SEC. ANDANAR: Magandang umaga, Pilipinas. At pagpupugay po sa lahat ng ating mga kababayan na nasa iba’t-ibang panig ng mundo, ganoon din sa lahat ng mga nakasubaybay ngayon sa kani-kanilang mga telebisyon, radyo at online streaming. Mula po sa Presidential Communications Operations Office, ako po ang inyong lingkod, Secretary Martin Andanar. Good morning, Rocky.

USEC. IGNACIO: Good morning Secretary. At ako naman po si Undersecretary Rocky Ignacio, kasama ninyong magbabalita patungkol pa rin sa health crisis na kasalukuyan nating nararanasan, hindi lamang dito sa bansa, kung hindi sa buong mundo. 

SEC. ANDANAR: Basta laging handa at sama-sama, kaya natin ito. Kaya naman, bayan, halina at inyong samahan po kami dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.

USEC. IGNACIO: Makakasama rin nating magbabalita, Secretary, si Dennis Principe mula sa Philippine Broadcasting Service – Radyo Pilipinas. Magandang umaga po sa inyo.

Sa ibang balita naman, Secretary, para naman po sa pinakaunang balita, iyong first batch po ng Balik Probinsiya Program beneficiaries ay nakatakda nang makauwi sa Leyte ngayong linggo. Muling nanawagan po si Senator Bong Go sa pamahalaan na tulungan ang mga individual at pamilyang na-stranded dito sa Maynila na makabalik na sa kani-kanilang probinsiya at mabigyan sila ng magandang kabuhayan doon.

Ayon naman kay NHA General Manager at VPII Executive Director Marcelino Escalada Jr., nakatakda nang makauwi ngayong linggo ang first batch ng mga beneficiaries pauwi sa Leyte. Ang Department of Transportation ang siyang magbibigay ng kanilang masasakyan habang magbibigay naman ng cash allowance ang DSWD. Siniguro naman po ng DOH na sasailalim muna ang mga returning residents sa Polymerase Chain Reaction (PCR) Test bago makaalis.

SEC. ANDANAR: Simulan po natin ang ating siksik at komprehensibong talakayan. At sa unang araw ng implementasyon ng Modified Enhanced Community Quarantine sa Metro Manila, dagsa agad ang mga sasakyan at motorista sa mga checkpoints.

USEC. IGNACIO: Bukod pa diyan, Secretary, dinagsa rin ng mga tao ang ilang mga malls sa muling pagbubukas nito, at ang social distancing protocol hindi aniya nasunod. Iyan po ang mga bagay na nagpasakit sa ulo ng mga awtoridad at mall owners.

SEC. ANDANAR: Yes, tama ka, Rocky. Upang pag-usapan ang pagpapatupad ng mga guidelines ng mga malls, makakasama natin ngayon si Ms. Jennylle Tupaz, ang President ng Ayala Malls. Magandang umaga po sa inyo, ma’am.

MS. TUPAZ: Magandang umaga sa inyo, Secretary Martin, Usec. Rocky, maraming salamat po for having me on your program…

SEC. ANDANAR: Ano po ang mga paghahanda ng inyong company? Ano po ang isinasagawa ninyong mga paghahanda para sa muling pagbubukas ng mga malls dito po sa Metro Manila?

MS. TUPAZ: Okay. So, Secretary Martin, nagbukas po ang Ayala Malls kahapon sa Metro Manila under MECQ, at nagagalak kami dahil matiwasay naman ang aming pagbubukas.

So iyong sa paghahanda na ginawa namin, unang-una ay nagsagawa kami ng tinatawag namin na transition road map. So dito nakasaad kung anu-ano iyong mga gagawin namin tungkol sa pagbubukas ng mga malls mula sa tatlong pananaw: Una, mula sa internal organization hinggil sa pisikal na paghahanda ng malls patungkol sa maintenance sa mga pasilidad at pag put together ng mga health and safety protocols and social distancing measures alinsunod sa IATF and LGU guidelines na kailangan naming ipatupad; Pangalawa ay ang coordination namin sa mga merchants sa pag-aayos ng kanilang mga spaces at requirements to opening; Pangatlo ay ang point of view naman ng  mga shoppers para maganda, maayos at ligtas iyong customer journey sa muling pagpasok sa malls.

So during ECQ, patuloy naming mini-maintain iyong mga facilities. At for two weeks, simula noong April, pinaigting namin ang safety checks ng lahat ng equipment led by our team of engineers. So dapat malinis ang aircons, filters, iyong pipes para masigurado na walang alikabok at bacteria build-up; lahat ng gensets, chillers at gas lines tiningnan namin. So nagkabit kami ng UV disinfection devices sa mga escalators at handrails; nakasuot ng kumpletong PPE ang aming pangkat ng kalinisan para epektibo nilang nagagampanan ang pamantayan ng kalinisan sa mga malls.

USEC. IGNACIO:  Opo. Ms. Jenny, alam po namin na wala kayong control doon sa mga taong gustong magpunta sa malls ngayon. Ano po iyong mga shopping guidelines ang inyong inihanda alinsunod po doon sa safety protocols na ibinigay naman po ng IATF?

MS. TUPAZ: Usec Rocky, mahigpit po naming pinapatupad ang mga panuntunan ng IATF at mga guidelines ng LGU.  Number one, pag pupunta sa malls, ini-implement namin iyong ‘no mask, no entry policy’. May temperature check din na ginagawa. So kung ang temperature mo ay 37.5 and above, hindi namin pinapayagang pumasok; binibigyan namin ng papel kung saan nakasaad iyong nearest medical facility na puwede nilang tingnan para magpa-check-up. So tinitingnan din namin kung may quarantine pass, may frontliner pass, may company ID, pati na ang edad. Maliban sa mga signages palibot sa malls na nag-aanunsiyo ng strict social distancing, mayroon din kaming mga safety marshals upang siguraduhing nasusunod ang mga ito.

SEC. ANDANAR:  Ilan po ang maximum number ng mga taong puwedeng makapasok sa loob ng mall?

MS. TUPAZ: Okay, very good question, Secretary Martin. So una, lahat ng mga establishments na pinapayagang magbukas ayon sa IATF ay kailangan restricted to maximum of 50% iyong workforce onsite. So pangalawa, ayon sa guidelines, kailangan one person lang for every two square meters of walkable or open space. So through this, naku-compute namin iyong allowable din malls, so depende po sa size ng mall. Pangatlo, since lingering is not allowed, iyong mall (garbled) we make sure na hindi rin conducive sa pagtatambay, so iyong WiFi ay sarado and iyong temperature ay naka-set to 26 degrees.

So mayroon din kaming count maliban sa manu-manong pagbilang, mayroon din kaming kinakabit na scanners na hindi lang tumitingin sa temperature pero nagbibigay din bilang ng mga tao, so niri-regulate namin. So far naman ho ay wala namang dagsa at ganoon naman iyong mga shoppers…

USEC. IGNACIO: Opo. Ms. Jenny, tell us more about ito pong “Drive Buy” – Paano po ang proseso ng pamimili dito at ano po ang mga essential products ang puwedeng mabili dito?

MS. TUPAZ: Okay, so iyong “Drive Buy” ho namin na concept, ito iyong ‘curve side, pick-up facility’ na inilunsad namin sa mga malls namin kung saan puwede kaming maglagay talaga ng maayos na curve side pick-up – so, serbisyo ito for added convenience ng mga merchants at customers. So ‘pag bumibili sila, tatawag sila sa merchant – let’s say, food merchant – and then hindi naman sila tatambay sa mall or dadaan sa mall, so pick-up na lang through their car.

So ang nangyayari, nagkikita iyong mamimili at iyong natawagang merchant doon sa area, so iyong designated na pick-up point. So may binibigay na two minutes sa kanila para mag-exchange ‘no ng either payment, kung payment in cash, puwede ring contactless, then aalis na iyong mamimili. So mabilis lang iyong facility na ito.

USEC. IGNACIO: Opo. Ma’am, paano ninyo naman po sinisiguro iyong kaligtasan ng empleyado nating nagtatrabaho sa malls? At sa kaugnay na rekomendasyon naman po ng IATF, may mga shuttle service na ba tayo na inihanda para naman po sa inyong mga empleyado?

MS. TUPAZ: So lahat po ng ating mga empleyado pati na ang mga frontliners ay may PPE. Sila rin ay hinihingian natin ng health declaration form upang masiguro na malusog sila bago payagang pumasok. Tapos dahil hindi naman lahat pumapasok, so skeletal force lang, iyon lang talagang kailangan na manatili para sa kaayusan ng mall; at ang iba naman ay patuloy na nagwo-work from home. So iyong mga paraan ng pagpunta sa office ay through carpooling, subject for restrictions at may mga mall vehicle din na maaaring gamitin.

SEC. ANDANAR: Ano po ang maipapayo ninyo sa mga nagbabalak na magpunta ng malls ngayon?

MS. TUPAZ: Well, unang-una, Secretary, nagpapasalamat po kami sa mga shoppers and merchants natin for their cooperation sa lahat ng mga health and safety protocols na nailunsad natin. So, ang pakiusap po namin ay patuloy nilang ibigay iyong kooperasyon at iyong pag-uunawa sa pagsunod sa mga patakaran para maiwasan ang pagkalat ng COVID-19.

SEC. ANDANAR: Maraming salamat po sa inyong panahon, President Jenylle Yeng Tupaz ng Ayala Land Malls.

MS. TUPAZ: Thank you, Secretary. Thank you, Usec.

SEC. ANDANAR: Ngayong araw ay makakapanayam din natin sina Asec. Jonji Gonzales ng Office of the Presidential Assistant for the Visayas; at si Cebu City Mayor, Attorney Edgardo Labella. Magandang umaga po, maayong buntag kaninyo, Mayor. Mayor, can you hear me?

Okay, unahin natin si Asec. Jonji Gonzales. Asec., can you hear me right now?

ASEC. GONZALES:  Yes, Sec. Martin good morning.

SEC. ANDANAR: Yes, now I can hear you. Asec. unang tanong po, sa kabila ng pagbaba ng quarantine restrictions sa ilang mga lugar sa bansa, nananatili pa rin sa ilalim ng Enhanced Community Quarantine ang Cebu City at Mandaue. Ano po ba ang naging dahilan bakit patuloy na tumataas ang bilang ng mga kaso ng COVID-19 sa mga lungsod na ito?

ASEC. GONZALES:  Number one, si Mayor Labella, Mayor Jonas Cortes and si Lapu-Lapu City Mayor Ahong Chan, last week ay nag-request sa IATF National Committee na isailalim pa rin sila sa ECQ because they are doing what we call a strategic mass testing. Itong Project Balik Buhay is an effort of the three LGUs initiated by our office, Office of the Presidential Assistant for the Visayas, na magkaroon ng mass testing para matukoy iyong prevalence rate ng COVID sa tatlong city.

Alam mo Sec. Martin, mahirap kasi na will transition from ECQ to MECQ and we will not know where the virus is lurking ‘no. In fact, sabi ng mga experts, 80% of mga nagka-COVID ay asymptomatic. Meaning, walang sintomas – walang sipon, ubo, lagnat – that means they can be going around, spreading the virus without knowing that they have already the COVID. So minabuti ng tatlong city na magkaroon ng strategic mass testing and that is the reason why tumataas pa rin iyong cases of COVID in our area of the tri-cities because of the mass testing.

USEC. IGNACIO:  Opo. Asec. Jonji, ano po naman iyong update sa ginagawang strategic mass testing sa Cebu, Mandaue at Lapu-Lapu? Nasa ilang percent na po iyong mga individual na sumailalim na po sa test?

ASEC. GONZALES: There are 46,000 households na sasailalim sa test ‘no. Iyong 46,000 household is equivalent to 10% of the entire households of the tri-cities and 1 per household ay dapat i-test. At sa ngayon, Cebu City is at around 50% na of their test. Mandaue and Lapu-Lapu is almost hitting 100%.

So in a few days, we will be able to finish the entire testing. In fact we are targeting a sweeper—what we call a sweeper test sa Cebu City para lang iyong mga medyo konti iyong number of test na nagawa sa Cebu City ay mabalikan iyong mga barangay na iyon at magkaroon ng test para we will hit 100%. But sabi naman ng DOH, hindi naman kailangan na 100% talaga. Iyong threshold na binibigay nila sa atin is only 70%, so malamang in the next 3 days we can hit that 70%.

SEC. ANDANAR: Nabalitaan namin itong apat na brand of rapid anti-body test kits na inyong ginagamit sa mass testing sa Cebu, Mandaue at Lapu-Lapu City. [Garbled] accuracy nito base sa pag-aaral—well, base na rin sa nagiging resulta ng inyong massive testing? Dahil base sa pag-aaral ng FDA at RITM ay of course hindi siya ganoon ka-accurate, mayroon pong mga ilang percentage na hindi po talagang tugma doon sa gusto nating makita.

ASEC. GONZALES:  Magandang question iyon, Secretary Martin ‘no. Ganito iyong ginawa ng DOH Region VII headed by their Chief Pathologist Dra. Jean Loreche: Ang ginawa niya is that they gathered 10 different branch of rapid anti-body test kits ‘no; and in each of the brands, they underwent validation, 30 to 50 kits per brand. And how did they do this? They got a patient na talagang positive and they got a patient na talagang negative sa PCR.

And they tested it in tandem with the 10 different brands of FDA approved test kits, and iyon ang base nila kung bakit apat lang ang pumasa sa 10 na brands na tinest and validated by the Chief Pathologist using a negative patient sa PCR and a positive patient sa PCR, and tsinek nila iyong specificity and sensitivity. And nakita nila na iyong specificity and sensitivity is nasa 96% if I am not mistaken, 96% specificity and 99% sensitivity. That means they are confident of using either of the 4 brands. So it underwent validation test by the DOH Region VII.

USEC. IGNACIO:  Opo. Asec., bukod po sa highly urbanized cities na Cebu, Mandaue at Lapu-Lapu, kumusta naman po iyong COVID-19 response sa iba pang mga lugar diyan sa Visayas region na nasa General Community Quarantine na po ngayon?

ASEC. GONZALES:  Usec. Rocky at this time, we are facing some challenges sa Eastern Visayas kasi may COVID crisis nga tayo but at least thank God nasa GCQ na sila. They are being hit by Typhoon Ambo ‘no, iyong Eastern Samar and Northern Samar. So iyong Office of the Civil Defense doon and the rest of the inter-agency are really having their hands full because they are facing the Typhoon Ambo relief operations and still they are still trying to manage the crisis of COVID.

Ang nakita nating hotspot lang doon sa Eastern Visayas is iyong Tarangnan, Samar kasi medyo nag-spike iyong numbers nila doon at humingi sila ng tulong sa opisina natin at natulungan naman natin sila. And other thing that we are doing is we are really ramping their testing capacity, sa Eastern Visayas we are helping them.

Nag-donate si Secretary Dino ng isang additional PCR machine aside from the PCR machine that was given by Majority Floor Leader Martin Romualdez, so dalawa na ang PCR machine doon sa EDRMC and that is going to ramp up their testing capability. Because testing is very important, hindi puwedeng naka-GCQ ka, naka-ECQ ka pero wala kang test, hindi ka talaga mananalo sa laban ng COVID.

USEC. IGNACIO:  Asec., sa pananalasa po ng bagyong Ambo sa Eastern Visayas, maging ang ilan pong COVID-19 isolation facilities po ay napinsala. Ano po iyong magiging recovery plan naman natin para dito?

ASEC. GONZALES:  Iyong recovery plan naman ng OCD or the Eastern Visayas ay, number one, they are in close coordination ngayon ‘no, iyong mga Eastern Visayas NGAs with DSWD, DOH and OCD. And they have already checked kung ano iyong mga… what we call isolation centers para naman maka-recover kaagad. And I think it is not really that bad ‘no, so they will be able to use the facilities immediately.

USEC. IGNACIO:  Asec. Jonji, ano na lang po iyong mensahe ninyo doon sa inyong mga kababayan sa Visayas region?

ASEC. GONZALES:  Ang always na message  na pinapaabot ni  Secretary Mark Dino of Office of the Presidential Assistance for the Visayas na number one, laging handa tayo sa logistics  na kailangan sa pag-fight ng COVID. And it’s also very important to really not let our guards down by staying at home even if nasa GCQ pa rin tayo. Kasi hindi naman ibig sabihin GCQ tayo wala nang COVID. Kaya  nanawagan talaga si Secretary Mark Dino to conduct testing and that is why our office is really helping Eastern Visayas and Western Visayas to ramp up testing capabilities sa Central Visayas. We can already do a thousand test or 1,500 test a day aside from the rapid test that we are doing and that is why sa Eastern Visayas at sa Western Visayas tinutukan talaga natin na magkaroon ng continuous testing because that is the only way we can locate COVID and we can check kung ano na iyong situation sa areas ng Visayas.

USEC. IGNACIO:  Opo, salamat po Asec. Jonji Gonzales, at ingat po kayo. Alam po namin talaga na bukod sa COVID-19 ay hindi natin naiwasan iyong Bagyong Ambo sa inyong lugar at nagpapasalamat po kami sa inyong oras.

ASEC. GONZALES:  Thank you very much. Thank you Sec. Mart.  Thank you, Usec. Rocky.

SEC. ANDANAR:  Yes, thank you so much, Jonji. Daghang salamat nimo. Samantala, makibalita naman tayo mula sa Philippine Broadcasting Service sa Radyo Pilipinas kasama si Dennis Principe.

[NEWS REPORTING]

USEC. IGNACIO:  Okay, maraming salamat, Dennis Principe. Ngayon naman po ay makakausap na natin si Cebu City Mayor Edgar Labella – magandang umaga po, Mayor? Okay, babalikan po natin is Mayor Ed Labella. Alam po natin ang kanyang nasasakupan ngayon ay nanatili po sa enhanced Community Quarantine. So alamin po natin kung ano pa iyong mga isinasagawa nilang mga hakbang para pa rin po maiwasan ang pagkalat pa rin po ng COVID-19. Kasama pa rin po natin is Secretary Martin Andanar. Pero sa kasalukuyan po ay nais muna nating pasalamatan iyong ating mga kasamahan na media outlets, stations, radio na patuloy pong sumusubaybay sa ating Laging Handa.

Secretary Martin, ever since nagsimula noong March 16 po ang Laging Handa, nakasama na po natin sila at hanggang sa kasalukuyan nanatili po natin silang kasama – ito po iyong karamihan ay miyembro ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas. Secretary Martin?

SEC. ANDANAR:  Oo, mayroong isang hindi miyembro, mga kaibigan natin sa GMA, hindi miyembro ng KBP pero consistent iyong kanilang pag-simulcast sa ating Laging Handa Public Briefing, kaya salamat. Tama si Rocky eh kailangang pasalamatan natin iyong ating mga private media partners, eh bagaman.., eh siyempre nahihirapan din ang mga private media partners natin, Rocky, dahil bumaba or nawala halos iyong mga advertisement. Iyon lang naman ay ikinabubuhay din ng mga media, pero tuluy-tuloy pa rin iyong kanilang pag-simulcast ng ating programa.

USEC. IGNACIO:  Opo, tayo ay nagpapasalamat sa kanila. Secretary balikan na po natin si Mayor Edgar Labella – Mayor Ed, magandang araw po? Mayor Ed alam po namin na nananatili sa enhanced Community Quarantine ang Cebu City. Ano po ang ginagawa ninyong hakbang para po unti-unting bumaba iyong kaso ng COVID-19 sa inyong lungsod, Mayor?

MAYOR LABELLA:  Yes, Secretary Martin and Usec. Rocky, magandang araw and of course to your televiewers, magandang araw po. Yes po..?

USEC. IGNACIO:  Mayor kayo po ay nasa Enhanced Community Quarantine po ngayon. Ano po iyong ginagawa ng inyong pamunuan sa Cebu City para po medyo talagang mabawasan po iyong pagkalat ng COVCID-19 sa inyong lungsod?

MAYOR LABELLA: That is correct. Because we have this project ‘Balik-Buhay,’ a joint underta—

USEC. IGNACIO:  Yes, go ahead po, Mayor.

Okay…

MAYOR LABELLA: Yes—

USEC. IGNACIO:      Opo, Mayor. Naririnig ninyo po kami, Mayor?

Okay…

Medyo nagkakaroon ng—

Yes. Mayor, iyon pong tanong namin ay kung ano po iyong hakbang na ginagawa ninyo sa lungsod para po mabawasan iyong pagkalat ng COVID-19 kasi kayo po ay nananatili sa Enhanced Community Quarantine?

MAYOR LABELLA: —That would establish at least 10% of the threshold household of the city.

Yes, naririnig ko po kayo.

So, that’s one of the reasons why at this point we’re still on—Hello?

USEC. IGNACIO:  Opo, go ahead, Mayor.

Opo… Ayusin lang po natin iyong ating linya ng komunikasyon kay Mayor Labella kasi isa po ang Cebu City sa nananatili po sa Enhanced Community Quarantine.

Secretary Martin?

SEC. ANDANAR:  Thank you, Rocky! Balikan natin si Mayor Edgardo Labella mamaya. Ngayon naman ay makakapanayam natin si Ambassador Petronila Garcia ng Embassy of the Republic of the Philippines diyan sa Ottawa, Canada. Magandang araw po sa inyo, Ambassador!

AMB. GARCIA:  Magandang umaga po, Secretary Andanar, USec. Tobias, at sa iba pang mga bisita ng programa ngayon at sa lahat ng inyong manonood. I hope that you’re all well and healthy.

SEC. ANDANAR:     Ma’am, sa patuloy na pagtaas ng kaso ng COVID-19 diyan po sa North America, ano pong strategy ang isinasagawa ng Canadian Government para mapigilan po ito?

AMB. GARCIA:  Mula po noong middle of March nag-declare ng state of emergency dito sa Canada, so there was physical distancing; limited lahat ng mga paglabas ng bahay, only for essential trips. Pero as of today, they have had of course, a lot of mass testing. As of today, 77,000 COVID-19 confirmed cases at saka malungkot naman na 5,800 deaths.

Pero of the 77,000 COVID confirmed cases, more than half na ho ang nag-recover and more than 1.3 million have been tested. So, testing at saka ano ho… mass testing at saka tracing ng contact.

So, as of yesterday ho, nag-lift na ng state of emergency dito sa Ontario at ini-expect po na bukas mag-uumpisa na ng first stage of restarting the economy dito sa Ottawa. Ibig sabihin po noon, mas marami na hong business na magbubukas, iyong mga offices ho puwede na ring magpunta iyong mga tao; pero of course, still practicing physical distancing.

USEC. IGNACIO:   Opo. Ambassador, ilang mga Pilipino po sa Canada iyong – kung mayroon man po – nag-positibo sa COVID-19 at kung mayroon nga po, ano naman po iyong tulong na naipapaabot natin sa kanila?

AMB. GARCIA:  Dito po sa Canada, there are about 930,000 Filipinos or nearly one million Filipinos in Canada. Sa number na ito po, 880,000 are already permanent residents or Canadian citizens, iyong iba ho doon temporary foreign workers.

Sa Calgary, nag-report na ho ang Consulate General sa Calgary na 225 Filipinos were tested positive dahil nagkaroon ng outbreak doon sa isang meatpacking plant but 89 of them have recovered.

Sa Toronto po, 22 Filipinos has been infected; six have now recovered and sadly, we have one fatality.

As for the other areas, medyo difficult po mag-determine ng number of Filipinos who are testing positive for COVID kasi ho iyong federal and provincial government hindi ho nila dini-differentiate kung Filipino o hindi sa kanilang testing, sa mga results at saka iyong privacy laws ng Canada napakahigpit. The only way that the embassy and our Consulate General will find out if a Filipino have been found positive is that person or his family member will come to the embassy or consulate.

I’m happy to say that all COVID patients in Canada are provided treatment and are monitored. Hindi na ho nagdi-differentiate kung tourists, workers, permanent resident or citizens, they all have access to the medical facilities.

As of today ho, I’m sad to report that five Filipinos have died of COVID-19. Mayroon ho isang kaso kami na nag-suicide. So his cause of death was suicide pero noong na-postmortem siya, positive din ho siya sa COVID-19.

Ang Foreign Service dito ho sa Canada, Philippine Foreign Service, talagang nagtutulong kami sa mga Filipino community because the government of Canada has a lot of restrictions to control the spread of COID-19.

We have had to suspend the provision of in person consular services such as passporting, pero para matulungan namin iyong mga concern ng mga kababayan natin whose passports are about to expire but need to be extended, in-extend po iyong validity ng embassy, ng consulate iyong mga passports nila dahil pinayagan na po ng Department of Foreign Affairs ito, para sila ay maka-extend ng kanilang work permit.

Tapos iyong mga Foreign Service Post ho natin, iyong ating mga konsulado, ang embassy, nagpo-provide din ho ng consular services by mail to continue to serve the Filipinos under its jurisdiction.

So far ho, nakakapag-extend kami ng assistance kasi malaki iyong spread, Canada is the second largest country in the world, so talagang malalayo ho iyong mga pinanggagalingan ng mga request for assistance.

We have also been engaging the local Filipino community to inform our kababayans about government assistance program such as DOLE AKAP assistance, nagtutulong din ho kami ng repatriation kung kailangan, kaya lang so far ho bihira ho iyong humihingi ng request for repatriation.

We are also happy to report na iyong Filipino community dito, iyong kanilang organizations napaka-active ho na mag-support ng assistance sa ating mga kababayan lalo na iyong mga vulnerable sectors ng community.

Sa Montreal, iyong Filipino association, nagko-conduct ng weekly grocery delivery sa mga Filipinos of senior age na hindi puwedeng makalabas.

Sa Edmonton po, ang Philippine Bayanihan Association was praised by Premier Jayson Kenney who joined them in their weekly grocery delivery service para sa ating mga senior citizens sa Edmonton.

At saka marami hong mga Filipino organizations dito na talagang nagbo-voluntary work para makatulong sa mga kababayan natin.

SEC. ANDANAR:     Ambassador, [SIGNAL FADE] na po ba ng health [SIGNAL FADE] first clinical trial ng potential COVID-19 vaccine? May idea po ba kayo, Ambassador kung kailan ito isasagawa?

AMB. GARCIA:  Iyong sa Halifax—ito ho ba iyong nasa Halifax, iyong sa University of Dalhousie sa Nova Scotia?

SEC. ANDANAR:     Yes, ma’am, kung ano po iyong available diyan ma’am na ibinalita?

AMB. GARCIA: Mayroon hong in-announce na they have already—si Prime Minister Trudeau ho has approved the testing of a COVID vaccine in Dalhousie University. This was reported sa news pero hindi pa ho namin alam kung kailan exactly gagawin ito, pero I think it’s about to be done ho.

USEC. IGNACIO:  Opo. Ambassador, panghuling mensahe na lang po ninyo para sa ating mga kababayang Pilipino na nandiyan po sa Canada.

AMB. GARCIA:  First of all, I’d like to thank you, dahil you gave me this opportunity para maiparating ko ang nangyayari dito sa Canada. Nais ko lang sabihin na magre-resume na ho ng work ang mga foreign service post dito sa Canada. Vancouver po magbubukas na sila ng onsite consular services, starting May 19, bukas ho from 9:00 am to 3:00 pm. Pero po by appointment lang po, dahil mayroon pong physical distancing regulation. Sa Calgary ho hindi pa ho kami puwedeng makabukas sa Calgary dahil hindi pa pinapayagan ang provincial government dahil nasa-stage one pa lang sila ng kanilang plan to reopen the community.

Ang Toronto, ang Philippine Consulate General sa Toronto magre-resume na po ng consular services sa May 25, again, by appointment ho kasi limited lang ho ang puwedeng pumasok. Dito rin po sa Ottawa kami rin po ay magbubukas starting May 25 for passports and visas by appointment lang po, dahil limited kami to four or five persons per every time na may pumasok per hour.

SEC. ANDANAR:  Maraming salamat po sa inyong panahon. Ambassador Petronila Garcia ng Embassy of the Philippines diyan po sa Ottawa, Canada.

AMB. GARCIA:   Salamat po.

SEC. ANDANAR:  Sa kabila ng mapait na krisis na ating kinakaharap sa kasalukuyan, narito ang isang kuwento ng pag-asa mula sa isang COVID-19 survivor.

[VIDEO CLIP]

USEC. IGNACIO:  Samantala, alamin naman natin ng pinakahuling bilang ng mga kaso ng COVID-19 sa bansa as of 4:00 PM, ng May 18, 2020. Ayon po sa tala ng Department of Health ay mayroon ng 12,718 cases ang nagpositibo sa COVID-19        sa bansa, 2,279 po ang naka-recover na mula sa sakit at 831 naman po ang pumanaw.   

SEC. ANDANAR:  Samantala, sa nakalipas na isang linggo at hindi pa rin bumababa sa 200 ang nadadagdag na kaso ng COVID-19 sa ating bansa. Kahapon din po naitala ang 205 new cases, ito ang pinakamababa sa nakalipas na isang linggo. Mababa rin ang bilang ng casualty kahapon na umabot lamang sa 7, ito rin po ang pinakamababa sa nakalipas na isang linggo.

USEC. IGNACIO:  Samantala, alamin din po natin ang kabuuang bilang ng COVID-19 cases sa buong mundo, ayon sa Johns Hopkins University and Medicine, mayroon na pong 4,786,672 COVID-19 cases sa buong mundo, kung saan 1,776,388 na po ang naka-recover, habang 317,566 naman po ang nasawi. Nasa ika-apatnapu’t tatlong puwesto naman ang Pilipinas sa may pinakamaraming kaso ng COVID-19 sa buong mundo.

SEC. ANDANAR:  Bayan, hinggil naman po sa inyong mga katanungan at concerns tungkol sa COVID-19, maaaring tumawag lang po sa 02-894-26843. Para naman sa PLDT, Smart, Sun at TNT subscriber, i-dial lamang ang 1555. Maaari rin ninyong tawagan ang hotline numbers ng iba’t-ibang ahensiya ng ating pamahalaan na nakikita po ninyo sa inyong TV screen, upang maging updated sa mga hakbangin ng pamahalaan kontra COVID-19 ay magtungo sa aming COVID-19 portal, bisitahin po ang www.covid19.gov.ph.

USEC. IGNACIO:   Secretary Martin, ang ating paalala sa ating mga kababayan, hindi porke’t naging Modified Enhanced Community Quarantine ang Metro Manila ay talagang hindi na po natin isasaalang-alang iyong ating mga kalusugan, medyo nagluwag nang kaunti, ayon nga po kay Presidential Spokesperson Harry Roque, pero sundin pa rin po ang protocol at dahil ang kalaban pong virus ay nandito pa rin, nananatili pa rin po.

Samantala, Secretary balikan na po natin si Mayor Edgardo Labella – Mayor Ed, magandang araw po…

MAYOR LABELLA:  Yes, Secretary Martin and Asec. Rocky? Can you hear me now? 

USEC. IGNACIO:  Yes, Mayor Ed ngayon pong nanatili sa Enhanced Community Quarantine and Cebu City, ano na po iyong ginagawa ninyong mga hakbang para naman po bumaba iyong kaso ng COVID-19 sa inyong lungsod?

MAYOR LABELLA:   Yes, correct, you know, we always believed that one life lost, is one too many, better safe than sorry. Actually, we have been conducting massive testing. As a matter fact, I think kayo ang pinakamarami. We have tested, iyong swab testing natin, we have been starting this since a few weeks ago, nakapag-test na tayo ng more than 10,000 individuals and of course this is also in addition to the iyong tinatawag naming Project Balik Buhay together with the cities of Mandaue and Lapu-Lapu City.

But in this particular case, we are looking at the threshold of 10% of the household of these three cities. But let’s go back to Cebu City. Ang nangyayari, of course as you must have noticed or seen na as of yesterday, we have about 1,749 positive, but 95% of this are asymptomatic, so anong  hakbang ang ginagawa  natin.  For the asymptomatic (static signal) …33 barangay isolation centers natin in the entire city, at saka…

Siguro makikita natin ang epekto because ang epekto nito, isolating, positive but asymptomatic, because kasi sila man ang medyo delikado, they don’t have the symptoms, ni walang lagnat, walang ubo, and they go around. So, we isolate them. So, now of course to those considered as mild asymptomatic, mild moderate cases, the city of Cebu has isolation quarantine centers. One, iyong nandiyan sa North reclamation area, which has a negative pressure equipment and can accommodate 200.

The other is the Bayanihan which is a project of the Ateneo De Cebu together with the Cebu Chamber of Commerce and of course the International Eucharistic Congress Quarantine Centers. These centers are supposed to accommodate mild/moderate cases. Sa ngayon ang nalagyan lang muna natin ng mild/moderate ang Bayanihan Center lang. because the asymptomatic positive cases are in the barangay isolation centers.

Now, for serious and severe cases of course prepared ang Vicente Sotto Memorial Medical Center and I am happy also to inform na ang Vicente Sotto hindi na-overwhelm because of this protocol that we are doing. 60 to 70% pa they can accommodate in case may mga COVID patients.

Ang isa lang na we would like to underscore is the fact that because of our intervention, the  intervention of the city Health officials, the intervention of the Department of Health that Cebu City I think has the lowest rate of mortality. Looking into the statistics, ang ating death rate as of yesterday is only 0.91%. Kasi we are constantly making testing, tracing and isolation of our patients. So, I think, that’s the status now.

We are still on Enhanced Community Quarantine, because we believe that ang importante, ang buhay, one life lost is one too many. But after we shall have attained the 10% threshold in our joint activity undertaking with the cities of Mandaue and Lapu-Lapu, I think we can make the proper evaluation and adjustments.

USEC. IGNACIO:  Mayor, base po sa report ng aming kasamang si John Aroa ng PTV Cebu  kahapon, nasa mahigit 600 daw pong residente ng Sitio Alaska sa Barangay Mambaling ang nagpositibo sa COVID-19 nitong linggo. Kumusta po iyong pagtutok at pag-monitor ng Cebu City Police dito?

MAYOR LABELLA: Yes. Iyong mga nag-positive na symptomatic of course dinadala sila sa ating barangay isolation centers. But for those who would prefer on home quarantine, they are also being monitored by our City Health officials. Of the 600, 95% are asymptomatic and they are being taken cared of. And Cebu City, because they are… some of these are placed on a lockdown status, that Cebu City is providing with the necessary subsistence, vitamins and all things that they need.          

USEC. IGNACIO:  Opo. Mayor, kunin na lang po namin iyong inyong mensahe sa inyong mga kababayan, alam po namin na kayo po ay talagang binabalanse po ninyo iyong lagay ng kalusugan ng inyong mga kababayan and at the same time, hindi po maapektuhan ng grabe ang inyong ekonomiya especially iyong larangan din po ng turismo, alam ko pong maraming mga turista ang bumibisita sa Cebu City.

MAYOR LABELLA: That is correct, Asec. Rocky and Secretary Martin. We are trying our best to really see to it that we will pursue a massive testing, tracing and isolation of our patients. So that as much as possible we can conquer this pandemic.

And at the rate that we are going, I think because of the intervention of our health authorities, the city health and of course the Department of Health, as of now there are already many cases of recovered patients. I think as of yesterday, they are almost 200 recoveries now that is being reported.

So, ang sasabihin ko lang sa ating mga kababayan sa Cebu, that of course stay home as much as possible, observe hygiene, hand washing and as much as possible you should not go out unless it is very necessary for very essential reasons. Ang importante we really have to pray for divine intervention. Maraming salamat.       

SEC. ANDANAR:  Daghang salamat Cebu City Mayor Edgardo Labella. Mabuhay po kayo, sir. At diyan nagtatapos ang ating programa ngayong araw; mula po naman sa Presidential Communications Operations Office, ako po si Secretary Martin Andanar.

USEC. IGNACIO:  Mula pa rin po Presidential Communications Operations Office, ako naman po si Undersecretary Rocky Ignacio.

SEC. ANDANAR:  Laging tandaan, basta sama-sama at laging handa kaya po natin ito. Hanggang bukas muli dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.

###

SOURCE: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center)