SEC. ANDANAR: Maayong buntag, Pilipinas. Tuluy-tuloy pa ang ating paghahatid ng balita’t impormasyon kaugnay sa mga napapanahong isyu sa bansa. Mula po rito sa Bai Front Hotel sa Cebu, ako po ang inyong lingkod, Secretary Martin Andanar; magandang umaga sa iyo, Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Good morning, Secretary Martin. Ngayong araw po ng Biyernes, sasamahan pa rin tayo ng mga panauhin mula sa loob at labas ng bansa na handa pong sumagot sa mga tanong at agam-agam ng ating kababayan, ako po si Usec. Rocky Ignacio.
SEC. ANDANAR: Simulan na natin ang talakayan dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.
Ngayong araw, may pagbabago po sa quarantine classification ng ilang lugar sa bansa. Simula ngayong Biyernes hanggang July 31, ang mga lugar ng Bataan, Cagayan de Oro City, Davao Occidental, Davao de Oro, Davao del Sur, Davao del Norte at Butuan City ay sasailalim sa Modified Enhanced Community Quarantine. Ang Iloilo City at Iloilo Province ay sasailalim din sa MECQ ngunit tatagal lamang ng isang linggo.
USEC. IGNACIO: Extended naman ang General Community Quarantine sa buong Metro Manila hanggang katapusan ng Hulyo. Kasama ring isasailalim ang GCQ ang Baguio City, Apayao, Santiago City, Isabela, Nueva Vizcaya, Quirino, Bulacan, Cavite, Rizal, Quezon, Batangas, Puerto Princesa, Guimaras, Negros Occidental, Zamboanga Sibugay, Zamboanga City, Zamboanga del Norte, Davao Oriental, General Santos City, Sultan Kudarat, Saranggani, Cotabato, South Cotabato, Agusan del Norte, Surigao del Norte, Agusan del Sur, Dinagat Islands, Surigao del Sur at Cotabato City.
SEC. ANDANAR: Nasailalim naman sa GCQ with heightened restrictions ang Laguna, Lucena City, Lungsod ng Naga, Negros Oriental, Zamboanga del Sur at Davao City mula July 16 hanggang July 31.
Ang Probinsiya ng Aklan, Bacolod City, Antique at Capiz ay sasailalim din sa GCQ with heightened restrictions ng July 16 hanggang July 22 lamang.
Ang mga lugar naman na hindi nabanggit ay sasailalim sa MGCQ mula July 16 hanggang July 31.
Samantala, bukod sa Indonesia na nakapagtala ngayon ng record-breaking daily cases, isa po ang Thailand sa mga bansang nakaranas ngayon ng surge sa COVID-19 dulot ng mga COVID variants. Kaya naman para kumustahin ang lagay ng ating mga kababayan doon, makakausap po natin si Philippine Ambassador to Thailand, Ambassador Millicent Cruz-Paredes. Magandang umaga po sa inyo, Ambassador Paredes.
AMBASSADOR CRUZ-PAREDES: Magandang umaga po sa inyo, Mr. Secretary.
SEC. ANDANAR: It’s good to see you once again. Kumusta po ang Filipino community diyan sa Thailand ngayong nagkaroon ng bagong surge ng COVID cases dahil sa Alpha at Delta variants?
AMBASSADOR CRUZ-PAREDES: Well, katulad po ng mga Filipino communities natin na all over the world, ang Filipino community po dito sa Thailand siyempre ay nag-iingat at nababahala dahil sa mga tumataas na kaso ng COVID dito sa bansang Thailand. Kaya po kami naman ay nakikipagtulungan din sa mga Filipino community organizations dito, at kami po ay maliwanag po ang aming mga komunikasyon sa kanila para na lang kung may mga pangangailangan sila ay handa po kaming tumulong.
SEC. ANDANAR: Ambassador, ilang Pilipino po ang nagkaroon ng COVID-19 sa Thailand, ilan dito ang recovered at ilan po naman ang active cases; mayroon po bang casualty?
AMBASSADOR CRUZ-PAREDES: Ang total number or estimated number of Filipinos po dito sa Thailand ay around 30,000. At sa ngayon po, 30 po ang nagkasakit. Sa ngayon ay dadalawa lang po ang active cases, iyan po ay kinagagalak namin dahil given the high numbers ay dadalawa lang po ang active cases. Twenty-seven po ang gumaling na, at sa kasamang palad ay may isa po tayong kababayan na namatay ngayon lang ding buwan ng July. At sa ngayon po ay nakikipagtulungan kami sa kaniyang pamilya kung anuman po ang mga tulong na pangangailangan nila.
SEC. ANDANAR: Ano pong nakikitang pinagmulan ng pagkalat ulit ng virus bukod sa pagpasok ng mga bagong variants?
AMBASSADOR CRUZ-PAREDES: Actually po, ang nakikita talaga na dahilan ay itong pagpasok lang ng bagong variants. Kami po ay nasa third wave right now. The second wave happened around December nito pong nakaraang taon dahil po sa pagpasok ng mga migrant workers; so iyon po ang pinagmulan ng second wave. Pero iyon pong pangatlong wave that happened around March of this year, iyon po ay pinagkakitaan ng pagpasok na ng mga variants. Nagsimula po iyan sa dalawang high-end bars dito sa Bangkok, at [garbled] po iyan hindi lang sa Bangkok kung hindi sa mga probinsiya.
At as a matter of fact, noong March… iyong period na iyon ng March, dalawa po ang magkasunod naming consular outreach, sa Chiang Mai at saka sa Phuket. Iyon pong mga pagkakataon na iyon ay medyo naghihigpit na ang mga probinsiya ng travel from Bangkok dahil nagmula sa Bangkok ang wave na iyon.
Pero ngayong July lang po pumalo around 8,000 to 9,000. Ngayon nga pong araw na ito ang record number, 9,600. Ngayon po pumapalo ang matataas na numero at nakikitaan po nila ang dahilan dito ay ang pagpasok ng Delta variant. As a matter of fact, dito po sa Bangkok, nakikita nila na ang cases constitute around 69% ng cases po dito sa Bangkok ay Delta variant na. Kaya iyon po ang pinag-iingatan din namin.
SEC. ANDANAR: Sa ngayon po ay ilang lugar diyan sa Thailand ang nagpatupad ulit ng lockdown; ilang Pilipino po ang tinatayang apektado ang kabuhayan dahil sa lockdown na ito?
AMBASSADOR CRUZ-PAREDES: So ang—hindi po namin tinatawag na lockdown dahil sa ngayon po ang mga tao rito can still freely move except that mayroon pong restrictions, very strict restrictions ang pinapatupad.
So sa ngayon po ay ang greater Bangkok area plus nine provinces, iyan po ang under the ‘dark red zone’ – meaning, nandiyan po naka-concentrate ang maraming COVID cases; at ang sumunod po ay ang ‘red zone,’ around 24 provinces; and then ‘orange zone,’ around 25 provinces; and then the rest, 18 provinces, iyan po ang ‘yellow zone;’ for a total of 77 provinces.
Of course, alam po natin na ang mga Pilipino dito sa Thailand ay nakakalat sa buong bansa, at marami rin po sa kanila ang nandito sa Bangkok. Karamihan po sa kanila ay mga professionals, mga teachers, English teachers. Kami po ay patuloy na nakikipagtulungan kung anuman po ang kanilang mga kailangan.
Recently po, nakatanggap kami rin ng mga paghingi ng tulong tungkol sa kanilang pagbabakuna. So sa akin pong mga meetings with the Thai officials, lagi ko pong isinasama sa aming mga pag-uusap ang hiling ng ating mga kababayan na sila ay maisama kaagad sa bakuna. But of course, just like anywhere else in the world, ang problema po ng supply ay siya ring medyo challenge dito sa Thailand.
Also nakapag-meet po ako during our consular outreach. Nakipag-meet po ako sa mga Filipino communities both in Chiang Mai and Phuket and also of course, dito po sa Bangkok kaya maliwanag din po ang aming mga lines of communications. Sabi namin, kung anuman ang kailangan nila; sa ngayon po marami po kaming tinutulungan, iyong mga request po nila for extension of their passports as well as mga pagsulat po namin sa mga officials dito sa Thailand para sa kanilang extension of stay. Around, siguro po aabot na sa 10,000 ang mga sulat na nagawa namin appealing to the government of Thailand na ma-extend ang kanilang pamamalagi dito sa bansang ito.
At ganoon din po, nagbigay na po kami ng mga sulat din sa, of course sa Ministry of Foreign Affairs, Ministry of Education and also Ministry of Interior Government na pakinggan at maisali ang ating Filipino community sa mga vaccination programs, so sana nga po. At sa akin pong mga pagpulong naman sa mga gobernador ng mga probinsiyang nabisita ko na, lagi po nilang sinasabi ang kahalagahan ng contribution ng ating Filipino community sa kanilang mga probinsiya at nakapila din po ang ating mga Pilipino sa mga programa nila para sa bakuna.
SEC. ANDANAR: Ambassador, tumataas din daw po ang kaso ng breakthrough infection sa mga Thai medical workers kahit na fully vaccinated na ng Sinovac vaccines. Inirekomenda raw po ng expert panel diyan na magbigay ng third booster shot na AstraZeneca, Pfizer o kaya ay Moderna. May development na po ba kung susundin ng Thai Health Ministry ang rekomendasyon na ito?
AMB. CRUZ-PAREDES: That is correct po, Mr. Secretary. As a matter of fact just last week, may isa pong nurse ang napabalitang namatay even if she is fully vaccinated. Kaya naman po nagkaroon din nang matinding usapan kung ano ang puwede pang magawa at kasama po sa mga options na tinitingnan ngayon ay ang cross vaccination. As a matter of fact, just recently si Prime Minister Prayut Chan-o-cha already said na hindi po siya hahadlang at hindi po siya nag-o-object sa mga proposals na magkaroon ng cross vaccination that would involve AstraZeneca/Pfizer.
Sa ngayon po pinag-uusapan pa po nila ang pagpasok ng Moderna. Ang karamihan po ditong bakuna ay ang Sinovac, ganoon din po ang Sinopharm at AstraZeneca. And there has been a proposal also from medical experts na subukan na nga at i-pursue na nga ang cross vaccination. At ngayon pong nagbigay na ng green signal si Prime Minister then mukhang matutuloy na po iyan.
SEC. ANDANAR: Ano po ang paghahanda ninyo, Ambassador, kung sakaling mag-impose ng travel restrictions ang Pilipinas sa Thailand?
AMB. CRUZ-PAREDES: Actually, Mr. Secretary, parang sanay na nga po kami dahil sa ngayon po may restriction din on landing or arrivals sa Pilipinas. So when it was newly imposed, nagkaroon din po kami ng mga stranded passengers dito kaya po ganoon na lang din ang pakikipag-ugnayan namin sa mga agencies diyan sa Manila, ganoon din sa ating flag carrier, ang Philippine Airlines, para ma-accommodate ang maraming pasaherong na-strand dito sa Bangkok.
So eventually po, unti-unti naman nagawa naming magkaroon ng mga flights at unti-unti pong nawala ang backlog. Ngayon na naman nga po na magkakaroon ulit nang maaaring paghigpit sa arrival ng mga pasahero mula sa Thailand, then nakahanda na po kami kung anuman ho ang magiging challenges again na magriresulta dito at alam din po iyan ng ating mga Filipino community dito. At ganoon din po ang mga airlines sapagkat sa airlines po, sila po ang nakakapag-monitor din ng flow of passengers.
SEC. ANDANAR: Maraming salamat po, Philippine Ambassador to Thailand, Ambassador Millicent Cruz-Paredes. Mag-ingat po kayo, Ma’am.
AMB. CRUZ-PAREDES: Maraming salamat po, Mr. Secretary.
SEC. ANDANAR: Usec. Rocky, punung-puno ng activities dito sa Cebu. Mamaya ay dadalo rin tayo sa pagpapasinaya ng Cordova-Cebu Bridge Expressway kasama sina DOTr Secretary Art Tugade at DPWH Secretary Mark Villar.
Samantala, ako’y babalik muna sa isinasagawang Pre-SONA Forum ng Participatory Governance Cluster dito sa Cebu.
Kami po ay nagpapasalamat sa management ng Bai Hotel dito sa Mandaue City, Cebu para sa pagpapagamit ng kanilang pasilidad. Go ahead, Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Thank you, Secretary Martin. Ingat po kayo.
Sumampa naman muli sa 5,000 mark ang bagong kaso ng COVID dito sa Pilipinas base po sa report ng DOH kahapon, July 15, 2021:
Umabot na sa 1,490,665 ang total number of confirmed cases matapos itong madagdagan ng 5,221 new cases.
Bumaba naman sa walumpu’t dalawa ang mga bagong nasawi kaya umabot na sa 26,314 ang total COVID-19 deaths.
Ang mga kababayan naman po nating gumaling na sa sakit ay umakyat na sa 1,418,856 matapos itong madagdagan ng 4,147 new recoveries kahapon.
Ang total active cases naman natin ngayon ay nasa 45,495.
Sa puntong ito, tunghayan naman natin ang mahalagang anunsiyo mula kay IATF and Presidential Spokesperson, Secretary Harry Roque.
SEC. ROQUE: …aking anunsiyo sa ngalan po ng inyong IATF. Simulan po natin sa mabuting balita: Nasa 391,283 ang naitalang daily jabs po kahapon. Ito po ang pinakamataas na naabot natin so far – 391,283. Patuloy po ang pagtaas ng ating mga bilang ng ating nababakunahan. Suma total ay mayroon na po tayong 14,465,786 total doses administered – sang-ayon po ito sa National COVID-19 Vaccination Dashboard. Nasa mahigit na apat na milyon or 4,288,660 na po ang nakatanggap ng 2 doses ng COVID-19 vaccine. Kaya tara po, magpabakuna tayo! Wala pong bayad ang una at pangalawang dose.
At ngayon po narito nga tayo sa Batangas para bakunahan po ang mga frontliners, mga evacuees at iba pa pong mga kababayan natin dito sa mga lugar na naapektuhan po nang pagputok ng Taal Volcano. Dagdag proteksiyon po sa atin ang bakuna, sa ating pamilya at sa ating komunidad.
Sa balitang IATF naman po, para sa mga fans ng basketball. Pinayagan na po ng inyong IATF ang request ng Philippine Basketball Association na makapagsimula ng kanilang 46th Season ngunit subject pa rin po sa mahigpit na pagpapatupad ng health and safety protocols sa ilalim ng guidelines ng Games and Amusement Board.
Inaprubahan din po kahapon ng inyong IATF ang request ng National Task Force to End Local Communist Armed Conflict na magsagawa ng nationwide ‘Bike for Peace and Justice’. Ngunit pinayagan lamang po ito sa mga lugar na Modified General Community Quarantine at General Community Quarantine.
At panghuli, pinayagan din po ng inyong IATF ang request ng Philippine National Volleyball Federation na mag-host ng 21st Asian Seniors Women’s Volleyball Championship subject to health and safety protocols.
Samantala, inaprubahan din po at in-update din ng inyong IATF ang listahan ng mga bansa, jurisdiction, territories na ‘Green’ for purpose of testing and quarantine protocols para sa fully vaccinated individuals. Ito po iyong pitong araw na lamang po na quarantine.
Ito po iyong mga bansa na nasa Green List sa ngayon:
- Albania
- Isle of Man
- American Samoa
- Israel
- Anguilla
- Laos
- Antigua and Barbuda
- Liechtenstein
- Australia
- Mali Malta
- Azerbaijan
- Marshall Islands
- Barbados
- Mauritius
- Benin
- Federated States of Micronesia
- Bermuda
- Montserrat
- British Virgin Islands
- New Caledonia
- Brunei
- New Zealand
- Burkina Faso
- Niger
- Cayman Islands
- Nigeria
- Chad
- North Macedonia
- China
- Northern Mariana Islands
- Comoros
- Palau
- Cote d’Ivoire
- Romania
- Curaçao
- Sabah
- Dominica
- Saint Barthélemy
- Eswatini
- Falkland Islands
- Saint Pierre and Miquelon
- French Polynesia
- Singapore
- Gabon
- Sint Eustatius
- Gambia
- South Korea
- Ghana
- Taiwan
- Greenland
- Togo
- Grenada
- Turks and Caicos Islands
- Hong Kong
- Vietnam
- Iceland
USEC. IGNACIO: Samantala, dumating naman po kaninang umaga ang panibagong supply ng AstraZeneca vaccines sa bansa. Pasado alas diyes kaninang umaga, lumapag sa NAIA Terminal 1 ang 1.1 million doses ng AstraZeneca vaccine na in-order ng private sector. Inaasahan din ang pagdating ngayong hapon ng 1,606,000 doses ng Janssen vaccine na gawa ng pharmaceutical company na Johnson & Johnson. Ito po ang donasyon ng Amerika sa bansa mula sa COVAX Facility. Bukas ay may kaparehong dami rin ng single-dose na bakuna mula sa Johnson & Johnson ang ide-deliver sa Pilipinas.
Sa iba pang balita, Senator Bong Go, pinuri ang ‘Build, Build, Build’ Program ng gobyerno na nagbigay-daan sa pagtahak ng Pilipinas sa ‘Golden Age of Infrastructure.’ Pagbubukas ng Central Luzon Link Expressway, sinaksihan kasama si Pangulong Rodrigo Duterte. Narito po ang report:
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Sa pagsailalim natin sa mahigit isang taong lockdown, maaaring nakaramdam po kayo ng tinatawag na quarantine fatigue. Eh, ano po kaya ang epekto nito sa mga menor de edad na naging limitado po ang pagkikilos bilang pag-iingat sa COVID-19, para pag-usapan iyan, makakausap po natin si Dr. Bernadette Arcena, isa pong psychiatrist. Good morning po, Doc!
Doc, good morning! Can you hear me, Doc. Arcena? Hello?
Samantala, babalikan po natin si Doc. Arcena.
Samantala, Senator Bong Go, nagpadala ng ayuda sa mga mahihirap na residente sa mga bayan ng Claveria at Pamplona sa Cagayan Province. May hiwalay ding tulong sa kanila ang mga ahensya ng pamahalaan. Panoorin po natin ito:
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Sa gitna ng COVID-19 pandemic, patuloy po ang pagsasagawa ng mga licensure exam. Paano nga ba nag-a-adjust ang kanilang tanggapan ngayon panahon ng ‘ika nga new normal, iyan naman po ang pag-uusapan natin kasama si Chairman Teofilo Pilando Jr. ng Professional Regulation Commission.
Magandang araw po!
PRC CHAIR PILANDO JR.: Magandang umaga sa’yo, Usec. Rocky, Secretary Martin at saka sa inyong mga tagapakinig.
USEC. IGNACIO: Chair, anu-ano pong pamamaraan ang ginagawa ngayon ng PRC para po muling maidaos ang karamihan ng mga nakanselang exams noong 2020 at para na rin po makasabay iyong inyo pong ahensya sa tinatawag nating new normal?
PRC CHAIR PILANDO JR.: Well, mas marami sanang naka-schedule na examinations ngayon dahil marami tayong nakansela last year. Unfortunately, iyong first two quarters nagkaroon din ng different levels of quarantine kaya may mga ilan pa rin na na-cancel. Hindi natin naaabot iyong gusto nating number of examination. At any rate, karamihan naman ng mga ito ay na-move sa second half ng taong ito, hopefully we’ll be able to conduct most of the examinations.
Aside from that, to make it facilitate the conduct of the examinations, mas maraming mga testing venues kaming ginagamit ngayon gaya for instance – sa physicians, dati apat lang na siyudad sa Pilipinas pero ngayon mga onse na siyudad sa Pilipinas ang venue ng mga exams para hindi na kailangan magbiyahe pa ang mga examinees.
Pangatlo, idinadagdag rin namin iyong convenience ng technology kaya hopefully baka makapag-conduct kami ng computer-based licensure examination bago matapos ang taon na ito.
Although in some parts of examinations kasi may mga examination na may mga oral portions lalo na sa mga examinations na kino-conduct namin overseas, inumpisahan na rin namin na gumamit ng virtual instead na face-to-face conduct ng mga oral examinations.
USEC. IGNACIO: Aside from that po, anu-ano naman po iyong mga programa at serbisyo ngayon? Nabanggit na nga po ninyo iyong online ng PRC na maaari namang gawin nga sa pamamagitan pa rin po ng online?
PRC CHAIRMAN PILANDO: Karamihan na po, marami na po, maski na bago nag-umpisa ang pandemic, talagang we have been moving towards online transactions sa PRC. Mula sa application ng examination, registration ng mga passers, renewal ng mga licenses, lahat ng mga klaseng certifications, sa CPD application or application as a CPD provider or programs. Iyong oath taking online ang registration and online rin ang conduct ng oath taking. At maski nga iyong mga kaso na pina-file sa PRC, ang hearing ngayon at saka ang mediation ay virtual na rin po.
USEC. IGNACIO: Opo. Chair, mayroon po ba kayong ginagawa ngayong sinasabing prioritization ng inyong ahensiya para po sa mga idaraos na examination ngayong taon? At kung mayroon po, para saan pong profession ito?
PRC CHAIRMAN PILANDO: Mayroon po, karamihan po ay in consonance din sa thrust ng government sa response sa pandemic, kaya karamihan ng mga examinations na ang focus namin will be those related to health at saka mga allied professions. Kagaya ng for instance, nursing, just two weeks ago, conduct namin iyong examinations ng nursing, although marami sila. Maraming mga examinees dito, pero dahil nga kailangan natin ng mga nurses, we have to find a way to hold this examination. And maski na bago pa last year, maski na halos lahat eh re-scheduled, but we have to conduct the physicians examination, dahil kailangan natin ng mga doctor.
USEC. IGNACIO: Sa mga nakanselang exam naman po, Chair, ngayong taon may datos po ba tayo kung ilan na iyong na-postpone at gaano din po karaming examinees ang apektado nito?
PRC CHAIRMAN PILANDO: Mayroon po. Actually ang na-cancel ngayong first half ay mga 32 examinations, pero karamihan sa mga ito na-move lang to the second half. Except for 8, eight examinations na na-move to next year, dahil minsanan lang ang conduct ng examination nila at saka wala ng lugar po to conduct it in the second half. Ito po ay ang examination para sa interior designers, landscape architects, master planners, guidance counselors, environmental planners, psychologist and psychometricians at saka real estate brokers.
Looking forward, hopefully ma-conduct po namin lahat itong mga naka-schedule for the second half.
USEC. IGNACIO: Opo. Para naman sa mga nagnanais na kumuha ng professional certification exam, ano po daw iyong mga nakatakda nating isagawa ngayong second quarter ng taon? At ano naman po iyong pamamaraan na ginagawa ng inyong ahensiya para masiguro po ang kaligtasan, hindi lamang ng mga nangangasiwa sa mga certification exams, pero ganoon din po iyong ating mga examinees?
PRC CHAIRMAN PILANDO: Well, in consonance din po sa mga rules ng IATF, mayroon din po tayong mga protocols for examinations. Kagaya ng pagri-require ng PCR test sa mga examinees o kung hindi dahil medyo may gastos ang PCR o mahirapan sila makakuha ng mga test na ito, mayroon din iyong 14-day quarantine certified by a physician or by authorized local government officer na nag-quarantine ito bago mag-exam. Ganoon din po ang requirements namin sa mga examination personnel. Kaya maski kami, we have to undergo those requirements, bago mag-conduct ng exam.
Secondly, iyong social distancing, eh istrikto rin po kami doon. Kaya ngayon, noon in one classroom typically may 24 examinees, ngayon eh, 8 na lang siguro or at the most 10 examinees. And mayroon ding mga procedures, entry and then exits ng mga examination areas. Mayroon din po iyong mga sa travel po, dahil nga sa limitations on travel, we added more examination venues so that the examinees don’t have to move from one especially kung mag-interzonal movement pa sila.
Ang mga examination nga po pala, mga 51 professions ang examinations na naka-schedule for the second half of the year. Included po dito ay ang examination para sa mga veterinarians, mining engineers, mechanical engineers, medical technologists, social workers, architects, sanitary engineers, electrical engineers, librarians, physicians, respiratory therapist, professional teachers, agriculture and bio-system engineers, chemical engineers, pathological engineers, geodetic engineers, fishery technologists, CPA, optometrist, nutritionist, foresters, electronic engineers, chemist, customs brokers, midwives, agriculturists, civil engineers, aeronautical engineers, geologist, nurses, dentist/dental hygienist, occupational therapist, criminologist at saka x-radiologic and x-ray technologist.
Hopefully, wala na namang disruption para ma-conduct po namin lahat itong mga naka-scheduled na exams.
USEC. IGNACIO: Chair, nais po ni DOLE Secretary Bello na magkaroon ng pag-aaral tungkol sa posibilidad na pag-abolish sa mga licensure exam? Ano po ang masasabi ninyo rito?
PRC CHAIRMAN PILANDO: Well, iyan po ay pinag-aaralan din namin, pero iyong mga examinations kasi po is mandated by the law. In fact, hindi lang sa batas ng PRC, but lahat ng mga regulated professions and there are now around 46 regulated professions. And behind the law, iyong sinasabi nga nila na rationale or wisdom behind the law. So, but we defer to the policy-makers kung ano sa tingin nila ang magandang patutunguhan po ng mga propesyon at sa mga professionals.
Karamihan po, basically, ang arguments for conducting examinations ay para mayroong national qualification systems of deducing professionals, dahil nga po, hindi pare-pareho iyong mga pinanggagalingan ng mga professional natin at saka iyong mga nagti-train sa kanila ay hindi rin pare-pareho na hindi rin alam kung eventually, basically iyong past and present credentials ng mga ito. And secondly, also to align supposedly iyong credentials ng mga professional natin with international standards.
USEC. IGNACIO: Opo. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon, Chairperson Teofilo Pilando Jr. ng Professional Regulations Commission. Stay safe po, Sir.
PRC CHAIRMAN PILANDO: Thank you at maraming salamat din po sa inyo.
USEC. IGNACIO: Samantala, mga senior citizen, market vendors, TODA members, magsasaka at mga biktima ng sunog sa Candaba, Pampanga at Tarlac City naman po ang hinatiran ng tulong ng Outreach Team ni Senator Bong Go, panoorin po natin ito.
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Samantala muli nating balikan si Dr. Bernadette Arcena Manalo, para pag-usapan ang mental health ng mga kabataan. Good morning po Doc.
DR. ARCENA-MANALO: Hi! Good morning USec.
USEC. IGNACIO: Doc., sa loob ng mahigit isang taon talagang naku naging mahigpit tayo pagdating sa pagbabawal sa mga menor de edad ano po na lumabas sa kanilang mga bahay maski iyong nakagawian nilang face to face classes ay nahinto. Doc., ano po ba iyong possible short term at long term impact nito sa behaviors at mental health ng mga bata?
DR. ARCENA-MANALO: Of course socially no, hindi na nila nakikita iyong mga classmate nila, they are affected with that. There is no major action, face to face with their teachers and the rest of their friends and classmates. Socially, of course they are affected mentally everyone naman are affected with the pandemic.
In the personal spears siguro bumaba dito because there is no reaction setup na nakikita natin and then psychologically of course the concept of having classroom in the house, isang… thing up to adjust. A short term ng effect, siyempre pagka ang isang tao or children are not expose no, though social… there might be some exquisite of anxiety na nakikita base din ito sa pagsusuri at may iba din na nagkakaroon ng depression Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Oh, nakakalungkot naman isipin iyan. Pero kahapon po ay nabanggit po ni Mayor Joy Belmonte na sa kaniyang lungsod po ay may na-report na suicide cases involving minors. Maari po bang talagang humantong sa ganitong sitwasyon itong pagpigil sa kanila na lumabas ng bahay?
DR. ARCENA-MANALO: Actually Usec. Rocky, is a case to case basis eh, kasi to keeping back on the family dynamics it depends also on the status of their family on how they dealt with the pandemic. So, may pagsusuri kasi dati sa Harvard na these pandemic can cause actually the rising incidents or upsurge of anxiety, depression, post-traumatic stress disorder at domestic violence.
So, hindi siyempre spend ang mga kabataan dito. Depende din kung may history of depression in the family which can contribute to children having also the genetic predisposition.
USEC. IGNACIO: Opo. Pero, masasabi rin po ba natin na kahit paano ay may positive effects doon sa kanila itong nangyari pong lockdown particular noong nakaraang taon Doc.?
DR. ARCENA-MANALO: Actually USec. Rocky, mayroon lalo na first to our health is as I speak of course the pandemic is a pandemic and pag lumabas ang mga kabataan they don’t get the magnanimity ng progress and these could not you know, we could not sustain na, may mask, or continue the hand washing.
So, para sa akin risky iyong lives at that point is something that we had to build the children. So, tama lang naman ang ginagawa natin to be strict or to pass the face-to-face class room set up. Alam mo Usec. Rocky, sa lahat ng crisis uli, lahat naman are affected by the pandemic actually is a bad thing for everyone but it is also a challenge for families to go together, for families to be this provident such 24/7 na magkasama kayo. So, para sa akin it’s something new, it’s something where in we do not like but then it is a challenging parts on the parents and the family
USEC. IGNACIO: Pero Doc., ano po ba iyong mga edad na talagang nangangailangan ng gabay ng mga magulang lalo na sa mga ganitong panahon ng pandemya?
DR. ARCENA-MANALO: Mga children kasi ‘no, school aged children especially iyong mga elementary kids, they still don’t know siyempre how to protect themselves and then they are still starting too you know we have the grasp of the real world.
Para sa akin importante din na may gabay tayo dito sa mga kabataan kung bakit hindi sila nakakalabas pero siyempre before the pandemic iba iyong mundo di ba Usec., nakakalabas ka. So, parents will also have to show that they are not anxious, dapat magiging role model ang mga parents also but we have also to take care.
Iba-iba kasi Usec. Rocky, iyong mga concerns ng elementary kids tsaka iyong mga adolescents no, they also have their own issues lalo na socially of course sa adolescent as … you know they go out, they wanted to meet with their friends. So, isa din important factor din dito na alagaan din natin ang mga norms natin.
USEC. IGNACIO: Opo, sinasabi nga nagkaroon ng mas maraming oras sa mga paglilibang, iyong iba nga po nagkaroon din ng maraming oras sa paggamit ng gadget. Iyong iba Doc., natutong gumamit ng gadget at pagpasok sa mundo ng social media. So, ano po ang maaring epekto nito sa kanilang mental health?
DR. ARCENA-MANALO: Actually Usec. Rocky, lahat tayo ‘di ba nasa social media na. Importante din na ang mga parents should really closely watch social media sites na sabihin natin hindi siya legit or can cause problems especially their dating cites kailangan ano iyon, kailangan talaga ma-monitor.
There also some porn sitese ‘no in Facebook or other media channels. So, kailangang lang talaga na gabayan ang mga kabataan lalo na sa mga school aged wherein they trying to use their computer, kailangan ang computers naman nasa neutral place sa bahay para walang sikreto.
USEC. IGNACIO: Opo. Pinayagan na nga po ng IATF ang paglabas ng edad 5 pataas. Bakit po kailangang payagan na ang paglabas sa mga bata at gaano po ba ito kahalaga para sa kanilang mental health?
DR. ARCENA-MANALO: Actually, sa totoo lang there’s always the fear lahat tayo when we go out, as long as the children are with their parents siguro that can lead them a breather ‘no. Parang tayo din di ba pag lumabas tayo we feel good naman when we go to places where on we go.
Ang impact nito siyempre, a different challenge also to the parents when the children to bond together pero there’s always the fear eh Usec. Rocky of the COVID, and kailangan we should always still be careful. With regard to the mind impact on children, nakakatulong din naman siya.
And kailangan we should always still be careful. With regards to the mind impact on children, nakakatulong din naman siya. Pero there is always the fear of COVID ‘no so importante pa rin na mag-ingat tayo. Always tell your children to still take care of themselves and never remove their masks when they are outside.
USEC. IGNACIO: Opo. Pero, Dok, ano iyong mga nakikita nating pagbabagong behavior at posibleng makita nating pagbabagong behavior sa mga bata na puwede nating sabihin na nagkakaroon na sila ng problema, mental health?
DR. ARCENA-MANALO: Kapag sila ay mga elementary stage ‘no, mga elementary students then you would see them crying incessantly. Minsan nakikita mo bakit nagkakaroon sila ng mga temper fits at nakita mo na sobrang anxious sila or nagwo-worry sila or umiiyak lagi. The children should really be taken or given attention kapag ganito ang mga nakikita.
For mga adolescent naman natin, kung sila ay nagmumukmok sa kanilang kuwarto, hindi sila nakikipag-communicate, they are always, you know, parang ina-isolate nila iyong sarili nila or minsan sasabihin nila they are very sad. May mga iba kasi nagbi-verbalize, iyong iba hindi. So kailangan makita lang natin na bakit naiiba ang kaniyang behavior o hindi sila sociable or naiiba ang kanilang mood. So kailangan din talagang bigyan sila ng attention, Usec. Rocky.
USEC. IGNACIO: Opo. Iyon talaga ang kakausapin hangga’t maaari, ano po?
DR. ARCENA-MANALO: A very good chance for the family to really connect with each other. Alam mo, Usec. Rocky, dati ‘di ba hindi tayo nagkikita-kita araw-araw, ‘di ba minsan gabi na lang umuuwi ang mga parents. Now is the high time for everyone to reconnect ‘di ba, and bond with each other. And sabihin natin, let’s spread love and peace in our own abode.
USEC. IGNACIO: Yeah, okay. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon, Dr. Bernadette Arcena-Manalo. Ingat po kayo at salamat po sa mga impormasyon na ibinigay ninyo sa amin na sana po talaga ay makatulong sa ating mga magulang. Salamat po.
DR. ARCENA-MANALO: Salamat, Usec.
USEC. IGNACIO: Para po sa pinakahuling pangyayari sa iba’t ibang mga lalawigan, puntahan naman natin si Czarinah Lusuegro mula po sa PBS-Radyo Pilipinas. Czarinah?
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo, Czarinah Lusuegro ng PBS-Radyo Pilipinas [technical problem]
[COMMERCIAL BREAK]
USEC. IGNACIO: Nagbabalik ang Public Briefing #LagingHandaPH.
Samantala, Kakapasok lamang na balita: May naitalang bagong kaso ng Delta variant sa Pilipinas ang DOH. Ang detalye ihahatid sa atin ni Naomi Tiburcio. Naomi?
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo, Naomi Tiburcio.
Planong pagtatayo ng government media hub sa Visayas ngayong taon, kasado na. Nakatakdang simulan sa mga susunod na buwan ang pagtatayo ng nasa 3,000 square meter at apat na palapag na gusali sa Cebu City. Si John Aroa para sa detalye.
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Alamin naman po natin ang lagay ng Davao City mula sa report ni Jay Lagang. Jay?
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo, Jay Lagang.
Dumako naman tayo sa PTV-Cordillera, ang report ihahatid sa atin ni Fevi Kate Valdez.
[NEWS REPORT]
USEC. IGNACIO: Tuwing Sabado, isang bagong segment ang aming ihahatid sa inyo katuwang ang Department of Agriculture, ito ang Ani at Kita.
[VTR]
USEC. IGNACIO: Dito po ay itatampok namin ang mga programa ng Kagawaran para sa ating mga kababayang magsasaka, mga programang sisiguro sa masaganang ani at mataas na kita. Simula po July 24 iyan dito sa Public Briefing.
At iyan po ang mga balitang aming nakalap ngayong araw. Sa ngalan po ni Secretary Martin Andanar, ako po si Usec. Rocky Ignacio ng PCOO. Magkita-kita po ulit tayo bukas dito lamang sa Public Briefing #LagingHandaPH.
##
—
News and Information Bureau-Data Processing Center
