lang akong ikatambag ninyo, ampingi’g maayo. Ayaw mo pag away-away kay magconstruct pa na, kay ang gobyerno ma’y magbuot. Karon kay daghan na, para walay pabor pabor, dili pabor sa NPA, dili pabor sa mga tao diri, I [inaudible] to be [inaudible]. So paswertehan na lang kung sino ang makabuot, mao na nang imong balay. Dili ana mag tudlo-tudlo nga gikan namo because there will be suspicion nga nipabor ni og usa ka tao, labi na kami sa akong anak kay mga pulitiko, di gyud na ninyo malikayan ang mag pabor2x kay leader.

(TRANSLATION: Whatever it is, kung hindi mo na kaya o hindi mo na masustentuhan, umiwas ka na lang kasi perwisyo ang kalalabasan niyan. So yun lang ang advice ko sa inyo, alagaan ninyo ng mabuti. Huwag kayong mag-away kasi icoconstruct pa lang yan. Ngayong marami pa yan, walang pabor pabor, hindi papabor sa NPA, hindi papabor sa mga tao dito.  I [inaudible] to be [inaudible]. So paswertehan na lang kung sino ang makakabunot, ‘yan na yung bahay mo. Hindi kami ang mamimili because there will be suspicion na pumabor sa isang tao lalo nang mga politiko kami ng mga anak ko, hindi maiiwasan ang pabor2x kasi leader.)

So we’re trying to avoid it. It’s going to be illaterate? It’s going to be a clear arrangement, it’s gonna be [inaudible], the turn over sa March, Araw ng Davao, di pa mo ana? Unya ayaw mo’g kalimot naa na moy bag-ong balay, naay house warming man gyud na. Ayaw pud mi kalimti pag imbitar. Pag ihaw na mo ana og wa na gyuy lain, iringi, kanang iring sa ubos. Basta maayo ang pagkaluto. Mao man ning kan-on sa among dormitoryo niadtong wala nay sud-an kay nahurot na man ang kwarta sa Jai alai [not sure sa spelling, refer to 08:46]. Mao nang ako, di ko gusto og sugal. Pag butang na unta ngai’g Jai A Lai.

(TRANSLATION: So we’re trying to avoid it. It’s going to be illaterate? It’s going to be a clear arrangement, it’s gonna be [inaudible], the turn over sa March, Araw ng Davao, ayaw niyo pa yan? Huwag ninyong kalimutan na may bagong bahay kayo, nmay house warming naman talaga yan. Huwag niyo kaming kalimutang iinvte. Magpapalechon kayo, at kung walang iba, yung pusa na lang. Basta mabuti yung pagkalaluto. Yan yung kinakain namin sa dormitoryo kung wala na kaming ulam kasi naubos na ang pera sa Jai alai [not sure sa spelling, refer to 08:46]. Kaya ayaw ko sa sugal.)

Ana ko  kay mao nang turing niadto, pag-abot sa akong allowance, diretso sa Jai alai, wala na. Sa gabii, mangita na mi’g iring kay mao nay prituhon, palit jud mi’g kan-on [inaudible], na-okay na man. Mao nang busoga.

(TRANSLATION: Yan yung gawain namin noon, pagdating ng allowance ko, diretso sa Jai alai, wala na. Sa gabi, maghahanap kami ng mapiprito na pusa [inaudible], okay na. Busog.)

So mao na, kita na lang man, at kayo namang mga NPA, sabihan ninyo commander ninyo: undang. I won’t sign anything unless maundang mo’g away. Wa koy problema, akong mga sundalo og pulis, unsa na lang akong isulti? Undang mo. Kampo lang mo. Pero ang kamong mga NPA sige mo’g pangambush ana dira sa Domiga, dira sa… Wala gyud tay [inaudible] Maignan gani’g buwaya ngadto nga wa’y [inaudible] seminar to run. Og karon sigurado ko kani away nato sa NPA, sa MILN, kahibawo ba mo singkwenta anyos na ni.

(TRANSLATION: So yan lang, tayo tayo lang naman. At kayong mga NPA, sabihan niyo ang mga commander niyo: stop it, I won’t sign anything unless tumugil na sa away. Wala akong problema, ano na lang ang masasabi ng mga sundalo at pulis?  Tumigil na kayo. Campo lang kayo. Pero kayong mga NPA, sige kayo ambush diyan as Domiga, diyan sa… Wala tayong [inaudible] Masabihan pa lang tayo na buwaya doon sa [inaudible] seminar na yun. At sa ngayon, sigurado ako na itong away ng NPA, sa MILN, alam niyo nang 50 years na ito.

Naningkamot ko nga akong tapuson pero mag sigeg patay, ug muistorya ta, niadmitar man sila sa akua sa Malacanang, didto na naihapon, na dili nila kontrolado ang tanang operating units sa NPA diri. Sorry na lang. Padayon ta, ako wa koy problema, hulat ra ko’g lima ka tuig, sibat na ko. If that conflict will continue, and it will continue to punish kasi magsige ra tag patay puro ra ba ta Pilipino. Mao nay pinakaluod diha. Asa ang prinsipyo nga atong gipangita? Where is the setup, or which principle are you fighting for that would kill the FIlipino and would last for about 50 years?

(TRANSLATION: I’m doing my best to end this but there are killings. Nag-usap kami, they admitted to me in Malacanang during our dinner that they don’t have full control over the operating units here in NPA. Sorry na lang. We’ll continue, I don’t have a problem, I will wait for 5 years and I can go. If that conflict will continue, and it will continue to punish since Filipinos are killing each other. That’s the most gruesome part there. Where are the principles that we are looking for (or upholding)? Where is the setup, or which principle are you fighting for that would kill the FIlipino and would last for about 50 years?)

Unless kung mupirma si Sison og bilateral, kaming duha ang muingon undang ang away, wa ko muingon nga iundang, o isurrender ninyo ang firearms. Ilubong lang, ayaw mog pagdala’g armas, mugawas lang mo, walay dakop, wa tanan. Ang ioffer nako kay Sison kay masakiton siya, muuli na siya ngari. Akoy bahala, Dili nako siya dakpon, di nako siya presuhon. Ako pay mubayad sa iyahang ospital. Pero unless I can get that guarantee na walay mamatay na sundalo o baranggay captain kadaghanan, kadaghanang namatay sa gobyerno is baranggay captain, sundalo. Og mao na, magpalit na lang ko’g daghang bala, import na ko’g daghang gwapo na baril, payts na ta ani.

(TRANSLATION: Unless Sison will sign the bilateral, we will tell them to stop the war. I did not directly say that you’ll stop, or just surrender your firearms. Just bury it, don’t bring it anywhere else. Just go out freely and you won’t be caught, wala lahat. My offer for Sison, since he’s already sick, is for him to come home. Ako ang bahala. Hindi ko siya ipapadakip. Hindi ko siya ipapapreso. I am willing pay for his hospitalization. Pero unless I can get that guarantee na walang mamatay na sundalo o baranggay captain,usually ang mga namamatay is sundalo o baranggay captain. And there, I’ll just but lots of ammunition and import guns, we’re good to go.)

Mao na akong sulti, alam kong marami kayong NPA nakikinig diyan. Hindi tayo naglayo sa hangarin natin pero stop killing people, buried ako. I continue to share my soldiers, my policemen. Mine because I am the commander in chief, whether they are my soldier, my policemen. Mao nang ako pero og muundang mo at nandyan pa ako, we can work all together. Hindi naman ako makadaga’g presidente, [inaudible] dayon. SIge ra nag mayor diri, okay man hinuon [audience cheering]. Akoy napresidente, patay mong tanan dira mangulata ni [laughter]. Manumbag man ni. Ah, buta (or puta, refernto 13:09) na.

(TRANSLATION: That’s what I can say, alam kong marami kayong NPA nakikinig diyan. Hindi tayo naglayo sa hangarin natin pero stop killing people, buried ako. I continue to share my soldiers, my policemen. Mine because I am the commander in chief, whether they are my soldier, my policemen. But if you stop at nandyan pa ako, we can work all together. Hindi naman ako makatakbo ulit bilang presidente [inaudible] dayon. Lagi na lang mayor, okay lang naman [audience cheering]. Ako ang presidente, patay kayo diyan mga nambubugbog kayo [laughter]. Nanununtok Ah, buta (or puta, refernto 13:09) na.)

[inaudible] but as long as maayo ang pagpadala sa Davao, wala man nay [inaudible] Kita man nga NPA, nagaprangakahay ta. Ginabudyakan ko talaga kayo, magprangkahan tayo. [inaudiblle] agwanta dira. Storya lang. Mao lang nang akong maingon. So it’s fragile kay it would go a long way to help the Filipino sa karong panahon. Og kung makakwarta pa ko, wala koy project, akong giuna mga balay. Basta akong saad ninyo mao ni: Ang inyong kwarta, ang katapusan ninyong  singko centavos na ibayad ninyo sa gobyerno, sa mga buwis, mupalit mo’g asin, mupalit mo’g suka, mupalit mo’g tsinelas, naa na nang buwis ninyo dira nakapatong, so ako, ingnan ta mo: inyong kwarta muabot gyud sa inyo. Walay corruption sa akong panahon, di gyud ko musugot.

(TRANSLATION: But as long as maayos ang Davao, walang [inaudible]. Ngayon tayong mga NPA, let’s be frank. Ginabudyakan ko talaga kayo, magprangkahan tayo. [inaudible] magtiis diyan. Usap lang tayo. Yan lang ang masasabi ko. So it’s fragile because it would go a long way to help the Filipino sa panahon ngayon. Kung magkakapera pa ako, wala akong project, inuna ko ang mga bahay. Basta ito yung masasabi ko: Ang pera ninyo, until the last drop of centavo na ibabayad ninyo sa gobyerno, sa mga buwis, bibili kayo ng asin, suka, o tsinelas, meron nang buwis diyan, so ako, I’ll tell you: yung pera niyo, makakarating sa inyo. Walang corruption sa aking panahon, hindi ako papayag.)

Daghan na kong gipahawa, isa ka cabinet member during a cabinet meeting. Ako siyang giingnan na you’re lying to your teeth. Get out of this room. You’re fired. Ana ko ka-istrikto gyud. Ana ko kastrikto kay gusto nako mawala ning corruption. Inyong kwarta, muadto ninyo, magamit sa tamang pagdag[inaudible]. Mao ra nang masaad ninyo. Unya kanang droga, likayi gyud na. Og di gyud matapos nang patay, anak ka ng putang ina. Di gyud na matapos as long as you continue to destroy the young, ang atong mga anak. Kay kamo nagtu-o mo nga dato mo? Ako? Katiguwang na nimo, kinsa may mupalit sa inyong medisina?

(TRANSLATION: Marami akong pinaalis, isang cabinet member during a cabinet meeting. I told him na  you’re lying to your teeth. Get out of this room. You’re fired. Ganyan ako kastrikto kasi gusto kong mawala ang corruption. Ang pera ninyo, mapupunta sa inyo, magamit sa tamang pagdag[inaudible]. Iyan lang yung masasabi ko sa inyo. Tapos ang droga, iwasan talaga ninyo, at kung hindi matatapos ang patayan, anak ka ng putang ina. Hindi yan matatapos as long as you continue to destroy the young, ang ating mga anak. Anong tingin niyo, mga mayayaman tayo? Ang tatanda na ninyo, sinong bibili sa inyong medisina?)

Kinsa may mubahog sa inyo’g lugaw? Ang mga bata. Kinsa may mupalit sa inyo’g oxygen? Kita na gani ang [inaudible] sakit imong nanay, tatay, og imong kwarta mupreda pa mo og inyong yuta, isangga pa ninyo para mapalit og [inaudible]. Og kadtong tanan atong gipaeskwela, inyong buangon. Sisirain mo, saan mo ako ilagay sa panahon na kailangan ko? Magsalig ko aning na naay mga anak sila? Mao nang tanang mga ginikanan nato, sultihan ta mo sa tinuod lang, naa na silay ginabati unya muingon man na nga “wala man nag saba-saba si papa, wala man siya nagreklamo” kay di na na gusto kami nga maglabad pa inyong ulo magpalit pag medisina mahibaw-an na naa na siya.

(TRANSLATION: Sino yung magsusubo sa inyo ng lugaw? Ang mga bata. Sinong bibili sa inyo ng oxygen? Tayo nga na [inaudible] nagkasakit na ang mga nanay at tatay, tapos yung pera mo, magpeprenda pa kayo ng lupa. Bibili pa kayo ng [inaudible]. At yung mga pinag-aral natin, sinisira mo. Sisirain mo, saan mo ako ilagay sa panahon na kailangan ko? Will I rely to the children? Kaya nga sa totoo lang, may nararamdamang sakit na yung ibang mga magulang tapos sasabihin lang ng mga anak na  hindi lang man sila nagsabi o nagrereklamo, o kaya hindi lang sinasabi kasi ayaw sumakit ang ulo at bumili ng gamot.)

Mao nang mga tatay og nanay ninyo, wala man na magsulti, wala man gyud na magreklamo. Nag-antos na, naga-ago na sa kasakit galing di na lang na gusto magdistorbo. Mao na dira. You deprive the [inaudible (refer to 16:19)] of the young and you’re destroying the Philippines, and [inaudible]. Do not ever land the toil [inaudible] dili lang ta magtinud-on. P***** i** [inaudible] sinisira ninyo ang bayan. And if there’s one thing that I will not allow, I will never allow my country to [inaudible]. Hindi talaga.

(TRANSLATION: Kaya ang mga nanay at tatay niyo, hindi naman sa hindi nagsasabi o hindi nagrereklamo, nagtitiis lang yan sila sa sakit. Ayaw lang magpadistorbo. You deprive the [inaudible] of the young and you’re destroying the Philippines, and [inaudible]. Do not ever land the toil [inaudible] dili lang ta magtinud-on. P***** i** [inaudible] sinisira ninyo ang bayan. And if there’s one thing that I will not allow, I will never allow my country to [inaudible]. Hindi talaga.)

Ang ayaw ko sa panahon na ito mabalita na “The Philippines deteriorated so much because nothing was done about it.” Huwag niyo talaga ako basta droga, bitawan ninyo yan kasi maabutan ko talaga kayo, mamatay gyud mo. Magpranka ako, wala akong pakialam diyan p***** i**ng human rights na yan. You have 4 million drug addicts. How am I supposed to deal with that? Dungagan ninyo’g tag-1 milion kada tuig. Saan tayo pupunta nito? Mabuti nga para klaro tayo. Ako ba sa panahon ko tinarong tarong ako. Panahon ko [inaudible] salbad. Panahon ng pagkasalbahes number 1 ako. P***** i**, [inaudible] hanger. And I can…

(TRANSLATION: Ang ayaw ko sa panahon na ito mabalita na “The Philippines deteriorated so much because nothing was done about it.” Huwag niyo talaga ako basta droga, bitawan ninyo yan kasi maabutan ko talaga kayo, mamamatay talaga kayo. I’ll be frank, wala akong pakialam diyan p***** i**ng human rights na yan. You have 4 million drug addicts. How am I supposed to deal with that? Dagdagan pa ninyo ng tag-iisang milyon every year. Saan tayo pupunta nito? Mabuti nga para klaro tayo. Ako ba sa panahon ko tinarong tarong ako. Panahon ko [inaudible] salbad. Panahon ng pagkasalbahes number 1 ako. P***** i**, [inaudible] hanger. And I can…)

Terrorism, [inaudible] kamao ba mo magputol og ulo? Susmaryosep. I can do ten times better. Better than you can imagine. Gusto ninyo kainin ko pa yang atay ninyo sa harapan ninyo. Taga-i lang ko’g suka og asin. P***** i*** kailangan ko lang yung… Oh, galitin mo ako. [inaudible] Abrihan nako imong tiyan, kuoton ko yang iyong atay. Isawsaw ko na sa suka og asin [inaudible] sa inyong atubangan.  Ganun ako magalit sa mga tao ngayon. Maayo na nang klaro klaro ta. Eh si Duterte parang hindi abugado magsalita, hindi edukado. Hindi na lang gud edukado. Boulevard lang gud ta nidako. [laughter] Bitaw. Jacinto. Boulevard lang igo. Ayaw binuangi nang edukado edukado letche.

(TRANSLATION: Terrorism, [inaudible] marunong ba kayong magputol ng ulo? Susmaryosep. I can do ten times better. Better than you can imagine. Gusto ninyo kainin ko pa yang atay ninyo sa harapan ninyo. Bigyan niyo lang ako ng suka at asin. P***** i*** kailangan ko lang yung… Oh, galitin mo ako. [inaudible] Bubuksan ko ang tiyan mo at kukunin ko yung atay mo. Isawsaw ko na sa suka og asin [inaudible] sa inyong harapan.  Ganun ako magalit sa mga tao ngayon. Mabuti na yung klaro. Eh si Duterte parang hindi abugado magsalita, hindi edukado. Hindi na lang edukado. Boulevard lang ako lumaki. [laughter] Bitaw. Jacinto. Boulevard lang. Huwag niyong lokohin ang mga edukado letche.)

Nagtinarong tang tanan unya usbon nako, palakpakan nato maayo si Ramon Ang sa iyang gibuhat [applause] unya si Congressman Velasco sa Marinduque. Amigo man gud nako na. Ah sa Bataan, Garcia. Congressman Garcia. Ang igsuon ani, si Abet ang governor. Sila na na ang Duterte. Si Imee, Ilocos, sila sa Bataan, Marinduque. Pero gamay ra akong tampo, daghang kwarta gipamalit ang tanang bulto. Six million lang naman. Unya ang mutya sa mga pobre, ana lang na matabang na [inaudible] [applause] unya kanang sa iyang nawong? Dili na lang ko musulti kay gusto man niya mutagna ko, tagna tagna lang.

(TRANSLATION: Nagmamatino tayong lahat, tapos uulitin ko, palakpakan natin si Ramon Ang sa kanyang ginawa.  [applause] Tapos si Congressman Velasco sa Marinduque. Kaibigan ko rin yan. Ah sa Bataan, Garcia. Congressman Garcia. Ang kapatid niya, si Abet ang governor. Sila na na ang Duterte. Si Imee, Ilocos, sila sa Bataan, Marinduque. Pero nagtatampo ako konti, maraming pera, pinamili ng mga bulto. Six million lang naman. Tapos ang mutya sa mga pobre, yan lang ang maitulong niyan [inaudible] [applause] tapos yung kanyang mukha? Hindi na lang ako magsabi kasi gusto man niya mag hula ako.)

So dili ko magdugay, magpasalamat ko sa all those guys who have one way or another contributed their effort, money, everything to realize this dream. It will come to pass, God-willing. And by that time, I hope you will still be around, I can gather here once again to celebrate the victory of the human spirit.

(TRANSLATION: So hindi na ako tatagal, magpasalamat ko sa all those guys who have one way or another contributed their effort, money, everything to realize this dream. It will come to pass, God-willing. And by that time, I hope you will still be around, I can gather here once again to celebrate the victory of the human spirit.)

Daghang salamat.

—END—