SEC. ROQUE: Magandang tanghali Pilipinas.
Eksakto ngayong araw, April 27, ay limang daan taon na po ang nakalipas mula noong April 27, 1521 na nasaksihan ng mga Pilipino ang kabayanihan po ni Lapu-Lapu.
Narito po tayo ngayon sa Lapu-Lapu, Cebu Province, para gunitain ang makasaysayang araw na ito, ngunit bago ito masaya kong ibinabalita na binuksan kahapon ang world class Quincentennial Museum kagabi po. Nanguna ang National Historical Commission of the Philippines at ang probinsiya ng Cebu sa pag-unveil ng marker sa Museu Sugbu, kung saan isa tayo sa naging panauhin.
Makikita sa museum ang papel ng Pilipinas sa World First Circumnavigation na nangyari matapos dumating si Ferdinand Magellan sa bansa may limang daan taong ng nakakalipas. Makikita rin ang buhay sa pre-colonial Philippines kung saan malalaman ng bibisita na may sariling kultura, paniniwala at istrakturang political ang ating mga ninuno bago pa dumating ang mga Europeo.
Panoorin natin sandali po ang maikling video clip tungkol sa Quincentennial Museum kagabi. Jovan please play the video:
[VIDEO CLIP]
SEC. ROQUE: Tulad po ng aking nabanggit kanina, isang espesyal na araw ang Abril 27, si Lapu-Lapu ang unang bayaning Pilipino, siya ang kauna-unahang Pilipino na tumayo at lumaban sa kolonyalismo ng Europa at ang tagumpay niya, kasama ng kanyang mga mandirigma sa Mactan ang itinuturing na unang magtagumpay na laban sa kolonyalisasyon ng bansang Espanya.
Dahil dito kinilala ni Presidente Rodrigo Roa Duterte ang kabayanihan ni Lapu-Lapu. Nagbigay- pugay ang ating Pangulo ng kanyang nilagdaan ang Executive Order No. 17 noong April 7, 2017 o apat na taon ng nakalipas na nag-create ng Order of Lapu-Lapu na kumikilala sa mga opisyal at mga tauhan ng pamahalaan, maging pribadong indibidwal sa kanilang natatanging serbisyo or extraordinary service kaugnay ng kampanya o adbokasiya ng Pangulo.
Nagdeklara rin po sa pamamagitan ng isang EO na ang April 27 ay hindi lang po official holiday dito sa Mactan, Cebu kung hindi special working holiday sa buong Pilipinas para gunitain po ang kabayanihan ni Lapu-Lapu.
Ilan na po sa mga nabigyan ng Order of Lapu-Lapu Award ay miyembro ng Philippine Marines na lumaban para mapalaya ang Marawi.
Tulad ng panahon ng Lapu-Lapu, winelcome ng ating mga ninuno ang mga dayuhan ngunit sila ay tumayo at lumaban ng sakupin ng mga Kastila; ganoon din ngayon, sabi nga ni Presidente, we are friends all, kaibigan natin ang lahat, pero tatayo tayo at lalaban sa mga dayuhan at iaalay pa ang ating mga buhay para po sa ating bayan.
Samantala, maya-maya lang po ipapakita po natin ang naging komemorasyon ng 500 years of freedom dito po sa Lapu-Lapu sa probinsya ng Cebu. Ito po ay naganap simula ng alas-8:30 kaninang umaga kung saan naging panauhing espesyal po ang ating Executive Secretary at inatendan po ng ating chairman ng National Historical Commission, si Dr. Rene Escalante; ni Mayor Junard “Ahong” Chan ; at ni Madam Cindi King Chan, ang chairman po ng Tourism Cultural and Historical Affairs Commission ng Lapu-Lapu. Sila rin po ang ating kasama at maya-maya po maririnig po natin ang kanilang mga maikling mga mensahe.
Samantala, sa usapin ng joint fishing agreement sa West Philippine Sea at Tsina. Hindi na po kinakailangan na magkaroon ng isang kasunduan para dito sa tinatawag na joint fishing, malinaw po na nakasaad sa 2016 arbitral ruling and I will quote paragraph 407. Ito po iyong arbitration sa panig ng Pilipinas at ng Tsina: “The Tribunal notes that traditional fishing rights may exist even within the territorial waters of another state and considers that its jurisdiction to address this dispute is not dependent to the prior determination of sovereignty over Scarborough Shoal”
Ibig sabihin po niyan, iyong joint fishing na pupuwede pong mangyari sa Scarborough Shoal kung saan ang mga Pilipino, mga Tsino at mga Vietnamese ay pupuwedeng mangisda, hindi po iyan dahil sa kasunduan, iyan po ay dahil sa desisyon mismo ng Permanent Court of Arbitration na ating pinaninindigan po, hindi naman pupuwede na iyong ibang bahagi lang ng arbitration award ang ating paninindigan at iyong ayaw natin ay hindi natin paninindigan. Hindi po, pinanindigan po ng Presidente natin, Presidente Duterte itong panalo natin, kasama po iyong desisyon na mayroon talagang traditional fishing na pupuwedeng mangyari sa parte ng mga Pilipino, Vietnamese at Tsino diyan po sa Scarborough Shoal.
Punta naman po tayo sa COVID updates. Nasa higit isang milyon na po or 1,006,428 ang kabuuang bilang ng mga kaso ng COVID-19 sa bansa. Ngunit tulad ng sinabi ko po kahapon kailangan tingnan natin ang buong larawan ang hindi lamang ang isang numero. Sa bilang na ito, nasa 914,952 naman po ang bilang ng mga gumaling, kasama na po ako roon. Samantalang nasa 16,853 ang binawian ng buhay. Ito ay ayon po sa April 26 case bulletin ng Department of Health. Ano po ang ibig sabihin nito, nasa 91% ang naka-recover na po sa virus.
Patunay ito na una, mahuhusay ang ating mga medical frontliners; at pangalawa, nama-manage natin ang mga kaso ng COVID-19. Bakit ko po nasabi iyon? Well, ipa-flash natin sa inyong screen ang cases at deaths sa Estados Unidos, India, Brazil, France, at Russia kung saan libu-libo po ang namamatay doon sa mga bansang iyon. At kung ikukumpara ninyo po iyong ating 16,000 death eh napakababa po talaga ng ating mga death, nasa 1.67 lang po ang ating case fatality rate, samantalang sa buong mundo, ang case fatality rate po ay pumapalo sa 2.1%
Bilang serbisyo publiko muli nating ipapakita ang COVID-19 hotline numbers sa Metro Manila kasama ang mga numero ng ONE COVID referral na maaari ninyong tawagan tungkol sa health information, medical consideration at mga nagtatanong tungkol sa admission or quarantine or isolation. Sa mga nais pong magpa-ospital tawagan ninyo po muna ang mga numerong ito – 1555/0915-7777777, nang hindi na po kayo magkaroon ng karanasan na kayo po ay tatanggihan dahil puno na ang ospital.
Dito po sa 1555 at sa 0915-7777777 sasabihin po nila kung saan mayroong available na ICU bed o hindi naman kaya isolation bed. Or kung ito po naman ay mild o asymptomatic, sasabihan din nila kayo kung saan kayo puwedeng pumunta sa temporary treatment and monitoring facility or TTMF. Pupuwede rin po kayong tumawag sa mga barangay natin dahil ang mga barangay po alam nila ang kanilang gagawin sang-ayon sa Oplan Kalinga para doon sa mga mayroong mild at asymptomatic na mga kaso.
Dito po nagtatapos ang ating presentasyon.
Kasama po natin muna, uunahin po muna natin ngayon si Dr. Rene Escalante. Siya po ay tumayong vice chairman ng Quincentennial Commission. At Dr. Rene Escalante, ano ba ho ang ipinagdiriwang natin dito sa Quincentennial na ating sinelebreyt kaninang umaga at ano po ang kahalagahan nitong mga historical na mga pangyayaring ito. The floor is yours, Dr. Escalante.
NHCP CHAIR ESCALANTE: Salamat po, Secretary Roque.
Ito pong naganap ngayong umaga dito sa Lapu-Lapu City ay pang-apat na po sa major commemorations na pinangungunahan ng National Quincentennial Committee. Noon pong Marso 16, ang team po kasama po ang ating mahal na Pangulo ay nasa Guiuan, Eastern Samar, para gunitain ang unang pagtatagpo ng mga kasapi ng Magellan-Elcano expedition at ang mga kapatid nating Waray.
Dito po ay ipinakilala natin ang kagandahang-loob ng mga Pilipino kung saan tinulungan po nila ang mga kasapi ng ekspedisyon na noong panahon na iyon ay gutom na gutom at halos nangamatay na sila. Sinundan po ito sa Limasawa, Southern Leyte. Ito naman po ay pinangunahan ng Katolikong Simbahan at ang ginunita po natin doon ay ang pinakaunang Easter Sunday mass sa ating bansa.
At ito pong nakaraang Abril 14, tayo naman po ay lumipat ng Cebu City para gunitain naman po ang dalawang mahalagang pangyayari sa ating kasaysayan: Una po dito ay ang pagpapabinyag ng mga Cebuano; at ang pangalawa po ay ang pagbibigay ng imahe ng Sto. Niño kung saan po naka-ugat ang ating tradisyon ng Sinulog.
Ngayong araw pong ito, kagaya po ng nabanggit kanina ni Secretary Roque, tayo po ngayon ay nagkatipun-tipon dito sa Lapu-Lapu City at ang host po natin dito ay sina Mayor Ahong Chan at kasama po ang iba pang mga lokal at national officials; nagsama-sama para saksihan ang paggunita natin ng ika-500 anibersaryo ng Battle of Mactan.
Mahalaga po na gunitain natin ito kasi malaking pangyayari ito sa ating kasaysayan kung saan ipinakita ng ating mga ninuno ang kahalagahan ng pagkakaisa at pagsasama-sama laban sa mga nagbabanta sa ating soberenya.
Kanina po, marami pong nagsalita at ito po ang kanilang binigyan ng halaga lalung-lalo na po ngayon na tayo ay nahaharap ulit sa isang malaking pagsubok. So, kagaya ng nangyari 500 taon na ang nakalipas, maganda po sana na tayo ay magkaisa muli kagaya ng nangyari dito sa Lapu-Lapu City 500 taon na po ang nakalipas.
So, sa atin pong pakikibaka laban sa pandemya, tayo po sana ay magkaisa muli, magtulungan, suportahan ang gobyerno, para po kagaya ng nangyari dito, maging matagumpay po tayong lahat laban dito sa bago nating laban.
Salamat po ng marami, Secretary Roque.
SEC. ROQUE: Maraming salamat, Dr. Escalante. Bago po tayo magpatuloy, napakaganda po ng ating komemorasyon ng 500 years of the Mactan victory kaninang umaga kung saan naging pangunahing panauhin si Executive Secretary Bingbong Medialdea. Panoorin po natin ang isang three-minute clip tungkol po dito sa komemorasyon kaninang umaga.
[Jovan, please play the video]
[AVP]
TCHAC CHAIR KING-CHAN: Secretary and Chairman and Mayor, we had a virtual groundbreaking this morning. So, we expect it to start hopefully next year po but Chairman Rene actually spearheading this project so, I’ll give the floor to chairman.
NHCP CHAIR ESCALANTE: Actually, dapat magsisimula na ito itong taon na ito kaya lang nagbigay-daan po tayo sa laban sa pandemya kaya nag-defer po iyong execution nito. So, naka-propose na po ito sa aming budget for 2022 at ang timetable po natin dito, Secretary, ay dalawang taon. Iyong unang taon po ay para itayo ang gusali at iyong pangalawa naman po ay iyong curatorial. So, we’re expecting that anytime in 2023 we will be opening this museum.
SEC. ROQUE: Maraming salamat po. Alam ninyo po, ang totoong mga pangyayari ay sa administrasyon po ni Presidente Duterte eh talaga pong binigyan niya ng diin ang kabayanihan ni Lapu-Lapu. Kaya po ngayon, si Lapu-Lapu, ang kaniyang kabayanihan ay nasa kaparehong lebel ng kabayanihan po ni Gat Jose Rizal at ni Andres Bonifacio.
Siyempre po, ang ating komemorasyon ngayong araw na ito ay pinamunuan po, walang ibang kung hindi ng ama ng siyudad ng Lapu-Lapu, si Honorable Junard ‘Ahong’ Chan. Mayor, congratulations sa napaka-successful na 500 years of commemoration. The floor is yours para sabihin ninyo po sa ating kababayan sa buong Pilipinas kung bakit po binigyan ng importansiya ng inyong siyudad ang komemorasyon na ito.
LAPU-LAPU CITY MAYOR CHAN: Thank you, Secretary Harry Roque.
The commemoration of the 500 years of victory at Mactan was a tremendous success this morning. Everything went as planned. The months of hard work paid off. We had a fine weather after the heavy downpour last night.
We are honored to be graced by the presence of the members of the President’s Cabinet, headed by Executive Secretary Salvador Medialdea. Also in attendance was Senator ‘Kuya’ Bong Go who have shown his support for this event.
Lastly, we are elated that the President sent his virtual message for this momentous occasion. We are truly honored that the President elevated Lapu-Lapu to a greater standing among the pantheons of national heroes. It was a well deserved honor afforded to our first national hero.
Lapu-Lapu City is a known to be a historic resort city, this is where history blends with nature. Apart from our rich colorful history, we also pride ourselves with white sand beaches and crystal blue waters that tourists would die for.
Being the host of the airport and Lapu-Lapu City is the gateway to Cebu, so now we are appealing to honorable Secretary Harry Roque to help us to lobby with Dr. Duque, the IATF head to allow entry of foreigners/tourists who are fully vaccinated and prior to departure from their point of origin to have a what we call RT-PCR so that the tourism industry of Lapu-Lapu City and the Province of Cebu will be back.
So, iyon. Kailangan namin ng tulong ng IATF, kay Dr. Duque, through Secretary Harry Roque.
SEC. ROQUE: Maraming salamat, Mayor Ahong Chan. So, perhaps the video is ready? The video of commemoration is ready? [Jovan, can you show it now?]
Anyway, habang naghihintay po tayo ng video siguro pupuwede na nating simulan ang ating open forum ‘no, and ititigil natin ang open forum kung mapapatugtog na po ang video.
Kasama po natin ngayon ang taga-Radyo Pilipinas, si Jessa. Si Jessa po ang magiging moderator natin. As usual po, kapag tayo ay nasa out of town ay mag-a-alternate po tayo between the Malacañang Press Corps, questions to be read by Usec. Rocky and the local media.
Siguro, unahin ko na muna si Usec. Rocky. Usec. Rocky, the first few question from the [Malacañang Press Corps] please.
USEC. IGNACIO: Yes. Good afternoon Secretary Roque and sa atin pong mga guests.
Ang una pong tanong from Llanesca Panti of GMA News Online: Some elders were issued tickets for violating curfew hours because they want to fall in line early to get goods from community pantries. How should local barangay officials deal with this; dapat ba silang bigyan ng ticket when they are outside for necessities?
SEC. ROQUE: Kaya nga po ang pakiusap natin, iyong mga nagtatayo po ng community pantries, sana po makipag-ugnayan sa mga lokal na pamahalaan.
Ang curfew po talaga ay uniformed ‘no diyan po sa NCR at sa mga karatig na probinsya ‘no. At hindi po pupuwede maging dahilan iyong pagpila sa pantry para magkaroon ng exemption sa curfew.
So makipag-ugnayan po tayo sa ating mga lokal na pamahalaan dahil ang ninanais lang naman po natin na itong bayanihan sa pamamagitan ng community pantry ay maibsan ang kagutuman sa panahon ng pandemya, pero ayaw rin natin na ang mga community pantries ay maging dahilan para kumalat po ang COVID-19.
USEC. IGNACIO: Second question po niya: Can you give us updates what happened during the ASEAN Summit; is the Philippines recognizing the junta as legitimate leaders of Myanmar?
SEC. ROQUE: Well siguro po ang mas mabuting tanungin iyan sa Department of Foreign Affairs dahil si Secretary Locsin po ang naging Special Envoy to the ASEAN Summit. Pero doon po sa binasang statement ni Secretary Locsin, pinanindigan niya po na dapat matigil nga po iyong violence na nangyayari, dapat magkaroon po ng diyalogo at sinuportahan po natin iyong pagtalaga ng Special ASEAN Envoy doon po sa Myanmar ‘no.
If I understand it correctly, mayroon pong statement si Secretary Locsin at ang DFA tungkol po sa naging paninindigan ng Pilipinas at siguro po for the benefit of [technical difficulties] sa Malacañang Press Corps, ipu-post din po natin sa ating Viber group.
USEC. IGNACIO: Opo. Secretary, ang third question niya: What is the update on health workers’ hazard pay being reduced?
SEC. ROQUE: Hindi po niri-reduce ang hazard pay dahil ang hazard pay po na iyan ay sang-ayon po sa isang order ng ating Presidente. Pero naparating na po natin sa DOH ang concerns at ang sabi naman po ni Usec. Vega ay tinitingnan po nila kung ano—at bakit may ganitong mga report na binabawasan ang hazard pay.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary.
SEC. ROQUE: Okay, punta naman tayo kay Jessa.
JESSA/RADYO PILIPINAS: Thank you, Secretary Roque. Kasama po natin ngayon dito sa Balay ni Gloria Liberty Shrine, Mactan, Lapu-Lapu City ang mga miyembro ng Cebu media at mayroon po silang mga nakahandang mga katanungan. Umpisahan po natin kay Morexette Erram ng Cebu CDN Digital.
MOREXETTE ERRAM/CDN DIGITAL: Hello, good afternoon po. This question is addressed to Mayor Junard ‘Ahong’ Chan. Mayor for the first time, the reenactment of the Kadaugan sa Mactan, there were no celebrities. And the reenactment was played by local performers. We would just like to ask your thoughts about this and are you planning to sustain this template of production in the future Kadaugan sa Mactan? Thank you.
LAPU-LAPU CITY MAYOR CHAN: Thank you for that question. Actually pina-patronize natin iyong local natin na mga talents ‘no. At least the city can save—the NHCP can save also for the expense. Hindi namin kaya na mag-hire ngayon ng mga actor/actress especially now we are in the pandemic so nagsi-save talaga iyong city natin. And we will continue this celebration and we have a lot of talents in the City of Lapu-Lapu. Nakikita naman natin kanina na magagaling iyong reenactment natin ‘no, iyong si Lapu-Lapu. He’s a national champion arnis, iyong si Lapu-Lapu.
MOREXETTE ERRAM/CDN DIGITAL: Mayor, we would also like to ask, do you have an estimate as to how much that the city government spent on the reenactment of the Kadaugan sa Mactan?
LAPU-LAPU CITY MAYOR CHAN: I think the Chairman of the Komisyon, Cindi, can answer that.
CHAIR KING-CHAN: Yes ‘no. The total budget of the city was like 9 million. But we tried to save talaga, I think mga half lang because we also have sponsorships. Like we’re very thankful for NCAA for sponsoring Catriona Gray as our host tonight, then also some other sponsors for Janine Berdin and Anna Fegi. So we really saved ‘no I think more on the practices, the meals for our performers, for our technical working group because the rehearsals took about a month ‘no. So we’re really appreciative of the sponsors, those who helped us [dialect], for transportation, every night/everyday practice. So, it’s a bayanihan effort. The mayor is advocating for bayanihan spirit so we’re just continuing that line or theme ‘no.
SEC. ROQUE: Okay. Bago po tayo magpatuloy, tuloy na tuloy na po, ready na po iyong video ng komemorasyon kaninang umaga. So please, Jovan, play the video now.
[AVP]
SEC. ROQUE: There you have it mga kababayan, ang matagumpay na komemorasyon ng ika-500 Kadaugan ‘no, The Victory of Mactan. Magpatuloy tayo sa ating open forum.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Yes, Secretary. This time, we’d like to hear a question from Dale Israel of CNN Philippines:
DALE ISRAEL/CNN PHILIPPINES: Good afternoon, Secretary. Last night Secretary you had a very powerful speech, the [unclear] and you said actually the victory in Mactan is symbolizing the Filipino spirit and its warning to foreign invaders, from foreign powers claiming territory in our land. And you said you will expound on that, Secretary?
SEC. ROQUE: I don’t really need to expound because this is why we commemorate the victory of Mactan. When the Spaniards came we welcome, we showed them the Filipino hospitality. We welcome it to become friends with all strangers coming to our lands. They were starving and near death when they arrived in our shores. What we gave are fish, rice and coconuts, according to history. But when it became clear, that they had intentions of enslaving our people and of acquiring our territory, the battle of Mactan happened. And as we learned in history, even if we are poor in relations to colonizers and foreign powers, Lapu-Lapu proved that we can prevail over the colonizers. I think history speaks for itself, and we do not need to make any further pronouncement of the heroism of Lapu-Lapu in the victory of Mactan.
Q: [Inaudible]
SEC. ROQUE: I am not referring to any particular issue, I am just reminding the whole world of Philippine history, the proud moment where the Philippines stood up and prevailed against colonizers.
USEC. IGNACIO: Yes, Secretary. Question from Rosalie Coz of UNTV: Mangunguna ba si President Duterte sa arrival ng Sputnik V vaccines tomorrow? Lahat ba ng unang pagdating sa bansa ng iba’t ibang vaccine brands, iwi-witness personally ng Pangulo at bakit daw po?
SEC. ROQUE: Wala po sa schedule niya ano, pero ang darating po bukas ay kakaunti pa lang 15,000 pa lang. Kasi ito iyong kumbaga trial order, kasi negative 20 ang kinakailangan na storage facility ng Sputnik V. So titingnan po natin kung magkakaroon ng schedule ang Pangulo na sumalubong kapag dumating na iyong bulto ng Sputnik V. Inaasahan pa po natin ang mga 485,000 Sputnik V nitong buwan na ito.
USEC. IGNACIO: Ang second question po niya: Saan unang idi-deploy ang Sputnik V at ano ang consideration sa distribution nito?
SEC. ROQUE: Sa Metro Manila po, dahil nga po sa cold storage requirement niya na negative 20.
USEC. IGNACIO: Okay, thank you, Secretary.
SEC. ROQUE: Balik tayo kay Jessa.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Thank you, Secretary Roque. This time we will have the question from Anthony Inso of CCTN News and DYHP/RMN-Cebu.
FUTCH ANTHONY/CCTN-DYHP RMN CEBU: Good afternoon, Sec., I would like to ask your thought about the order from the governor urging local chief executive to no longer implement or impose fine or monetary penalty against those who will violate for not wearing face mask. Do you think we can instill [discipline] or the people would still be disciplined, knowing that even if we have monetary or fine being implemented, marami pa rin pong nagba-violate ng pag-wear ng face mask?
SEC. ROQUE: Ang rekomendasyon po natin ng DOJ, ang gawing parusa na lang ng mga lokal na pamahalaan pagsunod sa minimum health requirements ay community service. So, parang nagkakaisa po iyong sinabi ni DOJ Secretary at ni Governor Gwen na huwag na natin i-penalize sila, kapag may penalties dahil matindi po ang kahirapan sa panahon ng pandemya. Pero importante po na ipatupad pa rin ng mga lokal na pamahalaan at kahit papaano ay magpataw ng parusa dahil kapag tumigil po tayo sa minimum health standard, iyan po ang surest way, iyan po ang guarantee na lalong kakalat pa ang COVID-19.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Iyon po muna ang tanong at this point. We would like to turn you over to Usec. Rocky for more question.
SEC. ROQUE: Okay, go ahead, Usec. Rocky?
USEC. IGNACIO: Yes, Secretary. Question from Kris Jose of Remate: Reaksiyon po sa sinabi ni Senator Lacson na dapat nang sibakin bilang Spokesperson ng NTF-ELCAC si Lt. General Antonio Parlade Jr., sa red-tagging nito sa community pantry organizer sa halip na bigyan lang ito ng gag order?
SEC. ROQUE: Hindi naman po nagma-micro manage ang ating Presidente, bahala na po ang NTF-ELCAC kung susundin nila o hindi ang rekomendasyon ni Senator Lacson.
USEC. IGNACIO: Question from Jam Punzalan of ABS-CBN online: Would you be able to confirm a report that the Philippines missed its chance to buy 200 ICU beds in October and that reportedly cause a shouting session during a recent Cabinet meeting?
SEC. ROQUE: Wala pong katotohanan ito, kasi ang alam ko pong offer ay 200 bed hospital at 15 lang po iyong ICU bed na kabahagi doon sa offer. Bagama’t mayroon po talagang offer na buy now, pay later na two years, no. Pero wala pong shouting match, kasi ang talagang kinakailangan ng Pilipinas ngayon ay ICU beds at patuloy po ang pag-uusap sa pamumuno po ni Secretary Duque para dito sa additional 200 ICU beds and the same proponent po na Austrian company is involved at inaasahan po na itong kumpanyang ito ay magbibigay ng kanilang proposal itong linggong ito, dahil na-identify na po kung saan ilalagay iyong additional 200 ICU beds. Wala pong sigawan na nangyari, hindi po nangyayari iyong ganoon ‘no. Dahil nga po hindi siya na-consider dahil, it’s for a 200 bed hospital na 15 lang po ang ICU at ang pangangailangan natin ay ICU beds.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary.
SEC. ROQUE: Okay, balik tayo kay Jessa.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Salamat po, Secretary. This time makinig muna tayo sa tanong mula kay Gregy Magdadaro ng DYSS/Super Radyo-Cebu.
GREGY MAGDADARO/DYSS SUPER RADYO-CEBU: Magandang hapon po, Mr. Secretary. Kanina na-mention mo na ngayong araw na ito ka-level ni Lapu-Lapu si Gat Jose Rizal at Andres Bonifacio kaya naging holiday, special working day sa ibang parte ng Pilipinas. Ang Malacañang mayroon bang plano for future na talagang gawing holiday kagaya ng December 30 at November 30 ang April 27?
SEC. ROQUE: Well, unang-una po, sa mensahe ni Presidente dito sa komemorasyon, talagang sinabi niya na idol niya si Lapu-Lapu. Isa sa gusto niyang gawin ay palitan iyong pangalan ng isda na Lapu-Lapu kasi bakit naman ginawang pangalan ng isda si Lapu-Lapu. Pero siguro po ay may pagkakataon po na maging national holiday rin ito. Pero sa ngayon po ang public holiday lamang ay dito po sa Lapu-Lapu, but in the entire Philippines, it is a special working holiday po, dahil kinakailangan gunitain natin talaga iyong kabayanihan ni Lapu-Lapu.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Thank you, Secretary. Thank you, Gregy. This time. I would like to get another question from Morixette Erram of CDN Digital.
MOREXETTE ERRAM/CDN DIGITAL: Good afternoon Sec. We just would like to ask Malacañang’s thoughts on Mayor [Junard] Chan’s appeal earlier mentioned that they want foreign tourist to enter here in Mactan as means to revive the economy here?
SEC. ROQUE: Ipararating po natin iyan sa IATF. At kaya nga po humingi ako ng liham kay Mayor addressed to Secretary Duque, our chairman of the IATF, dahil mukha namang workable dahil ang Lapu-Lapu has its own airport. Pupuwede namang magkaroon ng bubble provided iyong mga turista ay mayroon ng bakuna at mayroon ding PCR test. Ang kailangan lang siguro iyong controls para iyong ingress at egress from Lapu-Lapu could be controlled. Pero it will be a collegial decision of the IATF, so i-endorse po natin iyan sa IATF.
JESSA AGUA-YLANAN/RADYO PILIPINAS: Thank you Secretary Roque, thank you Morixette. Iyan po muna from the Cebu media, we would like to turn you over to Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Okay, thank you po. Question from Jerome Aning of PDI: Yesterday you suggested that the Congress study the possibility of passing a measure to fix our baselines law so we can revert to the Treaty of Paris boundaries. Is this possible considering that in 2019, the Senate ratified a treaty with Indonesia fixing our EZZ boundaries on the Celebes and Mindanao sea boundary as drawn was within the Treaty of Paris limits, because Miangas or Palmas island is allowed to generate an EEZ since the 1928 arbitral decision awarded the island, but not its waters, to the Netherlands East Cities?
SEC. ROQUE: Well, Jerome mayroon nga akong artikulo sa Philippine Law Journal tungkol diyan na iyong tratado nga na pinasok natin eh naging dahilan para nawala nga iyong napakalaking karagatan natin doon sa karagatan na nakapaloob sa Treaty of Paris. Pero parang moot and academic na po iyan dahil iyong Archipelagic Baseline Law nga po ay naging dahilan para tuluyang mawala iyong territorial sea sang-ayon po sa Treaty of Paris. Ang ating panawagan ngayon eh kinakailangan na pong pag-aralan ng Kongreso kung dapat ibalik ang Treaty of Paris bilang ating boundaries.
Alam ninyo po, ang hindi masyado na-emphasize siguro sa Supreme Court noong dinala ang kaso na Magallona ay ang archipelago, ang depinisyon niya is a group of waters and island forming a unitary whole. Kaya kinakailangan po ng separate regime for archipelagos kasi hindi po dapat pag-usapan ang maritime regime ng isang archipelago na kahiwalay doon sa land territory ng isang archipelago.
The common meaning it is a group of water and islands forming a unitary whole. So, kinakailangan po siguro bumuo tayo talaga ng panibagong archipelagic laws kung saan ina-assert po natin iyong Treaty of Paris boundaries at iyong mga karagdagang mga teritoryo na talaga naman pong kabahagi ng ating soberanya at ng sovereign right sang-ayon po sa UN Convention on the Law of the Sea.
USEC. IGNACIO: Ang second question po niya: Is it true that because of the 2016 South China Sea arbitral decision, the legal existence of the Philippines’ Municipality of Kalayaan, Palawan under international law has been put in doubt?
Paragraph 574 of the Arbitral decision that you cited yesterday said the Philippines cannot draw archipelagic baselines surrounding the Spratlys or the Kalayaan Island Group. Does it mean that we could only claim features in the Spratlys because they are part of our EEZ but not because they are part of the Municipality of Kalayaan created by Marcos way back in 1978?
SEC. ROQUE: Lilinawin ko, Jerome. Kaya nga tumutol si Dean Magallona doon sa Archipelagic Baselines Law bagama’t ang sinabi ni Justice Carpio ay kinakailangan sumang-ayon sa tayo sa mga probisyon ng UN Convention on the Law of the Sea para mapalakas iyong posisyon ng Pilipinas sa pinag-aagawang teritoryo ay dahil ang pinag-aagawang teritoryo po ay isla, hindi pa naman po karagatan. Mayroon din tayong pinag-aagawan na karagatan pero iyong karagatan ay generated by land territory.
So, bagama’t ang naging desisyon ng Tribunal ay hindi mali rin iyong ginawa nating batas dahil hindi rin tayo sumunod sa UN Convention on the Law of the Sea noong ginawa nating kabahagi ang Spratlys Group of Islands under what we referred to as the regime of islands, wala naman po itong epekto doon sa inaangkin nating mga isla dahil iba po ang batas na applicable pagdating sa land territory, pagdating sa maritime territory.
Ang applicable ang—ang nag-rule po in land territories is ‘the State that proves the superior claim to effective occupation will prevail in upholding its title.’ Ano ba ho iyong effective occupation? Ito po iyong mga ebidensiya na mayroong soberenya na nagmamay-ari ng isang teritoryo. Anong ehemplo ng soberenya? Iyong paggagawa ng batas, iyong pag-a-append ng territory, iyong pag-station ng mga military troops, iyong pagkukuha ng buwis, at saka siyempre iyong mga krimen na nangyayari sa area na nililitis ng mga hukuman. Iyan po ay napakalakas na ebidensiya.
So, wala naman pong epekto iyong desisyon ng UN Tribunal for the Law and of the Sea kasi nga po, karagatan lang ang hurisdiksyon nila at ang pinag-aawayan natin ay mga isla. Kaya nga po sabi namin sa Korte Suprema, dapat mabalewala iyan dahil hindi totoo na makakatulong itong Archipelagic Baselines Law sa isang hidwaan involving land territories.
USEC. IGNACIO: Ang third question po ni Jerome: Any reaction from Malacañang regarding the Senate Resolution signed by 11 senators denouncing China’s illegal and unwarranted incursions in the West Philippine Sea because they have threatened peace and security of the region and the world?
SEC. ROQUE: The Palace respects that po as the views of 11 policymakers of the country.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary.
SEC. ROQUE: Balik tayo kay Jessa.
JESSA AGUA-YLANAN/RP CEBU: Daghang salamat, Secretary. This time let’s get the question from Joan Gantanao of Bombo Radyo Cebu.
JOAN GANTALAO/BOMBO RADYO CEBU: Maayong udto, Secretary Roque! Bombo Joan from Bombo Radyo Cebu. Anong mensahe ang gustong ipahatid ng Kadaugan sa Mactan, Victory in Mactan in this time of pandemic, Secretary Roque?
SEC. ROQUE: Well, sa tingin ko po sa panahon ng pandemya—nagtagumpay po si Lapu-Lapu laban sa makapangyarihan na mga Espanyol at mga Portuguese dahil tayo po ay nagsama-sama, tayo po ay nanindigan bilang isa at tayo po ay itinaguyod ang ating soberenya bilang isang bansa.
Sa panahon po ng COVID, ang kalaban po natin ngayon COVID at tayo rin po gaya ni Lapu-Lapu ay magtatagumpay laban sa COVID kung tayo po ay nagsasama-sama.
Ang panawagan ko po, iyong mga kritiko ng gobyerno isantabi po muna iyan dahil ngayon po talaga ay panahon ng pandemya. Magsama-sama po tayo, bigyan natin ng solusyon ang ating kababayan sa gitna ng pandemyang ito at mayroon naman pong panahon para sa pulitikahan. Hintayin na lang po natin ang susunod na taon dahil mayroon naman po tayong eleksiyon, doon po tayo mamulitika. Sa ngayon po, tutok muna tayo sa kapakanan ng ating mga kababayan.
JOAN GANTALAO/BOMBO RADYO CEBU: Have we reached the victory and humanity in this time of pandemic especially under Duterte Administration?
SEC. ROQUE: Ano po?
JOAN GANTALAO/BOMBO RADYO CEBU: Have we reached the victory and humanity in this time of pandemic especially in Duterte Administration?
SEC. ROQUE: Ang victory that we will reach po is kapag nabakunahan na natin at nagkaroon na tayo ng herd immunity. Kaya nga po habang wala pa tayong herd immunity, kapit-bisig muna po tayo, bayanihan, at kinakailangan po tayo po ay manindigan bilang isang bansang Pilipinas.
JOAN GANTALAO/BOMBO RADYO CEBU: How about humanity, sir Roque? Have we reached that in this Duterte Administration?
SEC. ROQUE: Well, alam ninyo po itong pandemic na ito is governed by the laws of humanity. Kaya nga po ang ating pakiusap lalung-lalo na doon sa mga mayayamang bansa na naghu-hoard ng bakuna, hindi naman po pupuwede na kayong mga dating mga kolonyal na bansa ay siya lang mabubuhay dahil binili ninyo lahat ng (bakuna). I think in situations of pandemic we’re all governed by the laws of public international law that dictates public conscience and the laws of humanity.
JOAN GANTALAO/BOMBO RADYO CEBU: Thank you.
JESSA AGUA-YLANAN/RP CEBU: Thank you, Secretary Roque! Thank you, Bombo Joan! Iyon po muna sa Cebu media, balik po tayo kay Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Thank you po. Secretary, question from Trish Terada of CNN Philippines: Other than the quarantine classifications, what will the IATF discuss today?
SEC. ROQUE: Mahaba po iyong agenda ‘no, pero siyempre ang pinaka-importante iyong quarantine classification dahil po patapos na po iyong ating classification for April.
USEC. IGNACIO: Second question po ni Trisha: Will the IATF impose a ban on flights from India where a deadlier variant is causing a deadly second wave in that populous country?
SEC. ROQUE: Iyan po ay pinag-aaralan at tatalakayin din po sa IATF.
USEC. IGNACIO: Ang third question po niya: What’s the major dilemma or concern in the IATF in terms of coming up with recommendations on community quarantine classifications to the President?
SEC. ROQUE: Well, ang concern po talaga is ano ba ang ating magiging batayan talaga ano. Iyong banta ng COVID o iyong total health ng mga mamamayan dahil kinakailangan nating balansehin iyong magkakasakit at mamamatay dahil sa COVID at iyong mga magkakasakit at mamamatay dahil sa kagutuman kung magpapatuloy tayo ng lockdown.
So, napakahirap po talaga ng desisyon pero mayroon naman pong pamamaraan na magbubukas lalung-lalo na kung mai-a-assure natin na mayroong sapat tayong ICU beds na puwedeng puntahan ng ating mga mamamayan na posibleng magkasakit ng kritikal o seryoso.
Sa tingin ko po, kung mayroong kasiguraduhan na hindi naman tayo mauubusan ng ICU beds at malinaw naman po ngayon na hindi tayo mauubusan ng mga isolation beds at saka mga TTMF, eh mayroon din pong dahilan para mabuksan ang ekonomiya dahil sinasabi nga po ng economic cluster group, mas mura na magtayo ng karagdagang mga ICU beds kaysa magsara ng ekonomiya.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary!
SEC. ROQUE: Punta tayo kay Jessa ulit.
JESSA/RADYO PILIPINAS: Salamat po, Secretary Roque. This time, let’s get the question from Charmaine Balagon of Sonshine Media Network International.
CHARMAINE BALAGON/SMNI: Good afternoon, Sir. From Sonshine Media Network International. The question goes to the Secretary and to the good Mayor. We all know the greatness of Lapu-Lapu that is why we’re here and continue celebrating it, Sir. So in out time today, who is your modern Lapu-Lapu?
SEC. ROQUE: President Rodrigo Roa Duterte is my modern day Lapu-Lapu lalung-lalo na po sa kaniyang polisiya na independent foreign policy dahil ibig sabihin po niyan kaibigan natin ang lahat – wala tayong kaaway, wala po siyang sinasantong mga dayuhan.
CHARMAINE BALAGON/SMNI: Thank you, Sir. How about the good Mayor? Thank you.
LAPU-LAPU CITY MAYOR CHAN: Well iyong modern day hero natin iyong mga frontliners natin. They risk their lives just to save other lives. So kitang-kita natin iyong sakripisyo nila, sobrang-sobra ‘no. At saka iyong government tulad ng ni Secretary Roque, iyong Presidente natin nagsisikap para maiwas na tayo rito sa pandemya na ito.
CHARMAINE BALAGON/SMNI: Thank you, sir.
JESSA/RADYO PILIPINAS: Thank you, Mayor Chan. Thank you Secretary and thank you Ms. Charmaine Balagon of SMNI. Iyon po muna sa Cebu media, balik po tayo kay Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Okay. Thank you, Ms. Jessa. Question from Joseph Morong of GMA News. Iyong una pong tanong ay nasagot ninyo na. Ang tanong niya: Are we imposing a travel ban on India. Ang second na tanong niya: How much weight does the IATF and the President give on doctors’ position in the IATF such as Dr. Wong and Secretary Duque in deciding whether to extend or not the MECQ?
SEC. ROQUE: Siyempre po napakabigat ng mga opinyon ng mga doktor lalung-lalo na sa klasipikasyon. Pero ang Presidente po, siyempre kinakailangan mas malawak po ang kaniyang pananaw dahil kung tayo po ay magsasalba ng ating mga kababayan laban sa COVID-19, dapat siguraduhin din ng Presidente na masasalba rin natin ang mas maraming mga kababayan laban po sa kagutuman.
Mahirap po talaga ang desisyon pero magkakaroon po nang mahaba at saka thorough na balitaktakan mamayang hapon at ang tingin ko po ang rekomendasyon will be a reasoned recommendation to the President na I expect will be also a difficult decision for the President.
USEC. IGNACIO: Ang third question po ni Joseph Morong: Our hospitals are still full. Do they need a couple of weeks more of MECQ to gain breathing space?
SEC. ROQUE: Well tingin ko po ang policy na ina-adopt din ni Secretary Duque ay mapabilisan nga po na magkaroon ng additional ICU beds ‘no. At sa ngayon po without additional beds, nasa 72% po iyong ating ICU beds as of yesterday. Eh mayroon na po tayong guaranteed na 176 beds na kinomit [commit] po ng mga pampubliko at mga pribadong mga ospital. At si Secretary Duque po ay nakipag-ugnayan nga na magkaroon pa ng 200 beds on or before 5 weeks or the coming month ‘no.
Tapos, iyong sinabi ko nga ho kahapon na kinakailangan kasama rin sa bilang iyong 110 additional ICU beds sa Tala ‘no na hindi pa kasama doon sa 700 beds na nasa imbentaryo natin ‘no. So I think on the basis of the 110 and the 179 additional beds eh bababa pa to 60% siguro ang ating health care utilization rate ng ICU ‘no. Eh iyan lang naman po ang naging kritikal kasi hindi naman po kritikal ang ating utilization ng ICU beds at saka ng TTMFs.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary.
SEC. ROQUE: Balik tayo kay Jessa, please.
JESSA/RADYO PILIPINAS: Salamat, Secretary Roque. Let’s get the question from Carmel Matus from DYMR-Radyo Pilipinas Cebu.
CARMEL MATUS/RADYO PILIPINAS CEBU: Good afternoon, Secretary. This question is addressed to Dr. Escalante, sa NHCP. This is on the issue, Doc, regarding sa Basilica Minore del Sto. Niño na image that was previously announced or declared as national cultural treasure. May we know, Doc, if na-reconcile na iyong request from the Basilica to clarify na hindi po iyong image iyong dineclare as national treasure but the church and the Pavillon of the Magellan Cross?
NHCP CHAIR ESCALANTE: Yeah. I think from the very start iyon talaga ang intensiyon. By the way hindi po NHCP ang may original jurisdiction in declaration of NCT, iyong National Cultural Treasure. Ito po ay dating nasa jurisdiction ng National Museum of the Philippines na ngayon ay nalipat na sa National Commission for Culture and the Arts. So tama po iyong binanggit mong panghuli na ang dineklara po dito ay hindi ispesipiko iyong imahe ng Sto. Niño de Cebu kung hindi po iyong gusali po na kinu-consider as national cultural treasure. So naiparating na po namin ang paglilinaw na ito sa mga kinauukulan.
CARMEL MATUS/RADYO PILIPINAS CEBU: And then finally Doc, iyong implications po that this has been declared as national cultural treasures, what are the implications po nito?
NHCP CHAIR ESCALANTE: Ang implikasyon po nito ay may tungkulin na ngayon ang estado na i-promote, i-safeguard and also to restore it if there is a need. Kung naalala ninyo po noong 2013 noong tinamaan po tayo nang malakas na lindol, nasira po iyong belfry ng Basilica at ito po ay nilaanan ng pamahalaan ng pondo para po maibalik ito. Ito po iyong isa sa mga probisyon para po magamit natin ang pera ng taumbayan para suportahan ang isang gusali kahit na ito po ay pag-aari ng isang religious denomination.
CARMEL MATUS/RADYO PILIPINAS CEBU: Okay. Thank you, Doc. Thank you, Sec.
JESSA/RADYO PILIPINAS: Thank you, Chairman Escalante. Thank you, Carmel Matus of DYMR-Radyo Pilipinas Cebu. At iyon po ang kabuuan ng mga katanungan mula sa Cebu, ako po si Jessa Agua-Ylanan ng Radyo Pilipinas Cebu.
SEC. ROQUE: Okay. Usec. Rocky, all questions now can be asked from the Malacañang Press Corps.
USEC. IGNACIO: Question from Vanz Fernandez: With growing anti-China sentiment among the Filipino population and no changes with the dispute in the West Philippine Sea with China and wide western backing from Europe and the United States, will this weigh the President to perhaps look for a re-shift back to a more pro-western foreign policy, especially after the failing friendship with China?
SEC. ROQUE: Alam ninyo po, kaya mayroon nga tayong tinatawag na executive privilege – importante po kasi na ang Presidente ay gumawa nang tamang desisyon maski ito po ay hindi popular na desisyon. At ang Presidente naman po hindi na kinakailangan mangampanya so he will do what he thinks is best for the country.
USEC. IGNACIO: Okay. Thank you very much, Secretary Roque. Thank you po rin sa ating mga bisita. Iyan po iyong mga nakuha nating question mula po sa ating mga kasamahan sa media at sa Malacañang Press Corps. Salamat po.
SEC. ROQUE: Okay. Maraming salamat po sa ating mga naging panauhin. Maraming salamat kay Mayor Ahong Chan, kay Ma’am Cindi King-Chan at siyempre po si Dr. Rene Escalante. Maraming salamat, Usec. Rocky. Maraming salamat sa Malacañang Press Corps at maraming salamat po sa Cebu Press Corps.
Tunay na makasaysayan po ang araw na ito ‘no, na ika-500 quincentennial anniversary ng The Victory of Mactan. Sana po sa mga darating na araw, magkaroon po nang victory of the Philippines laban po sa COVID-19. At we take advantage of this quincentennial celebration also to pay tribute to the real heroes of our time – our medical frontliners. Mabuhay po kayo mga medical frontliners at utang po namin sa inyo ang aming kalusugan sa panahon ng pandemya.
Sa ngalan po ng ating Presidente Rodrigo Roa Duterte, maraming salamat po sa ating mga bagong bayani. Magandang hapon po sa inyong lahat. Maayong udto sa inyong tanan.
###
—
SOURCE: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center)
