SEC. ANDANAR: Magandang umaga Luzon, Visayas at Mindanao at sa buong mundo – ako po si PCOO Secretary Martin Andanar.

USEC. IGNACIO: Ako naman po si Undersecretary Rocky Ignacio.

SEC. ANDANAR: Bilang pagtupad sa ating mandato na maghatid ng mahahalagang balita at impormasyon sa ating mga kababayan, binuo ng buong puwersa ng PCOO ang programang ito upang magsilbing plataporma para sa mga mahahalagang usapin tungkol sa patuloy nating paglaban sa banta ng COVID-19.

USEC. IGNACIO: Ang programang ito ang magbibigay daan para maitanong ang mga mahahalagang katanungan ng mga kasama natin sa media at siyempre ng mga mamamayan na agad naman pong sasagutin ng mga kawani ng pamahalaan.

SEC. ANDANAR: Samahan po ninyo kami sa isa na namang makabuluhang talakayan ngayong araw dito sa Public Briefing #Laging Handa.

Upang sumagot sa tanong ng bayan, atin pong makakausap via VMIX, sina Cabinet Secretary Karlo Nograles, DSWD Secretary Rolando Bautista, National Grid Corporation of the Philippines Spokesperson, Atty. Cynthia Alabanza, Meralco Spokesperson Joe Zaldariaga, PLDT and Smart Communications Head of Public Affairs Ramon Esmerto, Globe Telecom Senior Vice President and Head of Corporate Communications Yolly Crisanto, Health Optimization Medicine Practitioner Dr. Oyie Balburias at via a phone patch sila Oriental Mindoro Governor Humerlito Dolor, Charge d’ Affaires of the Embassy of the Republic of the Philippines in Spain, Adrian Cruz.

USEC. IGNACIO: Mula naman po sa iba’t-ibang sangay ng PCOO, makakasama rin natin sa pagbibigay ng pinakahuling ulat sina Dennis Principe ng Philippine Broadcasting Service, [unclear] mula sa PTV-Baguio, Jay Lagang mula sa PTV-Davao at PTV Correspondent Allan Francisco mula po sa Quezon City.

Narito naman po ang update sa bilang ng mga kaso ng COVID-19 sa buong bansa base sa tala ng DOH. As of 4:00 PM, April 1, 2020 umabot na po sa 2,311 ang dami ng kaso na naitalang nagpositibo sa COVID-19. Nasa 96 na rin po ang nasawi, habang 50 naman po ang bilang ng mga naka-recover sa COVID-19.

Samantala, sa datos naman ng John Hopkins coronavirus resource center as of 6:00AM ngayong araw, April 2, 2020, pumalo na po sa 932,605 ang bilang ng mga confirmed cases ng covid-19 sa buong mundo. Umabot naman sa 46,809 ang bilang ng mga nasawi, habang nasa 193,177 na po ang dami ng naka-recover sa COVID-19.

SEC. ANDANAR: Base rin po sa kanilang tala as of 1:30 PM, April 1, 2020 nasa 180 na ang dami ng mga apektadong bansa at rehiyon sa buong mundo, kung saan USA pa rin ang nangunguna sa may pinakamaraming naitalang kumpirmadong kaso ng COVID-19 na umabot na sa 213,372 cases; sumunod dito ang Italy na mayroong 110,574 cases; nakaungos rin po ang Spain sa pangatlo na puwesto na may 104,118 cases; habang nasa pang-apat ang China with 82,361 cases at sinundan naman ito ng Germany na mayroong 77,872 cases.

USEC. IGNACIO: Nasa ika-anim naman po ang France with 57,749 cases; pang-pito ang Iran na may 47,593 cases; pang-walo ang United Kingdom with 29,865 cases; nasa siyam na puwesto ang Switzerland na may 17,768; at nakasama na rin po sa pang-sampung puwesto ang Turkey na nakapagtala ng 15,679 confirmed cases ng COVID-19.

SEC. ANDANAR: Samantala, ang Pilipinas naman ay umangat na sa 32 na puwesto, sinundan ito ng Japan na may 2,178 confirmed cases at within the ASEAN region pumapangalawa ang Pilipinas sa Malaysia na mayroong 2,908 confirmed cases of COVID-19. Kaya naman po mahigpit po nating panawagan sa lahat ang ibayong pag-iingat, panatilihin po na malinis ang ating kapaligiran at ang ating sarili, palakasin po natin ang ating resistensiya, ugaliin ang tamang paghuhugas ng kamay at social distancing o physical distancing at hangga’t maaari ay huwag na po tayong lumabas ng bahay. Sabi nga ng mga nurse at doctor, “we stay at work for you, so please stay at home for us.”

USEC. IGNACIO: Bilang pagtugon sa mga katanungan ng ating mga kababayan, nagtalaga na po ang DOH ng COVID-19 hotline at sa pamamagitan ng linyang ito, maaari po kayong kumonsulta kung may nararamdaman po kayong mga sintomas ng COVID-19 o humingi ng assistance kung sakaling may kilalang na-expose sa mga confirmed cases or patient under investigation. Huwag po kayong mag-atubiling tumawag sa 02-89426843. Para naman sa PLDT, Smart, Sun and TNT subscribers, maaari po ninyong i–dial ang 1555.

SEC. ANDANAR: Sa gitna naman ng banta ng COVID-19, isa rin sa matinding kalaban natin ay ang pagkalat ng fake news. Marami pong maling impormasyon ang kumakalat lalo na sa internet at ang mga ito po ay nakapagdudulot ng mas matinding pangamba sa ating kababayan. Kaya naman po mahigpit po naming ipinapaalala na iwasan ang pagpapakalat o pag-share ng fake news dahil may karampatang parusa po ang pagpapakalat nito at upang hindi mabiktima ng mga maling impormasyon, ugaliin na mag-fact check at siguruhing credible ang inyong news sources. Para manatiling updated kaugnay ng COVID-19, pumunta lamang po sa aming official social media accounts na LagingHandaPH, i-follow at i-like ang aming officials Facebook, Twitter, Instagram at YouTube accounts na LagingHandaPh.

USEC. IGNACIO: Samantala, hinimok naman po ni Senator Bong Go ang pamahalaan upang mas mapabilis pa ang pag-release ng financial assistance para sa mga displaced workers, vulnerable sectors at iba pang labis na naapektuhan ng COVID-19. Binigyang-diin niya ang walang halong pulitika sa pagpapaabot ng tulong at dapat din bigyang prayoridad sa ngayon ang pag-provide ng immediate healthcare assistance upang mabigyang solusyon na ang crisis na dala ng virus na ito.

Aniya bilang Chair of the Senate committee on health and as member of Joint Oversight Committee for the implementation of the Bayanihan to Heal as One Act, sisiguraduhin niyang tama po ang paggamit sa pondo at tututukan ang agarang pag-aksiyon ng bawat ahensiya.

SEC. ANDANAR: Samantala aprubado na ni Pangulong Rodrigo Roa Duterte ang emergency subsidy program at upang bigyan tayo ng detalye ukol dito, makakausap natin sina Cabinet Secretary Karlo Nograles at DSWD Secretary Rolando Bautista. Magandang umaga po sa inyo CabSec at Sec. Rolly.

SEC. NOGRALES: Good morning po. Magandang umaga po sa lahat ng nanunuod ngayon.

SEC. BAUTISTA: Magandang umaga sa iyo, Secretary Andanar and Usec. Rocky.

SEC. ANDANAR: Yes, sir. Ano po ang update natin sa ipapamahaging social amelioration fund, Secretary Bautista at Secretary Nograles? When we say social amelioration, in layman’s term, ito po ay ayuda?

SEC. BAUTISTA: Tama ka diyan ‘no, Secretary Andanar. Itong social amelioration program ay intended sa 18 million poor Filipinos kaya sila ang prayoridad na bibigyan ng ayuda na ito. Tulad ng sinabi ng ating Presidente, iyong mga benepisyaryo, itong 18 million ay maka-receive ng 5,000 to 8,000 ‘no depende sa region iyong minimum wage rate ng region kaya doon mag-a-align iyong kanilang cash na matatanggap. At bukod pa doon ay mayroon pa ring mga ayuda hindi kasama doon sa cash amelioration program. So ibig sabihin nito, mayroong over and above na karagdagang tulong katulad ng family food packs at iba pang mga ayuda.

SEC. ANDANAR: Okay. Maganda po iyang nabanggit mo, Secretary Rolly, na nationwide. Kasi marami pong nagtatanong, kanina kausap ko lang sina Governor Dale Corvera ng Agusan del Norte at tinatanong kung nationwide ito or Metro Manila lamang. Pero, iyon nga, nationwide ito. Pero gusto lang po nating linawin din para sa kapakanan ng mga nanunood po sa atin, napakadaming tanong po, Sec. Rolly, pasensya na po kayo. Pero informal sector, informal economy, 18 million families ang bibigyan po ng social amelioration o ayuda. Ito po ay manggagaling sa higit 200 bilyong piso na ni-realign po ni Presidente para po dito.

Ngayon, magkano po iyong cash na matatanggap ng 18 million families o ng bawat isa sa pamilya?

SEC. BAUTISTA: Katulad ng binanggit ko kanina, Secretary Andanar, sa bawat region ay iba’t iba ang cash assistance na matatanggap nila. Ang isang ehemplo natin ay dito sa NCR, based doon sa minimum wage hike ay makakatanggap sila ng 8,000 pesos. Sa ibang mga region, may makakatanggap ng 5,000 pesos; mayroong iba 5,500; iba 6,000.

So mayroon kaming listahan niyang actually sa bawat region kung magkano iyong itinalagang amount na cash assistance, at ito na rin iyong binigay sa aming estimate ng Department of Finance.

SEC. ANDANAR: Okay. Sec. Rolly, nais ko lang pong linawin ‘no, itong informal sector, kasama po dito iyong ating mga senior citizens, ating single mothers, iyong ating mga magsasaka, fisherfolks, ating mga vendors, iyong mga drayber ng TODA, iyong ibang mahihirap na media kasama po diyan, bukod pa po ito sa PPPP? Bukod pa po ito doon at bukod pa po ito doon sa in kind na binibigay po ng ating DSWD? In kind in terms of food packs, iba pa ho itong sinasabi ninyong 5,000 to 8,000 pesos?

SEC. BAUTISTA: Siguro, Secretary Andanar, i-browse ko lang kung sino iyong binabanggit nating mga target beneficiaries ‘no. Madalian lang ‘no. Unang-una of course iyong 4Ps beneficiaries kasi mayroon tayo talagang listahan niyan. Kasama dito iyong informal economy workers, ito iyong mga directly hired or occasional works; subcontracted workers; home workers; house helpers, drivers of pedicab, tricycle, PUVs, etc.; Transportation Network Vehicle Service drivers; micro-entrepreneurs and producers; family enterprise owners; sub-minimum wage earners; iyong binanggit ko kanina, farmers; employees affected ‘by no work, pay policy’; stranded workers; other households with members belonging to the following vulnerable sectors: Ito na iyong mga senior citizens, person’s with disability, pregnant and lactating women, solo parents, overseas Filipinos in distress – ito magku-coordinate kami dito ng DOLE – indigenous peoples, under privileged and (unclear) individuals, other members of the vulnerable sectors.

So meaning to say, in cash na ang matatanggap nila para makumpleto iyong designated amounts sa kanilang region. Hindi na ito magiging kumbinasyon ng food packs at cash amount. So ibig sabihin, kapag binigyan sila ng tatlong package ng food packs which cost more than 1,500 ay hindi ito ibabawas sa designated amount na matatanggap nila per region. Ang isang ehemplo nito, kung ang isang target beneficiary ay dapat makatanggap sa isang region ng 5,000, hindi na sasamahan iyon ng family food packs; all cash na iyon, iyong ibibigay sa kanila.

SEC. ANDANAR: All right, very good. Ito po, Secretary Rolly, ay kailangang dumaan sa pamamagitan ng pag-apply ng social amelioration cards. Ito po ay kukunin sa barangay, ang barangay ay magbibigay doon sa DSWD representative sa siyudad o sa munisipyo, and then makakatanggap po ng social amelioration cash grant iyong ating mga miyembro ng informal sector.

Now, ilang araw po ba ito bago matatanggap ng ating mga mahihirap na kababayan?

SEC. BAUTISTA: Ganito ang magiging proseso niyan ano, Secretary Martin. For the past few days, ang ating mga regional directors sa different field offices ay nakipag-coordinate na sa mga LGUs para makuha natin iyong mga listahan. Kasi alam naman natin na sila ang nakakaalam ng mga profile ng kanilang mga constituents ‘no, sa LGUs. So itong pamamaraan para ma-identify sila ay pinapa-fill up iyong mga targeted beneficiaries ng isang tinatawag natin itong social amelioration card. Ang LGU, usually binababa nila ito sa barangay; at iyong mga barangay, sila ang nagbibigay sa mga bahay-bahay para ma-fill-up-an ng mga pamilya doon sa bahay.

Kapag na-fill-up-an nila ito, babalik po sa LGU. Pero dalawang kopya ito. Iyong isang kopya, itatago ng beneficiary; iyong isang kopya, sa LGU. Then ibibigay nila ito sa DSWD, dito na ngayon iyong isang critical ano, iyong magkakaroon ng validation. Sisiguraduhin natin na iyong mga target beneficiary ay talagang credible at talagang sila iyong nakasaad doon sa social amelioration card. Ginagawa natin ito kasi alam naman natin na hindi perpekto iyong proseso kaya dapat maraming mga nakatingin doon, maraming magtsetsek doon.

Ngayon, ang tanong natin ay ilang araw ito? Actually, madali lang ito kung gagawin ng mga katulong nating mga LGU personnel, madali lang ito – one or two days. Pero ang sinasabi nating magtatagal nito, sabihin nating ang magti-take time dito ay iyong pag-validate noong tao o ng profile na nakalagay doon sa social amelioration card.

SEC. ANDANAR: So is it safe to say, Secretary Rolly, na at least a minimum of three days kung mabilis po iyong LGU?

SEC. BAUTISTA: Opo, opo. Minimum of three days iyon, kaya na po iyon. Pero sabi ko nga po, kailangan po talagang matindi ang validation iyon para, unang-una, hindi magkaroon ng duplication na matatanggap noong taong iyon. At the same time, ma-ensure pa natin na iyong profile niya ay qualified doon sa mga conditions para makatanggap ka ng ayuda.

SEC. ANDANAR: Secretary Bautista, bago po tayo magtungo kay CabSec Nograles, nais ko lang pong liwanagin para sa kapakanan ng taumbayang nanunood ngayon, naka-hook up po sa atin lahat ng mga miyembro ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas nationwide so ang laki po ng audience natin.

Sir, nabanggit ninyo po kanina na instead po na magbibigay pa ng in kind ay buong 5,000 to 8,000 ang matatanggap. So ibig sabihin po ba nito, Secretary, paki-linaw na ho, wala na tayong aasahan na food packs mula sa DSWD?

SEC. BAUTISTA: Actually, mayroon tayong family food packs ano, kaya lang siyempre iyong ayuda na cash na matatanggap nila … kasi iyong cash na matatanggap nila ay puwede na nilang gamitin sa pagkain, puwedeng magamit nila sa gamit sa mga bahay. So kapag ilista iyon sa social amelioration card … kasi doon sa amelioration card, nililista doon iyong mga benepisyo na natatanggap eh. So kapag nagkaroon ng bigayan ng pagkain, nakita natin na nakatanggap na siya ng cash assistance, baka gagawin ng LGU ay hindi na siya ipaprayoridad para bigyan ng family food packs. Kasi kaya siya may pera dahil iyon ang gagamitin niya para doon sa kaniyang pagkain for a duration of one month. Iyon ang magiging condition doon.

SEC. ANDANAR: All right. Maraming salamat po sa inyong panahon, Secretary Rolly Bautista. We really need your presence dito sa programa at salamat po sa patuloy na pagpapadala ng inyong Spokesperson dito po sa Public Briefing Laging Handa. Sir, please don’t go away.

Ngayon kasama naman natin, Usec. Rocky…

USEC. IGNACIO: Yes, si CabSec Karlo Nograles ang makakasama naman po. CabSec, sinabi po ni DSWD Secretary Bautista na mahalaga iyong gagawin ng LGUs para po maipadala iyong tulong ng gobyerno under dito sa Bayanihan. So, ano naman pong gagawin ng gobyerno na ito pong LGU na ito ay magko-comply nang maayos din? Kasi ang sabi nga po, baka sa kanila magkaroon ng delay ng pagpapaabot ng tulong.

CABSEC NOGRALES: Yes. Actually, ang sabi ng Pangulo, ang mangunguna talaga dito is ang national government; so iyong DSWD, siya iyong magmamando nito kasama iyong ating iba’t ibang mga ahensiya ng gobyerno. Pero maaari po nilang i-deputize ang ating mga LGUs para tulungan ang pag-distribute ng cash assistance sa mga nangangailangan. So dalawa ‘no, combination po iyan; mayroon pong plataporma ngayon, may platforms po tayo ng—existing platforms ng DSWD, ng Department of Labor and Employment; halimbawa, kung saan nabibigay po ng tulong doon sa mga dati pa nilang mga clients ‘no.

So gagamitin natin iyong platform na iyon, gagamitin ng DSWD pati ng DOLE at ibang mga ahensiya ng gobyerno. But, maari rin po tayong mag-deputize ng mga LGUs para sabay-sabay din po ang pag-distribute ng cash assistance doon sa mga pamilya na nangangailangan po nito. Kaya [garbled] ang LGUs na dini-deputize po natin, kailangan mayroon pong strict and quick and fast liquidation process na kailangan po nilang gawin. Kaya habang namamahagi po sila noong cash assistance mula sa national government ay dapat agad-agaran din po ang kanilang liquidation sa national government agencies natin

At siyempre kung may magba-violate po nito ay ia-apply po natin iyong full extent of the law. [garbled] na rin po diyan ang maaring pag-suspend po ng mga abusive na mga local officials natin. Pero sana naman hindi po mangyari iyan, aasahan po namin ang full cooperation ng lahat ng ating mga local officials

USEC. IGNACIO: Opo. CabSec, puwede po bang ipaliwanag ninyo, ano po ang inaasahan ng isang—katulad ng isang residente, pupuntahan po ba sila dapat ng kanilang mga barangay captains o ano po iyong dapat asahan, para alam din po nila kung nagko-comply din talaga iyong mga local executive leaders nila?

CABSEC NOGRALES: Nagbigay ng guidelines ang DSWD sa iba’t ibang mga local chief executives natin at lalong-lalo na iyong din-deputize po ng DSWD. Inaasahan po namin, dahil nakipag-ugnayan na po sa kanila ang DSWD, iyong local chief executives ang mag-e-execute nito doon sa pinakaangkop doon sa kanilang sitwasyon. So sanay naman ang mga LGUs na gumawa ng ganitong klaseng [garbled]. Itong nakaraang dalawang linggo ay nagamitan naman nila ng quick response fund nila ang pamamahagi ng tulong at ayuda sa kanilang mga constituents. So ibig pong sabihin, naka-in place na po ang lahat ng iyan at ginampanan na po ng LGU ang kanilang tungkulin na alagaan at bigyang-aruga at tulong ang kanilang mga constituents.

So following the same process and procedures na naumpisahan na po nila, ganoon din po iyong kanilang gawin dito sa—mula naman sa national government. So ang advice ko na lang po sa kanila ay basahin po nila iyong guidelines na binigay sa kanila ng DSWD, baka mayroon pong mga constituents na hindi pa po nila [garbled] or nakaligtaan po nila ay sana po ay maisama na po nila dito sa ipamamahagi na tulong ng national government.

USEC. IGNACIO: Secretary, kapag daw po naibigay na ng LGU iyong listahan at na-validate na, so papaano daw po ibibigay iyong pera doon sa residente?

CABSEC NOGRALES: Ano iyong tanong? Kapag..?

USEC. IGNACIO: From Joseph Morong: Kapag daw po na-validate na iyong listahan galing sa LGUs, papaano daw po ibibigay iyong pera sa tao?

CABSEC NOGRALES: Nasa LGU na po iyan kung ano iyong pinakaangkop na sistema ng pamamahagi, pero obviously, kailangan pong nakatutok diyan ang DSWD, ang DILG, ang AFP, ang PNP. So iyon po iyong instruction ni Pangulo na dapat nakabantay po ang lahat ng mga nasa national government at [garbled] maayos po iyong pamamahagi. Pero iyong particular process and procedure ng pamamahagi po ng local government unit ay depende po iyon sa local chief executive. But, kailangan pong mag-comply sila doon sa mga social distancing rules.

USEC. IGNACIO: Opo. May tanong pa rin po si Joseph Morong: Ano daw po iyong working timetable ng lifting sa Metro Manila ng enhanced community quarantine? April 14 ang unang sabi sa Luzon-wide, April 12 naman… ano daw po, paano daw po ito?

CABSEC NOGRALES: Siguro iyong basis niya kasi, kung hindi ako nagkakamali kasi, iyong enhanced community quarantine for Luzon I think is up to April 12, tapos iyong strict social distancing ng NCR is up to April 14. So anyway, kapag malapit na po iyong mga petsa na iyan ay ibabalita naman po ng IATF kung ano iyong magiging transition mechanism natin, ano iyong mga do’s and don’ts, ano iyong mga… kumbaga alamin natin kapag natapos na po iyong mga period na iyan. So before April 12 ay mag-i-issue na po iyong IATF ng mga panibagong guidelines na inaasahan po natin. Depende sa magiging recommendations po ng mga technical working groups sa IATF.

USEC. IGNACIO: Opo. So walang dahilan talaga para mangamba ang taumbayan dahil ang gobyerno po nakalatag na iyong tulong na dapat ipaabot sa kanila, Secretary?

CABSEC NOGRALES: Opo. Lahat po iyan ay nakalatag na, naka-prepare na po para diyan and ready na po tayo to deploy.

USEC. IGNACIO: Opo. Sa kabila ito noong mga batikos na nangyayari – ano pong reaksiyon ninyo dito?

CABSEC NOGRALES: Saan po?

USEC. IGNACIO: Tiniyak ninyo na nga po na tuluy-tuloy na ito at nakalatag na ang ginagawa ng pamahalaan pero ang dami pa rin po ng mga nagde-destab, nagba-bash at ang dami nga sinisisi pa ang gobyerno – ano po ang masasabi ninyo dito?

CABSEC NOGRALES: [Garbled] efforts ay nanggugulo. Nagbigay na po ng warning si Pangulong Duterte na tigilan ninyo na iyan ‘no because we will enforce the full power of the law against you kung mayroon [garbled]. Mayroon na po tayong hinaharap na public health concern at hindi na po dapat natin haluan ng peace and order problems po ito. So kami po ay nananawagan kung mayroon pong nagbabalak diyan ay tigilan ninyo na iyan. Kung para sa pagmamahal natin sa taumbayan at saka ng Pilipinas, tigilan na natin iyan dahil may hinaharap pa tayo, itong public health concern – alagaan muna natin iyong kalusugan at kaligtasan ng ating mga mamamayan.

At iyong mga hindi naman naniniwala at kung mayroon mang bumabatikos at nagba-bash sa [garbled] ay, well, this is a democracy. Pero wala pong pipigil sa amin at tuluy-tuloy po ang aming pagtulong sa ating mga mamamayan at pagtugon sa mga problemang kinakaharap po natin ngayon. At inaasahan ko po iyong support at kooperasyon ng bawat isang Pilipino.

USEC. ROCKY: Okay. Maraming salamat—

SEC. ANDANAR: Rocky, may tanong lang ako kay CabSec.

USEC. ROCKY: Okay, sige po.

SEC. ANDANAR: CabSec, mayroon po akong dalawang issue: one, is fake news; number two, ay ito pong panggugulo na ginawa po ng Kadamay.

Number one, sir: Bilang spokesperson po natin sa IATF lumabas po iyong fake news na ang mga ayuda ay kailangan sa OCD lamang. Parang sinasabi nito na kung gusto mong magbigay ng ayuda sa private sector ay hindi mo puwedeng idiretso doon – that’s fake new.

Ikalawang fake news po ay iyong mga Malasakit Center na sila daw ay tumatanggap ng mga PPE at sila lamang ang puwedeng mag-distribute – that’s fake news number two, because ang Malasakit Center po natin ay isang one-stop shop para matulungan ang ating mahihirap na kababayan na makakuha ng ayuda hindi lang po sa PhilHealth kung hind maging sa PCSO, pati po dito sa PAGCOR.

Ikatlong fake news, kahapon lumabas po iyong Medical City ay ni-raid hindi umano, ito po ay pinabulaanan na ng Medical City.

Ngayon CabSec, mayroon po tayo sa Bayanihan Act na parusa doon sa mga nagpapakalat ng fake news. Ito ba ay irerekomenda na ninyo na sa Philippine National Police na talagang habulin at hanapin nila kung sinong nagpapakalat nito?

SEC. NOGRALES: Opo, nakatutok na po diyan iyong Cybercrime ng PNP, pati na rin iyong CIDG at siyempre iyong NBI ay nakatutok diyan. May mga nasampolan na rin naman ho tayo eh, kaya kung sino man ang nagkakalat ng fake news diyan ay tigilan na ninyo, hindi nakakatulong.

At tama iyong sinabi mo, Sec. Martin, hindi po totoo na ini-centralize po natin iyong donations. In fact, ang sinasabi nga natin maaari naman kayong dumiretso sa inyong donations doon sa mga ospital. So, kung mayroon kayong mga donasyon sa ospital, hindi naman kailangang idaan sa OCD, puwede na po nilang idiretso sa mga ospital na gusto nilang tulungan pati iyong mga iba na gusto nilang tulungan puwede na po ninyong idiretso diyan.

Iyong ibig lang pong sabihin ng OCD ganito po iyon. Iyong sa Office of the Civil Defense kung mayroon po kayong mga donations ay maaari ninyo pong ibigay sa OCD at ang gagawin ng OCD ay ide-deposit po ito sa Bureau of Treasury at iyong government agency or department na nangangailangan ng pondo ay makikipag-ugnayan sa DBM para mai-withdraw po iyon sa Bureau of Treasury.

Ngayon, donations in kind ay maaari ninyo pong ibigay sa OCD at bahala na iyong OCD sa pag-distribute po niyan sa iba’t-ibang mga nangangailangan na ospital halimbawa. Pero kung mayroon naman kayong paboritong ospital na gustong tulungan, hindi naman po ninyo kailangan dumaan sa OCD, diretso na doon sa ospital.

SEC. ANDANAR: CabSec, ang inyong reaksiyon po doon sa Kadamay na nanggulo po kahapon [garbled], this is a very extraordinary situation, naka-Enhanced Community Quarantine tayo, hindi naman natin sinasabi na hindi sila puwedeng maglabas kanilang saloobin – mayroon namang social media – pero iyong ginawa po nila talagang ibang klase ho! Walang rally permit pati iyong social distancing, physical distancing ay hindi po nila sinunod. Ano pong masasabi ninyo, sir, sa mga mayroon pong political agenda tulad po ng Kadamay?

SEC. NOGRALES: Dito nga po nag-aalala si Pangulong Duterte dahil mayroon po tayong hinaharap na public health crisis and issue dahil sa COVID-19 kaya dapat hindi po nila haluan ito ng peace and order problem. Kaya sabi ni Pangulong Duterte tigilan na po iyan at kung mayroon po kayong ibang political agenda, ibang agenda whatsoever ay it’s not the time, hindi po ito ang tamang panahon para haluan po ito ng inyong mga agenda. At ang sabi nga ng Pangulo ay tigilan na ninyo iyan at kung may mga abuso man nandiyan na po ang mga law enforcement agencies na nakahanda po to enforce the laws.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat sa inyong panahon, Cabinet Secretary Karlo Nograles. Samantala, ngayon naman ay makakausap natin via VMIX si PLDT and Smart Communications Head of Public Affairs, Ramon Isberto. Magandang umaga po sa inyo, sir Mon! Hanggang kailan na po ang extension ng deadline para sa mga bill payments ng mga PLDT at Smart subscribers?

MR. ZALDARIAGA: Sec. Martin, alinsunod doon sa unang declaration ng government regarding iyong quarantine – iyong community quarantine – there’s a thirty-day extension of the bills payments. We will evaluate the situation depende sa anong iiral na sitwasyon pagdating ho ng panahon na iyon.

USEC. ROCKY: Kasalukuyan po kayong nag-launch ng free access sa mga website for COVID-19 updates. Ano-ano po iyong mga ito at paano po ito makakatulong sa ating mga kababayan?

MR. ZALDARIAGA: Okay. Ang unang-una hong [SIGNAL FADE] free access sa website was of course the Department of Health at saka iyong micro-site ng Department of Health na nagmo-monitor mismo sa COVID cases. Kasama din diyan po itong NDRRMC at saka iba pang mga ahensiya po ng gobyerno katulad ng DOT at saka DOTr. All of these are related to COVID communications po na ginagawa ng iba’t-ibang mga ahensiya.

Dagdag din doon, Usec. Rocky, we’ve also announced recently, this was just two days ago, we’ve opened up a hotline for UP-PGH; because the UP-PGH has been designated as a COVID hospital and we are going to provide special assistance to the Department of Health. These are communications support for the Department of Health and to the COVID hospitals para ho ma-manage ho nila ang kanilang operations more effectively, more efficient using special communication tool that we will be providing the DOH and the COVID hospitals.

SEC. ANDANAR: Sir Mon, sa paanong paraan po ninyo sinusuportahan ang ating mga frontliners lalo na po ang ating mga health workers? Noong isang araw binanggit po ni Presidente, nagpasalamat po siya kay Mr. Manny Pangilinan dahil sa tulong niya po.

MR. ZALDARIAGA: Well, ituloy ko lang ang kuwento ko doon, Sec. Martin. For example, doon sa PGH – but it’s not just the PGH, DOH, PGH a t saka iyong ibang COVID hospitals I believe San Lazaro as well – we are deploying for example, special communications tool that we call the ‘push to talk’. Smart phone po siya na may special feature, smart phone po siya that means nationwide po ang kaniyang coverage pero para siyang two-way radio. So, para siyang walkie-talkie.

Sa pamamagitan nito mas mabi—para mas mabilis ho ang komunikasyon sa pagitan ho ng DOH at saka po mga COVID hospitals at sa loob mismo ng COVID hospitals puwede ho silang parang mag “over”, “over”, mas mabilis ho ang komunikasyon.

SEC. ANDANAR: Napansin ko ho, sir Mon, na tila bumilis po iyong internet namin dito sa bahay, naka-PLDT po kami. Mayroon po ba kayong ginawa para bumilis iyong speed ng PLDT sa buong Metro Manila.

MR. ZALDARIAGA: [SIGNAL FADE] We have two priorities ‘no: First, our first priority is to help our customers kasi siyempre karamihan sa kanila work from home ngayon, iyong mga anak nila nag-aaral sa bahay. Maraming paggamit ngayon ng internet sa bahay. So, sa mga fiber subscribers namin in the Greater Manila Area, we have provided a speed boost so that the minimum speed now for fiber subscribers are ano na… 25mbps. Para sa mga mobile subscriber—yes, Martin, go ahead.

SEC. ANDANAR: Alright. Thank you! Thank you so much, sir Mon Isberto! Mabuhay po kayo, sir at sampu ng inyong mga kasamahan diyan po sa PLDT.

Muli, babalikan po natin si DSWD Secretary Bautista para sa karagdagang detalye ng social amelioration program o iyong ayuda po na ibinibigay ng national government sa ating mga kababayan na mahihirap. Sec. Rolly, are you there?

SEC. BAUTISTA: Nandito ako, Sec. Martin. Maraming salamat sa pagbibigay ulit ng pagkakataon sa isang importanteng mensahe. Nais lang namin ipaalam sa lahat ng ating mga kapatid na Filipino na hawak na po namin ang one hundred billion pesos, na ito’y parte ng two hundred billion pesos intended for the social amelioration fund for two months.

So ito pong P100 billion ay intended for one month at dito na po magro-roll out iyong mga nailatag naming plano, proseso, para mapadali na maibigay iyong karampatang ayuda sa ating mga kapatid na Pilipino. So, ang magiging prayoridad nito ay –immediately – ay puwede na nating ideposito iyong mga 4.2 poorest Filipinos who are enrolled in the 4Ps. Masasabi natin dito na very credible itong listahan na ito, kasi alam naman natin na every month ay nakakatanggap sila ng mga ayuda. Ang proseso nito ay binabagsak lang ito, dinideposito sa kanilang mga cash card at maaari itong makuha sa available na bukas na Landbank office.

At the same time pinag-uusapan na rin namin ngayon iyong pagbibigay din ng ayuda, ito iyong sinasabi nating informal workers, ang prayoridad dito, ito iyong sinasabi nating mga drivers. Kasi nabigyan kami ng listahan at nakipag-coordinate kami sa LTFRB at nagbigay sila sa amin ng unang listahan, ito iyong sinasabi nating credible na listahan. So, maybe ngayong araw na ring ito, ang gagawin natin is to, iyong sinasabi nating money transfer. Pero malalaman natin iyong magiging approval nito kung papayag ang LTFRB at iyong isang ahensiya o sinumang involved dito sa money transfer na ito.

So ito po ang sinasabi natin na hindi po nagpapabaya ang ating Pangulo at alam natin sa panahon ngayon na malaki ang role ng ating DSWD. Kung mapapansin ninyo sa lahat ng mga sakuna, typhoon saka mga disaster ay nandoon po ang DSWD. Ang hiling lang po namin ay pang-unawa dahil mayroon din po kaming mga sitwasyon na hindi namin controlled. Itong magiging proseso at procedure na sinasabi ni CabSec na outside of the platforms ng DSWD, ito na iyong magiging partnership natin sa LGU at binibigyan po namin ng benefit of the doubt iyong performance ng ating LGU.

Kaya nga siguro, ang maaari nating ma-advise sa ating mga LGU ay ang binabanggit ng Presidente na malaki ang magiging role ninyo para ma-address po natin itong sitwasyon na ito. At sa tingin ko, ito rin ang inyong pagkakataon para ma-level up iyong mataas na ekspektasyon at mabago ang negatibong pananaw ng ating mga kapwa Pilipino sa mga LGU.

Ako personally, mga LGU natin, maasahan natin iyan, kaya lang mayroon din talagang iba, na sabihin natin, na hindi nakakasabay doon sa mga talagang LGU na ginagawa ang kanilang trabaho. Pero, sabi ko nga sa ganitong krisis, dapat wala nang sisihan, wala nang kritiko, normal iyan, pero kung ipo-focus natin ang ating enerhiya, ang ating puso, para sa mga nangangailangan, sa tingin ko, it will go beyond iyong ating personal na interest. So, iyon ang aking mensahe, Secretary Andanar.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat, Sec. Rolly Sabi ko nga doon sa mga Kadamay na nanggulo, imbes na kadamay ay nandamay pa. Eh baka makahawa pa ng sakit o mahawaan pa. Ano pong masasabi mo sa mga grupong ganiyan? Kasi alam mo Sec, puwede naman silang mag-ingay pagkatapos nito, kahit 24 hours, 24/7, 365 days a year, kahit diyan sila sa EDSA mag-ingay, kahit saang kalye. Eh kaso nga eh nag-iingay sila sa mga panahong ito, hinihingi nila pagkain, eh mayroon namang DSWD, mayroon namang barangay?

SEC. BAUTISTA: Sa tingin ko, Secretary Martin ang kailangan talaga dito ay dayalogo. Dayalogo in a way, saan ba sila magsisimula, puwede nilang iparating ang kanilang hinaing una sa Barangay. Then ang Barangay naman ay iaakyat niya ito sa LGU. Kasi ang importante diyan, nagkakaintindihan! Sa ganitong panahon, talagang mayroong nagte-take advantage and talagang hinihikayat iyong mga tao na nananahimik, na sumali o gumawa ng hindi nararapat. Kaya ang nagiging resulta noon, iyong mga sabihin nating tao na ayaw namang sumali doon ay nadadamay.

Kaya siguro ang recommendation ko diyan, ang suggestion ko diyan, i-police, parang linisin o obserbahan ang mga komunidad na under Kadamay, iyong mga taong nag i-instigate. Kasi ang gagawin lang naman niyan, mag i-instigate, kapag nandodoon na sila sa isang area ay iiwanan na sila. So ang mangyari, sila ngayon ang nagiging… parang nag u-umpisa ng gulo, which in fact, eh nandodoon lang naman sa komunidad. Kaya sabi ko nga, siguro i-intensify ng bawat LGU, puntahan nila iyong mga lugar na maaaring maging flash point para gumawa ng ganiyang mga lightning rallies o kaya iyong mga kaguluhan, Secretary Martin.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat sa inyong panahon muli, DSWD Secretary Rolly Bautista. Samantala… Rocky?

USEC. IGNACIO: Samantala makakausap din po natin via a phone patch si Globe Telecom Senior Vice President and Head po ng Corporate Communications, Yolly Crisanto. Magandang araw po.

YOLLY CRISANTO: Magandang araw po sa inyo, Secretary Martin and Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Ma’am hanggang kailan daw po iyong extension ng deadline para po sa bill payments ng mga globe subscribers?

YOLLY CRISANTO: Nagbigay po tayo ng 30-day extension, so hanggang mid-April iyan. So titingnan po natin kung ano po ang magiging desisyon ng IATF and then we will see. We will just follow what the IATF decision will be. So siguro at this point, Martin, I would just like to say maraming salamat siguro po, para sa ating IATF, si CabSec Nograles at sa DICT Secretary Honasan.

Kasi po ang telecommunication ay isinama po tayo sa essential item or essential goods. So napakalaking bagay po niyan para sa atin kasi nabibigyan po tayo ng IATF cards para po doon sa ating skeletal force, iyong ating critical skeletal force na nangangalaga ng ating network.

So, puwede po tayong makapag-monitor, puwede po nating magawa iyong ating maintenance work at iyong ating network operations. Napakalahalaga po niyan para sa amin, maraming salamat po for giving us that.

SEC. ANDANAR: Yolly, nag-launch kayo ng COVID-19 hotline in partnership with DOTR, gaano po ito ka-effective sa mga panahong ito?

YOLLY CRISANTO: Alam mo, Secretary iyong ating launching ng mga hotline na iyan, in partnership with several different government agencies – very critical! Napakalaki po ng tulong niyan para sa ating mga kababayan. And I just like to emphasize, iyong hotline po kasi ang ginagawa natin diyan, sine-zero rate na po natin. So in other words, kung kayo po ay globe or TM Customer, makakatawag na po kayo doon sa mga hotlines ng DOTR, DOH at kung anu-ano pang mga COVID hotline agencies po – libre na po iyon, which is very important!

Hindi lang po iyon, Secretary, nagbigay na rin po tayo ng libreng Wi-Fi lalung-lalo na sa mga hospital at groceries. So napakaimportante po niyan, kasi iyong mga hospital po gumagamit din po sila ng internet at this point in time!

USEC. IGNACIO: Miss Yolly, papaano po iyong ginagawa ninyong paraan para naman po suportahan iyong ating mga frontliners lalo na po iyong ating mga health workers.

YOLLY CRISANTO: Alam ninyo, marami tayong ginawang initiatives. Una sa lahat iyong ating globe rewards, kung kayo po ay globe customers, alam po ninyo iyong globe rewards. Katulong po natin diyan iyong ating mga customers, din-donate po nila iyong rewards points nila and that donation tin-turn-over po natin iyong perang iyan to several hospitals.

Unahin na po natin iyong PGH which nabigyan po natin ng 10 million pesos at nabigyan po natin ang Lung Center ng 10 million pesos. So now, mayroon po tayong ginagawang donation drive for four other hospitals – iyong RITM, Jose N. Rodriguez, East Avenue kasama po doon – so tuluy-tuloy po iyan ‘no na ginagawa natin.

On top of the donation using the Globe Rewards, mayroon din po tayong donation drive na ginawa, ang ginagamit naman po natin mga empleyado po mismo ng Globe. So iyong mga employees natin, gusto po nilang makatulong so sila po ay nag-donate din ng portion of their salary. Iyong mga donation na pong iyan, ibinibili po natin ng mga PPEs saka face masks at dino-donate po natin iyan doon sa mga hospital lalong-lalo na po iyong mga maliliit na hospital.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po Ms. Yolly, mabuhay po kayo.

SEC. ANDANAR: At ngayon Rocky, makakausap natin ang Spokesperson ng National Grid Corporation of the Philippines, si Atty. Cynthia Alabanza. Magandang umaga po sa inyo, Attorney.

ATTY. ALABANZA: Yes, good morning po.

SEC. ANDANAR: Attorney, gaano po kalaki ang electric consumption ng buong Luzon ngayong nasa ilalim ng Enhanced Community Quarantine?

ATTY. ALABANZA: Well iyong latest data po natin, nakakakita tayo ng malaking pagbaba ng konsumo sa kuryente. Anywhere between 20 to 30 percent naging pagbawas doon sa projected peak demand ng Department of Energy. So there’s around 3,000 megawatt difference mula doon sa inaasahan natin kung hindi nagkaroon ng quarantine at doon sa actual consumption ng Luzon.

USEC. IGNACIO: So masasabi ninyo pong sapat iyong power supply para sa buong rehiyon o maaari po bang magkaroon pa rin ng power interruption?

ATTY. ALABANZA: Well ang power interruption naman, marami pong sanhi iyan – puwede pong generation deficiency, puwede rin pong problema sa linya ng NGCP, puwede rin pong ang maging sanhi ay problema sa linya ng distribution utility. So in terms of supply po, [garbled] na sapat ang magiging supply ng kuryente. Sa parte naman po ng transmission, NGCP po, kaya nga po kailangan naming mag-maintain ng skeleton workforce para kung may magkaroon ng aberya doon sa transmission lines namin, kami po ay may kakayahang lumabas kaagad at ayusin para hindi naman po maantala itong supply ng kuryente sa iba’t ibang kooperatiba at distribution utilities all over the country.

SEC. ANDANAR: Magkakaloob po ang NGCP ng isang bilyong piso in goods and cash bilang tulong sa paglaban sa COVID-19. Ano po ang magiging allocation nito? What will be the mechanism, Attorney?

ATTY. ALABANZA: Yes, clarify lang po natin ‘no, wala na pong magiging cash donation. Ang understanding po namin with Malacañang po is that iyong 500 million will be used para bumili ng mga medical equipment tulad ng respirator, laryngoscope, full face shields at iba pang mga protective equipment na idi-distribute namin diretso at idi-deliver namin diretso doon sa mga beneficiary hospitals.

Iyong natitira naman pong 500 million, iyon naman po ay gagamitin namin para bumili ng mga food packs na idi-distribute all over the country para matulungan po iyong mga kababayan natin na nangangailangan ng konting ayuda doon sa kanilang pang-araw-araw na kakainin.

SEC. ANDANAR: All right. Maraming salamat po sa inyong panahon, Atty. Cynthia Alabanza. Mabuhay po kayo ma’am.

ATTY. ALABANZA: Magandang umaga din po sa inyo.

USEC. IGNACIO: Okay. Ngayon naman po ay makakausap natin ang Spokesperson ng Meralco, si Mr. Joe Zaldariaga. Magandang araw po.

MR. ZALDARIAGA: Yes, good morning Sec. Martin. Good morning, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Opo. Pakipaliwanag lang po iyong electric consumption per household for the period po ng March 1 to April 14. Tama po ba na ibabase ninyo na lang po ito sa estimated average for the past three months para ito po iyong sa magiging singil ninyo sa kuryente?

MR. ZALDARIAGA: Well, tama po iyan. Alinsunod po kasi doon sa guidelines na ipinapatupad natin ngayon bunsod po nitong quarantine period, ang Meralco bills po for customers na dapat basahin from March 17 to April 14 ay ibabatay muna sa average ng consumption ‘no, average ng nakaraang tatlong buwang consumption. Ito ay upang mapangalagaan natin iyong kaligtasan ng ating mga meter readers gayun din po iyong kaligtasan ng publiko ano.

Pero pagkatapos ng naturang quarantine period, once we have a normal situation, anuman iyong kulang o sobra sa aktuwal na konsumo ay ia-adjust sa susunod na billing cycle. So pagkatapos ng lahat ng adjustments, ang inyong tamang nakonsumo lamang po iyong babayaran.

SEC. ANDANAR: All right. Sir Joe, may sapat po bang supply ng kuryente sa buong National Capital Region? Wala po bang mangyayaring power interruption habang nasa Enhanced Community Quarantine tayo, itong buong rehiyon natin ng Luzon? At alam naman natin na summer na rin at ang ating mga kababayan ay malakas din ang gamit nila sa kanilang aircon at electric fan.

MR. ZALDARIAGA: Magandang punto iyan Sec. Martin ano. Actually, kami ay naglabas ng announcement sa ating mga kababayan that Meralco will continue to keep the lights on. Patuloy tayong maglilingkod sa ating mga customers. Pinagpaliban muna natin iyong tinatawag na maintenance at upgrading schedule ng ating mga distribution facilities para makatutok tayo na mabigay iyong sapat na at tuluy-tuloy na daloy ng kuryente sa ating mga kababayan.

Ang Meralco po ay kaisa ng buong energy family sa pangunguna ng Department of Energy at ang aming misyon sa ngayon ay siguruhin na lahat ng mga kababayan natin ay may serbisyo ng kuryente. Sakali man magkaroon ng aberya or unscheduled or emergency interruption, nariyan din iyong ating mga crews out there in the field ready to respond in a given situation.

USEC. IGNACIO: Opo. Sir Joe, may tanong lang po. Hanggang kailan daw po iyong extension for electric bill payment?

MR. ZALDARIAGA: Yes, oo. Actually Usec. Rocky, inanunsiyo din namin na mayroon tayong 30-day extension na binigay sa ating mga customers. So ito po ay kasama na rin sa ayuda natin, alam naman natin iyong sitwasyon ngayon na kailangan ng tulong ng ating mga customers. So minabuti natin na ipagpaliban muna at i-extend nga ng tatlumpung araw iyong kanilang bayarin sa kuryente.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po, Mr. Joe Zaldariaga ng Meralco.

SEC. ANDANAR: Puntahan naman natin Rocky ang ating kasamahang si Breves Bulsao mula sa PTV Baguio.

[NEWS REPORTING]

SEC. ANDANAR: Maraming salamat (unclear). Samantala… Rocky?

USEC. IGNACIO: Samantala, Secretary, nasa linya na po ng telepono si Oriental Mindoro Governor Humerlito Dolor – magandang araw po…

GOV. DOLOR: Magandang hapon at magandang hapon, Secretary.

USEC. IGNACIO: Ano po ang sitwasyon diyan sa Oriental Mindoro, lalo sa unang kumpirmadong kaso, mayroon na po ba, at paano po ang recovery ng inyong buong probinsiya?

GOV. DOLOR: Ngayon pong araw na ito ay katatapos lang po naming magkaroon ng general public address sa aming mamamayan upang ipahayag ang mga aktibidades at saka mga paghahandang ginawa. Una po, tungkol doon sa update sa first COVID positive namin. Mayroon po kaming isang bata na one year and nine months old na COVID positive – nag-iisa po siya. At awa po ng Diyos, as of this moment, ay ready na po siyang i-discharge anytime. Nag-request na po kami sa RITM nang panibagong test sa kaniya para makita kung nag-negative na ang bata sapagka’t ang bata po ay hindi na nagpapakita ng kahit anong sintomas ng COVID-19. Kasama rin po doon iyong kaniyang doctor at iyong kaniyang guardian na nakasama niya ng ilang araw, wala na rin pong ipinapakitang sintomas.

Ganoon din po, as of today, we have 21 negative results at may labing dalawa na lang kami na hinihintay na resulta mula sa RITM. Ganoon din po, ngayon pong araw na ito ay in-announce namin sa publiko na ang provincial government po ng Oriental Mindoro ay magbibigay ng food assistance hindi lamang po doon sa mga mahihirap o mga affected families sapagka’t lahat naman po ay naapektuhan. Kaya we decided sa provincial government na iyong 200,000 families or households ng Oriental Mindoro ay bibigyan po lahat ng pamahalaang panlalawigan ng food assistance na kung saan, in order to save our environment, hindi na po ito iri-repack para maproteksyunan din po natin at ma-observe iyong physical distancing, idi-distribute po ito sa bawat barangay gamit ang mga kapitan at ng mga principals ng DepEd na siyang magmu-monitor ng distribution para walang pulitika, walang malalampasan at sigurado pong walang plastic na magagamit.

Ang bawat bahay po ay pinakiusapan na maghanda ng palanggana o timba na ilalabas sa kanilang tahanan upang ilagay ang bigay na bigas ng pamahalaang panlalawigan, katulad po ng mga delata.

Ganoon din po, sa oras pong ito ay aming inihayag ang kahandaan ng Oriental Mindoro pagdating sa supply ng bigas. Ang aming stock ng NFA ay tatagal pa ito ng apatnapu’t apat na araw. Iyong stock po namin ng bigas mula sa mga private millers namin ay tatagal po ng tatlumpu’t pitong araw. At iyong aming expected harvest na nagsimula po ngayon hanggang tatagal pa ngayong June ay tatagal pa po ang stock ng 12 months. Ang ibig sabihin, maaari pong mag-export ng bigas ang Oriental Mindoro papunta sa Kamaynilaan at papunta sa Luzon at Visayas.

Ganoon din po, in-assure namin ang mga mamamayan namin na ang stocks ng aming mga supermarkets at groceries ng mga basic commodities ay tatagal pa ng two weeks hanggang one month ayon sa pinakahuling imbentaryo ng pamahalaang panlalawigan at ng Department of Trade and Industry. Ang amin naman pong livestock ay tatagal pa rin po nang higit sa hanggang dalawang buwan, upang mai-assure ang aming mga mamamayan na may enough na supply.

Kanina pong umaga ay nag-turn over din po ang pamahalaang panlalawigan sa lahat ng ospital na pribado at pampubliko na level 1 at level 2 na may kasalukuyang mga extreme or severe PUIs ng mga kagamitan tulad ng goggles, face masks, N95 masks at PPEs na binili ng pamahalaang panlalawigan gamit ang lokal na pondo.

Ganoon din po, nagbukas ang pamahalaang panlalawigan ng sariling dormitoryo na libre para sa mga frontliners, at nagpu-provide din po ng libreng shuttle ang pamahalaang panlalawigan ng Oriental Mindoro para sa mga health workers na nagkaroon ng concern dahil sa hindi na makagamit ng tricycle at motorsiklo bilang pampublikong transportasyon.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat po, Governor Dolor, sa inyong pro-activeness. Bilib na bilib po kami sa inyo – pagkain, kumpleto; mayroon din po kayong mga medical equipment. At ang inyong LGU, ang inyong probinsya, ang probinsiya ng Oriental Mindoro ay very cooperative po sa national government. Mabuhay po kayo, sir!

GOV. DOLOR: Maraming salamat po, Secretary. Sa katunayan po, Secretary, kami po ay isa sa pinakaunang nagdeklara ng voluntary community quarantine; nauna pa po kami sa Metro Manila. At ang inyo pong lingkod ay sumulat ng isang executive order consolidating all the issuances I made before in pursuit of the enhanced community quarantine ng Pangulo. Sapagka’t iyon pong mga kulang na detalye kung papaano magkakaroon ng One Oriental Mindoro implementation ng enhanced community quarantine ay pinunuan namin ng lahat ng mga detalye according to Executive Order No. 29 ng gobernador na isinasaalang-alang lahat ng atas ng Inter-Agency Task Force, ng Department of Agriculture, DOH, DOTr, at ng DILG.

Isinusumite din po namin ngayon sa Inter-Agency Task Force ang kopya ng EO na ito na baka sakaling magamit ng iba’t-ibang probinsiya at local government sa buong bansa na maging panuntunan sa pagpapasunod nito.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat, Governor Dolor – Sir, mabuhay po kayo.

USEC. IGNACIO: Sa pagpapatuloy po ng enhanced community quarantine sa buong Luzon at ibang dako ng Pilipinas, hindi po maiiwasan na karamihan po sa atin ay nababahala at nangangamba sa patuloy na pagtaas ng kaso ng COVID-19. Kaya naman upang pag-usapan kung paano po maiiwasan ang anxiety na dala ng COVID-19, makakausap po natin ang isang health optimization medicine practitioner, Dr. Oyie Balburias – Magandang araw po, Doc?

DR. BALBURIAS: Yes, magandang araw, Undersecretary Rocky and Secretary Andanar. So salamat po sa inyong pag-imbita po.

USEC. IGNACIO: Papaano po ba natin masasabi na ang isang tao ay nakakaranas na ng COVID-19 anxiety?

DR. BALBURIAS: Well, kasi kung tayo po ay … dahil nga ang dami nga po ay nagpapakalat ng mga fake news ‘no, sabi nga po natin, mayroon tayong hindi lang pandemic kung hindi mayroon ding info-demic ‘no. So kung patuloy po kasi natin na ini-expose ang ating sarili lalo na doon sa mga news or sa social media feeds po na ang intention ay mag-cause ng panic or mag-cause ng takot po, atin pong ini-stimulate iyong primitive part ng ating utak na tinatawag nating “amygdala”. So iyong amygdala po kasi kapag masyado natin itong nai-stimulate, ito po ay nagdudulot po sa atin to base our decision on fear, so, iyong mga fear-based decision po. Kapag ganito po, naaapektuhan po iyong rasyonal ng ating mga desisyon.

So kung tayo po ay nagkakaroon na ng apekto sa ating pagtulog, lalo ngayon na mayroon tayong panahon para matulog pero kung ito po ay hindi kayo nakakatulog, then nagkakaroon na po tayo ng feed forward cycle na problema na kung saan kung … dahil sa anxiety ninyo o panic ay makakaapekto po ito sa inyong pagtulog. At ang inyong pagtulog naman po ay makakaapekto po sa lakas o sigla ng inyong immune system, then you’re going to compromise more iyong inyo pong kalusugan.

So kung tayo po ay naapektuhan ng ating desisyon like iyong minsan nagpa-panic buying po ang iba o kaya, iyon nga po, nauuwi po sa lalong pagkakaroon ng karamdaman. Kasi nga, tulad ng sabi ko po, kapag tayo po ay nai-stress or anxious nang patuloy, ito po ay nagpapababa sa lakas at sigla ng ating immune system.

SEC. ANDANAR: All right. Doc., mayroon po bang puwedeng kainin na isang pagkain o mayroon bang prutas, mayroon bang bitamina na puwedeng inumin ng isang taong napakataas ng anxiety? Ano po ba ang reseta ninyo dito, doc? Iyong over the counter lang.

DR. BALBURIAS: Mayroon naman tayo like iyong mga tinatawag po naming ‘adaptogens.’ Actually, like po ng mga chamomile tea o kaya iyong tinatawag nating turmeric o ginger or iyon pong mga—mayroon po tayo iyong ‘passion flower.’ Mga tsaa po ito, tawag namin sa kanila po ay mga adaptogens. So, ito po ay nagbibigay ng pampakalmang epekto at nagbibigay din ng focus para sa ating kaisipan upang hindi tayo masyadong maapektuhan.

At of course, ang isa pang puwede po ninyong gawin is tayo rin po ay mag-disconnect kung nasosobrahan na po tayo ng panonood ng mga negatibong balita lalo na iyong mga hindi totoong balita tulad ng mga fake news. Dapat din po dahil ngayon tayo ay naka-quarantine, mag-disconnect din po tayo. So, of course, marami pong paraan para [SIGNAL FADE] iyong parte ng ating kaisipan na tinatawag nating parasympathetic o iyong relaxation phase ng ating kaisipan.

So, of course, nandiyan na ang pagdarasal o ang pag—kung marunong kayong—matuto kayong magkaroon ng meditation exercises, malaki din po ang maitutulong niyan. So, kung nasosobrahan po tayo kasi stimulation ng mga negatibong balita o mga nakakatakot na balita tulad ng sabi ko po, lalo po nating naa-activate iyong bahagi ng ating utak na amygdala at napapalayo naman tayo doon sa parte ng utak natin na prefrontal cortex kung saan ito po ang nagbibigay sa atin ng kalmado at rasyonal na mga desisyon.

So, ang pagkain po – marami pong pagkain tulad ng pagkain ng mga madadahong gulay na makakatulong upang ma-enhance po ang ating pagkalma. Ganoon din ang mga pagkaing mayaman sa mineral, kasi ang ating utak ay malaki ang pangangailangan sa magnesium, pangangailangan nito sa zinc upang ito ay gumana nang optimal. So kung ito po, makukuha [SIGNAL FADE] tulad ng galing sa dagat or even sa mga madadahong gulay tulad ng sabi ko po.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat sa inyong panahon, Dr. Oyie Balburias. Sir, baka mayroon po kayong social media account na puwede puntahan ng mga kababayan natin kung sila’y talagang anxious na anxious na at kailangan nila ng isang doctor na makakausap.

DR. BALBURIAS: Well, puwede po kayong mag-log in sa www.gotohealth.ph kung nangangailangan po kayo ng konsultasyon patungkol sa inyong kalusugan; kung paano po ninyo mapapalakas ang inyong kalusugan, maaari ko po kayong tulungan. So, ang tandaan po natin ang pagkain ay medisina ganoon din po ang pagtulog, ganoon din po ang paggalaw at pag-ehersisyo. So, kung nais ninyo po ng tulong patungkol dito at ma-enhance po at mapalakas at mapatibay ang inyong resistensiya laban po dito sa COVID-19 infection, maaari ko po kayong matulungan and you can log in to that website po.

SEC. ANDANAR: Thank you, Doc. Oyie!

DR. BALBURIAS: Okay, salamat din po!

USEC. ROCKY: Okay. Ngayon naman po ay dumako tayo sa pinakahuling ulat mula sa iba’t-ibang lalawigan sa bansa. Mula sa Philippine Broadcasting Service, makakasama po natin si Czarinah Lusuegro.

[NEWS REPORTING BY CZARINAH LUSUEGRO]

[NEWS REPORTING BY GRACE ACUAR]

[NEWS REPORTING BY PAUL TARROSA]

USEC. ROCKY: Okay. Maraming salamat sa iyo Czarinah Lusuegro mula sa Philippine Broadcasting Service.

SEC. ANDANAR: Para naman magbigay sa atin ng latest update, narito si PTV correspondent Allan Francisco mula sa Quezon City.

[NEWS REPORTING BY ALLAN FRANCISCO]

SEC. ANDANAR: Maraming salamat, Allan. Samantala, nananawagan po naman si Senador Bong Go sa Executive Department na ibigay na ang one time Bayanihan financial assistance sa mga siyudad at munisipyo para matulungan sila at ang kanilang mga constituents sa kanilang mga pangangailangan habang ang bansa ay sinosolusyunan ang COVID-19 health emergency at ang socioeconomic impact nito. Tulungan dapat ang mga local government units na maalagaan ang mga komunidad nila sa panahong ito. Malaking tulong kung mabigyan sila ng dagdag na pondo para mapunan ang lumalaking pangangailangan ng mga tao ngayon, ani Senador Bong Go.

USEC. ROCKY: Samantala, nasa linya po ng telepono si Chargé d’affaires of the Embassy ng Republic of the Philippines in Spain, si Adrian Elmer Cruz. Magandang araw po!

AMB. CRUZ: Magandang umaga po diyan, Usec. Rocky.

USEC. ROCKY: Kumusta na po ang sitwasyon ng ating mga Overseas Filipino Work—Filipinos sa Spain?

AMB. CRUZ: Okay naman po ang mga kalagayan po nila pero siyempre po nababahala na rin po sila sa sitwasyon gaya po ng mga Spanish nationals po dito.

SEC. ANDANAR: All right. Ambassador may mga ina-address po ba ang ating mga kababayan na pangangailangan nila mula sa ating pamahalaan, mayroon po ba kayong panawagan, sir?

AMB. CRUZ: Yes po. Actually ginagamit po ng Philippine Embassy ang social media at mga chat groups po para po magbigay po ng information sa ating Filipino community kung ano po ang mga kaganapan po dito at saka binibigyan po natin ng pansin ang mga concerns nila tungkol sa possibility na mawawalan po sila ng mga trabaho. At dahil po doon, we are making an effort to translate into English ang mga Spanish labor regulations, para po mabasa po ito ng mga Pilipino, particularly po sa mga unemployment benefits and other related issues.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat po sa inyong panahon, Ambassador Elmer Cruz.

USEC. IGNACIO: Samantala, puntahan naman natin ang kasamahan natin, si Jay Lagang live mula po sa PTV-Davao.

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Sa kabila po ng krisis na dinaranas ngayon ng ating bansa dahil sa COVID-19, hindi pa rin po matatawaran ang serbisyo at sakripisyo ng ating mga frontliners. Lalung-lalo na sa ating mga health workers, kaya naman po ang ilan sa ating mga national athletes ay nagpaabot din ng pasasalamat sa kanila.

[VIDEO PRESENTATION]

SEC. ANDANAR: Rocky ipinaparating din natin ang ating pasasalamat sa Federation of Filipino-Chinese Chamber of Commerce and Industry, sa kanilang Pangulo na si Dr. Henry Lim Bon Liong, sa kanilang ayuda at kay Maria Garcia, sa kaniyang ayuda, kasama po ang Nestle sa pamamahagi po nila ng tulong sa mga TODA, mga tricycle driver at sa ating mga kasamahan sa media, sa National Press Club at maging sa ating government media sa pinadala pong bigas sa mga security guard. Pasalamatan din natin Rocky, iyong ating mga kasamahan sa Kapisanan ng mga Brodkaster sa Pilipinas. Nandito ang Radyo Bandera, RMN-DZXL, Bombo Radyo, DZRH, Radyo Natin, DZMM, ANC, DZMM Teleradyo, DZBB, Sonshine Radio, UNTV Radio, Radyo Agila, Radyo Pilipinas, Radyo Pilipino, Brigada News FM, DZME, Politics.com.ph, newsko.com.ph, DWWW 774, nandito rin po ang FEBC-DZAS, DWEC-Palawan, GNN, One Ph, Radyo Singko, Pilipino Star ngayon, ang DXBM Radyo Ukay Bukidnon, DWIZ at Aksiyon Radyo sa Dagupan.

Marami na naman pong mga katanungan ang nabigyan ng kasagutan, kaya naman kami po ay lubos na nagpapasalamat sa ating mga nakausap kanina sa kanilang oras at panahon na inilaan sa ating programa. Pilipinas dito nagtatapos ang ating public briefing ngayong araw para sa ating mga kababayan dito sa Pilipinas at sa buong mundo. Asahan po ninyo na patuloy kaming maghahatid ng mahahalagang impormasyon sa ating patuloy na paglaban sa banta ng COVID-19.

USEC. IGNACIO: Kami po ay nagpapasalamat din sa One News kay Jovie Francisco, sa Radyo Inquirer, sa Online Abante, salamat po.

Ang public briefing po ay hatid sa inyo ng iba’t-ibang sangay ng Presidential Communications Operations Office sa pangunguna ng Peoples Television Network, PTV kasama ang Philippine Broadcasting Service at Radyo Pilipinas Network, Philippine Information Agency, Philippine News Agency, Office of Global Media Affairs, Bureau of Communications Services, National Printing Office, APO Production Unit at IBC 13. Sa pakikipagtulungan ng Department of Health, kaisa ng Kapisanan ng mga Broadcaster ng Pilipinas o KBP.

SEC. ADNANAR: Sa kabila ng mga hamon at pagsubok na dumarating sa ating bansa, malinaw na kung tayo ay magkakaisa, malalampasan natin ang lahat ng ito bilang isang bansa. Basta laging handa at sama-sama, kaya natin ito – muli ako po si Secretary Martin Andanar!

USEC. IGNACIO: Mula pa rin sa Presidential Communications Operation Office – ako po si Usec. Rocky Ignacio…

SEC. ANDANAR: Magkita-kita po tayo muli bukas dito lang sa Public Briefing #LagingHandaPH.

###

Source: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center)