USEC. IGNACIO: Magandang umaga Pilipinas, mga balita at impormasyon kaugnay sa mahigpit na pagpapatupad ng border control sa loob at labas ng bansa, bakuna at iba pang usaping pangkalusugan ang aming ihahatid sa inyo ngayong Sabado. Makakasama po natin ang mga panauhin mula sa ilang ahensiya ng pamahalaan para diretsong sagutin ang tanong ng taumbayan.

Ako po si Usec. Rocky Ignacio, at ito ang Public Briefing #LagingHandaPH. Mapapanood po ang ating programa via digital TV, ang mga social media platforms ng Facebook at YouTube at ngayong araw na po ay makakasama natin sina Bohol Governor Arthur Yap, Bureau of Immigration Spokesperson Dana Krizia Sandoval, at DOH Usec. Maria Rosario Vergeire.

Sa ating unang balita: Pursigido ang pamahalaan Duterte, sa pagsugpo ng mga ahensiya ng gobyerno, suportado ang pagpapatupad ng Project Kasangga na isa lamang sa mga hakbang ng Pangulo para wakasan ang katiwalian sa bansa. Narito ang detalye:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: May bagong modus na naman ang nauuso ngayon at ang mga biktima ay mga foreign nationals, naiulat kasi na may nagaganap na umano’y bentahan ng fake entry permits online para sa mga banyaga na nais pumasok sa bansa. Paano nga ba pinaigting ng Bureau of Immigration ang pagbabantay sa mga pumapasok at lumalabas ng bansa ngayong patuloy pa rin po ang COVID-19, kaugnay diyan makakausap po natin si Dana Krizia Sandoval, ang tagapagsalita ng Bureau of Immigration. Good morning po Ms. Dana.

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Good morning, magandang umaga po Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Ma’am, kumusta po iyong assessment ninyo pagdating sa bilang ng mga pumapasok at lumalabas ng bansa? Masasabi po ba nating nakakaapekto rin sa bilang simula ng magkaroon ng Delta variant?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Yes, definitely po mababa po ngayon ang number of travelers natin, nakita naman po natin during the entire pandemic period, halos 70% noong ibinaba ng dami ng mga pumapasok at mga biyahero po dito sa Pilipinas, lalong lalo na po siguro nitong pag-usbong nitong Delta variant because bukod po sa ongoing travel restrictions not just in the Philippines but also in different countries worldwide; lalo pong bumababa iyong ating international travel.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero, Ms. Dana, ano po iyong adjustments sa protocol sa mga point of entries po natin ngayong may Delta variant?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Well, sa ngayon po we are implementing the travel ban sa 10 countries until tomorrow September 5, but titingnan pa po natin kung makita po ng IATF na kailangan pong i-extend o di kaya kung i-expand depending po dito sa severity ng infection ng pagkalat po ng COVID-19 dito po sa mga bansang ito. So, iyong 10 countries po natin na may temporary travel ban po tayo is: India, Pakistan, Bangladesh, Sri Lanka, Nepal, UAE, Oman, Thailand, Malaysia and Indonesia.

USEC. IGNACIO: Opo. May mga nahuli na ba kayo na lumusot sa back door ng Pilipinas at kung mayroon man po ano po ang ginagawa ng Immigration sa kanila?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Sa ngayon po, thankfully wala pa naman po but we’re partnering po with our different government agencies and law enforcement agencies that are in-charge of monitoring our seas, ito pong Philippine Navy, Philippine Coast Guard na nagbabantay po dito sa mga shores.

So, we’re partnering with them kung sakali po that they are able to intercept a foreign nationals na is trying to enter the country na hindi po maaring pumasok because of our travel restrictions, nairi-refer po iyan sa atin para po magawa po natin iyong exclusion or hindi po siya makapasok ng bansa.

USEC. IGNACIO: Opo. Ms. Dana, kaugnay naman dito sa sinasabing bagong modus ano po. Paano po ba iyong kalakaran dito sa nadiskubreng ninyong bentahan ng fake entry passes online at ano po ang updates sa imbestigasyon na tungkol dito?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Actually, nakakuha po tayo Usec. Rocky, ng mga reports na mayroon pong mga fake employees, fake Immigration officers po na nag-o-offer ng fixing services, hindi lang po diyan sa entry documents, entry exemption documents but also for other Immigration services. Nalaman po natin that they are particularly targeting ngayon iyong mga aliens that are temporarily barred po from entering the country, dahil alam po natin na sa ngayon po iyong mga tourist hindi pa po allowed pumapasok.

So, isa po doon sa mga nakita natin na cases is a fiancée na mayroon pong tourist visa, fiancée po ng Pilipino dito in-offer-an po nitong entry permit at nagpakilala po bilang Immigration officer. Napag-alaman po natin na hindi po siya Immigration officer at hindi po empleyado ng BI. So, isa na pong red flag na nakita natin ay ang entry exemption document ay hindi po iniisyu ng Bureau of Immigration but its rather issued by foreign post abroad.

So, marami po itong mga ganitong scheme na ito but essentially ini-introduce po nila ang sarili nila bilang employee once nakapagbayad na po iyong biktima, bigla na lang pong nawawala. So, we are coordinating po with the appropriate law enforcement agency para po mahuli itong mga ganito pong modus na nakakalungkot po kasi during a pandemic, mayroon po tayong pandemya, may kinakaharap po tayong ganito, imbes po na nagtutulungan tayo ay may mga ganito pa pong manloloko na tuma-target po dito po sa mga kababayan natin at foreign nationals.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero, Ms. Dana, gaano na po karami ang nabiktima ng mga ganitong klaseng modus at sino nga lang po talaga iyong authorized na mag-release ng entry permits sa mga foreign nationals?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Sa ngayon po, iba-iba po iyong mga nakukuha nating reports dito po sa mga nabibiktima nito, may iba-iba pong uri ng modus but usually online po iyan, nakikita po sila sa Facebook, inaalok po sila sa Facebook tapos bigla po silang mawawala. So, wala po tayong exact figures nito that’s why we are giving this warning para po hindi na po maloko iyong ating mga kababayan and iyong mga foreign nationals that want to go here in the Philippines.

USEC. IGNACIO: Opo. Ms. Dana, para lang din po malinaw ano po? May pagbabago po ba, kung sino-sino na po ba ang mga pinapayagang makapasok ng bansa at ano-ano pong mga dokumento po dapat ipakita once po na dumating sila sa airport?

BI SPOKESPERSON SANDOVAL: Well, sa ngayon po ang pinapayagan pa lang po natin na pumasok ay iyong mga hindi po nanggaling doon sa 10 countries na nabanggit po kanina and three categories po muna ang pinapayagan po natin, una, iyong Filipinos; pangalawa po, balikbayan.

And three categories po muna ang pinapayagan po natin: Una, iyong Filipinos; pangalawa po balikbayan, so ito po iyong asawa, anak ng isang Filipino po that are travelling with them; and pangatlo po iyong foreign nationals with valid and existing visa. So essentially ito po ‘yung mga nag-aaral, nagtatrabaho, residente po dito, permanent resident dito, retired dito.

Sa ngayon po hindi pa po natin napapayagan iyong mga tourists na pumasok dito sa bansa, but for exceptional cases maaari po silang mag-request ng entry exemption document na sini-secure po ito doon sa foreign post natin abroad. So sa mga embahada po at konsulada natin, doon po sila mag-a-apply nito at iyon po ang ipapakita nila pagdating po nila dito sa Immigration.

USEC. IGNACIO: Opo. Dahil po diyan, Ms. Danah, paanong paghihigpit po ang ginagawa ng Bureau of Immigration para matiyak na walang makalusot na pekeng dokumento o hindi kabilang sa authorized person?

BI SPOX SANDOVAL: Well mahigpit po ang ating pagbabantay sa ating mga borders – mapa-airport po or seaport. Ang instruction po sa atin is 100% passport inspection para makita po ang travel history ng isang tao within the last 14 days. Kapag nakita po na ang taong ito ay nanggaling doon sa sampung countries na temporarily hindi po muna natin pinapayagan o kaya po mayroon siyang travel history within the last 14 days doon po sa mga bansang iyon, hindi po muna siya mapapayagang pumasok ng bansa. And very strict po tayo, we have our gadgets, mayroon po tayong mga technologies that are at par with international counterparts that are able to detect kung mayroon pong mga fake na documents, fake na passport or fake na visas na kanila pong ipipresenta sa Immigration.

USEC. IGNACIO: Opo. sa ibang usapin naman po, kumusta po iyong kalagayan ng ating mga immigrations officers na naka-duty lalo na po iyong mga tinatamaan ng COVID kung mayroon man po? At paano naman po makakatulong itong dagdag na halos isang daan na immigration officers nan aka-deploy sa NAIA sa panahong ito?

BI SPOX SANDOVAL: Well, honestly it’s a challenge po dito sa ating mga immigration officers because there’s always a risk of infection lalung-lalo na po dito sa bagong Delta variant na alam po natin ay mabilis na maka-infect ng mga tao. But tuluy-tuloy po iyong pagsiserbisyo natin. Ang atin pong mga kawani na naka-assign po dito sa mga frontline offices natin ay niri-require po to protect themselves through their face masks, their face shield, their gloves para po masigurado or maiwasan po ang infection.

Mayroon din po tayong COVID Task Force na nagbabantay po dito sa mga protocols na ito ng ating mga empleyado as well as iyong mga actions po natin para doon po sa mga na-infect or na-expose dito po sa sakit na ito.

And iyong nabanggit ninyo po, Usec. Rocky, na additional Immigration officers – 99 immigration officers that have been deployed already dito sa airports po natin. Malaking tulong po ito lalung-lalo po ngayong pandemya and especially siguro doon sa mga susunod na buwan, where we are expecting a gradual increase ng international travelers habang mayroon pong aggressive vaccine rollout itong ating bansa. Dahil alam po natin na kapag mas nababakunahan po itong ating mga tao ay mas nagiging protektado po at bumababa naman po ang cases. So maaari po itong magresulta sa muli pong pag-usbong ng international travel.

USEC. IGNACIO: Okay. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong oras at impormasyon, Bureau of Immigration Spokesperson Danah Krizia Sandoval. Mabuhay po kayo, Ms. Danah.

BI SPOX SANDOVAL: Salamat po. Mabuhay po kayo. Ingat po kayo.

USEC. IGNACIO: Salamat po.

Sa kabila ng pandemya, nagpatuloy ang Department of Agriculture sa pagsasakatuparan sa One DA Reform Agenda. Isa sa hangarin nito ay i-transform at gawing moderno ang sektor ng pagsasaka. Alamin natin ang mga hakbang na kanilang isinasagawa kasama si Department of Agriculture Assistant Secretary Noel Reyes dito sa Ani at Kita:

[VTR]

USEC. IGNACIO: Para naman sa pinakahuling pangyayari sa iba’t ibang mga lalawigan sa bansa, puntahan natin si Aaron Bayato mula sa PBS-Radyo Pilipinas:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo Aaron Bayato ng PBS-Radyo Pilipinas.

Samantala, kahit abala sa pagpapaabot ng tulong sa ating mga kababayan sa iba’t-ibang bahagi ng bansa, Senator Bong Go, nakapagtala ng perfect attendance sa second regular session ng Senado. Pisikal man o hybrid session, tiniyak ng Senador na gagampanan niya ang trabaho bilang mambabatas. Eunice Samonte para sa detalye:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Muling binuksan ng Bohol ang air at sea travel para sa mga turista at uuwi ng probinsiya. Para po pag-usapan iyan at ang sitwasyon ng lalawigan sa gitna ng naitatalang kaso ng COVID-19 Delta variant, makakausap po natin muli sa programa si Bohol Governor Arthur Yap.

Welcome back, Governor.

Governor Arthur, good morning po. Governor Arthur, can you hear me? Okay, babalikan po natin si Governor Arthur.

Sa iba pa pong balita, sa hometown naman po ni Senator Bong Go namahagi ng tulong ang kaniyang outreach team; aabot sa 800 mga residente ng apat na barangay sa Davao City ang nabigyan ng ayuda. Ang mga ahensiya ng pamahalaan, namigay rin ng assistance para sa mga qualified beneficiaries. Panoorin po natin ito:

[VTR]

USEC. IGNACIO: Huwag kayong aalis magbabalik pa ang Public Briefing #LagingHandaPH.

[COMMERCIAL]

USEC. IGNACIO: Nagbabalik po ang Public Briefing #LagingHandaPH. Muli po nating balikan si Bohol Governor Arthur Yap. Welcome back po, Governor.

BOHOL GOVERNOR YAP: Usec., magandang umaga sa inyo at sa lahat ng nanunood sa PTV, good morning.

USEC. IGNACIO: Opo. Governor, base po sa tala ninyo, nasa ilan na po iyong binabantayan ninyong active cases sa Bohol at aling probinsiya po ang may pinakamabilis na pagtaas ng cases?

BOHOL GOVERNOR YAP: Nasa 1,947 active cases kami ngayon at binabantayan namin iyong pag-akyat ng mga numero namin because a few weeks ago mababa na po ito pero sa nakita natin dahil sa Delta variant sumige ang pagtaas ng mga numero namin ngayon.

So, ang average daily attack natin sa Bohol is actually nasa 7 ngayon. So, we are dealing this with the extreme cautions. Tapos tinitingnan din namin iyong critical care utilization rate namin kasi madami rin sa mga patients natin, for accepting COVID positive patient, it’s going upward, to 80% already. So, least to say, Usec., we’re really looking at the situation there is serious [inaudible].

USEC. IGNACIO: Opo. Pero Governor, kinumpirma na nga rin po, nabanggit ninyo na rin po, ng Philippine Genome Center na may 4 na bagong Delta cases diyan sa inyo sa Bohol. Nakumpirma ninyo po ba, Gov., kung paano nila ito nakuha at kung mabagsik na variant ng COVID? Sila po ba ay lumabas ng Bohol o may nakasalamuha na dayo sa lalawigan?

BOHOL GOV. YAP: More of local transmission eh. Based on the DOH dito sa Bohol, sa studies namin, USec., it’s local transmission na ng Delta variant. So, nandito na sa loob. Tapos iyong mga tao rin, siyempre, umaabot tayo sa punto nagkakaroon ng fatigue iyong mga tao sa pagsunod.

Minsan iyong mga mayors hindi na rin alam kung ano iyong gagawin, tapos kulang pa ang pondo, like for example, kapag nasa congested area ka gagawa ka ng granular lockdown pero iyong granular lockdown mo paano mo ito ipa-i-implement especially if you suddenly find out iyong mga nakatira pala doon hindi rin pala sila mga taga-doon, they’re only transient and then may mga pamilya rin sila who depends on their day-to-day job.

So, ang daming complications talaga, USec., dito sa hinaharap nating COVID. It is really the most challenging problem that we’ve ever met.

USEC. IGNAIO: Opo. Pero, Governor, sila po ba ay kasalukuyan bang nagpapagaling? Kumusta po ang kanilang mga nakasalamuha, pati iyong inyong contact tracing?

BOHOL GOV. YAP: I’m sorry, I did not get specifically the question, USec.? Kung ano ho iyong tinatanong ninyo? Iyon home isolation?

USEC. IGNACIO: Kumusta po itong mga nagkaroon ng Delta, nagkasakit at papaano po iyong contact tracing na isinasagawa ng inyong lalawigan?

BOHOL GOV. YAP: Iyon ang binibigyan namin ng atensiyon ngayon ‘no. Mukha namang sa ratio of contact tracers sa number of population, I think okay naman iyong ratio ng Bohol. Ang binabantayan namin, within 24 hours more than 80% of the data kailangan maipasok nila iyon.

Doon naman sa recovery rate, ano naman, more than 90% naman iyong recovery rate although ang nakikita namin ngayon, umaakyat na iyong mga moderate mild cases at severe cases, umaakyat na sila, hindi pareho dati ang dami-daming asymptomatic; so, iyon ang nangyayari. We are looking at many things at the same time ‘no.

So, as we are talking actually right now, the Bohol IATF is meeting right now and malaki request ngayon na talagang i-increase ang testing.

USEC. IGNACIO: Opo. Governor, kasi sa gitna ng ginagawa ninyong pagsisikap, paghihigpit para labanan ang COVID, ang alam po natin ay binuksan nga po ng Bohol iyong air at sea travel para sa mga turista at uuwi sa probinsiya. So, papaano po iyong mas mahigpit na measures na ginagawa ninyo?

BOHOL GOV. YAP: Kasi ang kailangan nating intindihin, USec., iyong umuuwi—at least iyong umuuwi, nag-o-OFW iyon, dumadaan iyon sa napakaraming test at saka dumadaan na rin iyon sa preliminary quarantine before they come back to Bohol. Tapos sa data namin, nakita namin na iyong outbreak ng mga infections hindi naman nanggagaling doon sa mga umuuwi, mas nanggagaling sa local transmission.

Kaya iyong challenge ngayon is papaano natin paintindihin sa mga tao na doon galing iyong cases – nasa local transmission – kaya kailangan mas higpitan natin iyong pagsunod sa mga minimum health standards at iyong quarantine classification natin; how many hours are we going to allow ourselves to operate in one day; kung anong mga negosyo ang maiiwan na bukas; from what time to what time sila mag-o-operate.

Ito iyong grabeng challenge, USec. Rocky, kung papaano mo paiintindi sa mga tao kasi iyong mga tao rin sa sobrang tension na rin sa problema nila hindi na ganoon kasimple nilang matanggap na, “Eh, bakit iyong mga umuuwi wala silang quarantine, kaming mga umuuwi kina-quarantine mo kami? Bakit mo kami pinahihirapan, bakit sila hindi?” Hindi nila minsan makita iyong distinction na kaya kina-quarantine sila eh kasi umuuwi na sila sa barangay nila at kung posibleng in a matter of a few days, lumabas iyong sakit, lumabas iyong sintomas, eh grabe tangay iyong buong pamilya nila especially under Delta na mas grabe ang infection rate nito.

So, ito iyong mga challenges, USec. Rocky, that we are meeting along the way na how to make people understand. Kasi tinatanong mo kung bakit siguro ganiyan ang nangyari, bakit nag-fatigue, pumasok na sa fatigue iyong mga tao, hindi na sumusunod. Pati iyong mga mayors nahihirapan na rin mag-implement, hindi na rin nila alam kung anong gagawin. Iyong mga pulis dito wala ng ginawa kung hindi umikot kasama iyong mga local barangay officials, maglagay ng mga road blocks at saka ng mga checkpoint.

So, everybody is doing their best but I think ang kalaban din natin dito iyong fatigue. Kaya talagang the sooner that the vaccines arrive that’s really going to be the better for all of us.

USEC. IGNACIO: Opo. Governor, sinabi ninyo nga na kailangan talaga mag-undergo ng at least five days quarantine sa isang hotel or sa bahay po na may sariling kuwarto at banyo. Paano po iyong monitoring kung sa isang bahay lang po mag-i-isolate ang isang dayo sa Bohol? Ito po ba daw ay matututukan ng inyong pamahalaan?

BOHOL GOV. YAP: Napakagandang punto, USec. Kaya nga hindi namin pinapayagan iyong home isolation ngayon. Talagang kapag uuwi ka dito, accredited private or public site iyan, kailangan accredited iyan sa LGU para nababantayan kasi iyong experience namin, kapag naghu-home isolate hindi talaga nababantayan and especially iyong nature ng COVID-19 na marami naman ang nagri-recover, most of the cases are actually mild.

There is a false sense of confidence, USec. Rocky, kapag ang mga tao naaano sila, nai-infect sila na feeling nila kakayanin nila. But the truth of the matter is infected sila and then possibly asymptomatic, possible mild and along the way, marami silang nai-infect na weaker, people with comorbidities, and those are the people that are now drowning the medical care system of our province.

So, the only reason, USec. Rocky, na pinapabayaan namin na sometimes na mag-home quarantine is kung iyong entire family na, iyong buong pamilya infected na sila, so we allow granular lockdowns for that. Puwede silang sa bahay nila or kung mag-isa lang sila sa bahay.

USEC. IGNACIO: Opo. Governor, alam naman po natin na ang Bohol ay talagang kilala sa tourist destination ano po. Since bukas nga rin po kay0 para sa mga turista, may mga piling lugar lamang po ba ang bubuksan para sa mga turista?

BOHOL GOV. YAP: Oo. Right now kasi iyon ang pinag-aaralan namin ‘no. Lifted na, lifted na iyong ano namin… iyong rules namin when it comes to accepting essential/non-essential travelers, tinatanggap na namin lahat pero ang naiwan sa mga policy namin ngayon is: One, iyong negative RT-PCR test na 72 hours and then after that iyong negative 72-hour PCR test, quarantine kapag nandito dito sa Bohol and after five days, you have to undergo your second RT-PCR test.

So, as we are speaking right now, the mayors and the medical cluster of the Bohol IATF is actually meeting in a separate Zoom site right now to consider this issue.

USEC. IGNACIO: Opo. Governor, kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon at sa mga ibinahagi ninyong impormasyon, Bohol Governor Arthur Yap. Ingat po, Governor!

BOHOL GOV. YAP: Salamat. Salamat, USec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Samantala, huwag po muna kayong aalis, magbabalik pa ang Public Briefing #LagingHandaPH.

[AD]

USEC. IGNACIO: Nagbabalik po ang Public Briefing #LagingHandaPH.

Narito naman po ang pinakahuling datos ng COVID-19 cases sa bansa kahapon, September 3, 2021. Sumampa na po sa dalawampung libo ang mga naitalagang kaso. As of 4 P.M. kahapon 20,310 ang nadagdag na tinamaan ng COVID-19 – dahil diyan umakyat na sa 2,040,568 ang total number of confirmed cases sa Pilipinas; 193 po ang mga pumanaw sa sakit kaya umabot na sa 33,873 ang total COVID-19 deaths. Ang mga kababayan naman po natin na gumaling na sa sakit ay umakyat na sa 1,847,701 matapos itong madagdagan ng 7,710 new recoveries kahapon. Ang active cases sa ngayon ay nasa 158,994 o 7.8% sa kabuuang bilang ng mga nagka-COVID sa bansa.

At para po muling magbigay-linaw sa mga mahahalagang usapin patungkol sa laban natin kontra COVID-19, muli nating makakasama sa programa si DOH Undersecretary Maria Rosario Vergeire. Usec., magandang umaga po.

Usec. Vergeire? Okay, babalikan po natin si Usec. Vergeire. Ayusin lang po natin ang linya ng ating komunikasyon. Magbabalik po ang Public Briefing #LagingHandaPH.

[COMMERCIAL]

USEC. IGNACIO: Muli pong nagbabalik ang Public Briefing #LagingHandaPH. Makakasama na po natin sa kabilang linya si DOH Undersecretary Maria Rosario Vergeire. Usec., magandang umaga po.

DOH USEC. VERGEIRE: Magandang umaga po, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., muli pong nag-release ng pondo ang DBM para sa SRA ng mga healthcare workers na aabot po sa 888 million. Nasa ilang mga healthcare workers po ang inaasahang mabibigyan nito at kailan po ito maibibigay ng DOH?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky. Iyon pong 888 million ay inaasahan po natin sana ay matanggap na natin iyong actual po na SARO galing po sa DBM on Monday. This will cover about 97,560 healthcare workers para po dito sa SRA na ito.

USEC. IGNACIO: Opo. After itong batch na ito, Usec., ilan na lang po iyong kulang ng DOH na kailangan pong i-compensate na SRA benefits?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky ‘no. So kung matatandaan po natin, nakapag-release na tayo ng almost 7 billion pesos para po sa 300 plus thousand na healthcare workers. Ito pong mga karagdagan, ito pong naunang 300 million for 20,000 healthcare workers and this 888 for almost 100,000 workers, karagdagan na lang po ito sa listahan – hindi pa ho natin nakukuha iyong kabuuan dahil may nagsusumite pa rin daw po sa mga regional offices natin na mga listahan sa kanilang mga healthcare workers.

USEC. IGNACIO: Opo. May tanong lamang po ang ating kasamahan sa media ano po. Tanong ni Dano Tingcungco ng GMA News: PNP Chief Eleazar directs CIDG to coordinate with FDA doon daw po sa illegal sale ng tocilizumab. Ano po ang komento ng Department of Health dito?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky. Mayroon ho tayong regulation para sa mga presyo ng ating mga gamut, especially during public health emergencies. Ito pong tocilizumab natin, mayroon ho tayong suggested retail price from P13,000 to P25,000 po per vial, depende sa milligrams noong vial na kanilang binibili. Mayroon ho tayong sanctions for those who are going to violate our suggested retail prices, especially during these times of the pandemic kung saan nagri-range po from 1 year to 10 years ang imprisonment and P5,000 na fine up to 1 million pesos na fine based on the discretion of the court. So ito po ay isasagawa natin kapag nakakita tayo o nakapag-imbestiga ng mga facilities o drug stores that are doing or going beyond the suggested retail price.

USEC. IGNACIO: Opo. Sunod pong tanong niya: Kumusta po ang sitwasyon sa mga ospital at emergency room? Iyong healthcare workers daw po are saying na hindi raw po tugma ang data ng DOH sa nasa ground.

DOH USEC. VERGEIRE: Tama po iyan ano, Usec. Rocky. We are trying to monitor the situation. There is kind of a disconnect dahil siyempre po ang ating mga ospital nagsusumite sila ng confirmed positive individuals. Iyon pong mga suspects and probable na nailalagak din sa mga ospital natin ay hindi po nabibilang nang husto. So we are trying to coordinate now with our hospitals so that they will also report to us, suspects and probable cases.

USEC. IGNACIO: Opo. Kumusta daw po iyong supply ng tocilizumab ngayon? Maraming ospital daw po ang nagri-report na out of stock na itong gamot na ito?

DOH USEC. VERGEIRE: Tama po iyan, Usec. Rocky ano. Nagbigay na rin po ng announcement ang manufacturer ng tocilizumab dito sa ating bansa na mayroon na ho talagang pagkulang at shortage and this shortage will end until December of this year. So humahanap po tayo ngayon ng mga alternative na gamot na puwede po nating maibigay, mga repurposed drugs din po ito.

Ito pong mga investigational drugs na po na ito ay atin pong kinakalap sa iba’t ibang sources. Mayroon po ngayong available, iyong baricitinib na ginagamit din po ng ating mga ospital – may CPR po ito at ito po ay nagagamit na ng ibang mga facilities natin. Mayroon din po tayong pakikipag-usap sa private sector, tinutulungan nila po tayo makapag-source out ng mga gamot na ito sa ibang bansa naman po. So hopefully in the coming weeks matutulungan po tayo ng private sector for these supplies.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong din po ito ni Ryan Lesigues ng PTV: Ang sabi po ng expert panel, posibleng mayroon na silang desisyon sa paggamit ng booster shot sa susunod na linggo. Sa panig po ng DOH, nasaan na po tayo sa usapin ng booster shots?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky ‘no. Naipaliwanag ko po kahapon na ang ating mga eksperto, hindi lang po iyong Vaccine Expert Panel – we have the NITAG, we have NAEFIC, we have HTAC and we have TAG experts. So ito pong Vaccine Expert Panel ang kanilang mandato ay para suriin kung magiging safe at saka magiging efficacious ang mga bakunang ito kung gagamitin for booster. And they have given that recommendation na puwede naman sa healthcare workers and immunocompromised individuals.

Pero siyempre kailangan pa rin nating kunin iyong tugon at rekomendasyon ng iba nating eksperto because we need to talk about equity, we need to talk about efficiency in spending of government. So pag-uusapan ho ngayong Lunes ng mga eksperto at magbibigay po tayo uli ng ating rekomendasyon sa DOH at saka sa IATF.

USEC. IGNACIO: Opo. Follow up question po ni Cathrine Gonzales ng Inquirer: Ilang percentage po ng total population in the country ang dapat munang mabakunahan bago ma-consider po ng gobyerno ang pag-administer ng booster shots?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, ‘pag pinag-usapan ho natin ang percentage ng population to be vaccinated, unang-una kailangan ma-achieve po natin iyong population protection. And when we talk about population protection, we are vaccinating those people who are most vulnerable. So ito po ‘yung healthcare workers, senior citizens at saka iyong mga may comorbidity. So iyong ibang eksperto po natin tinatalaga na at least 50% sana ay nabakunahan na para hindi naman po ma-disenfranchise iyong mga taong hindi pa nababakunahan kahit isang dose kung tayo po ay sasabak na sa booster dosing.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong naman po Job Manahan ng ABS-CBN News Online: Are we looking at Ivermectin as an alternative treatment for COVID-19 patients right now amid the low supply of tocilizumab? There were reports daw po on social media that some senior citizens who used it had some adverse side effects such as loss of control for bowel movement and liver issues among others.

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky ‘no. So sa ngayon po, wala pa hong medical consensus and there is still no evidence to support the use of Ivermectin in treating COVID-19. Hindi po kami against sa paggamit ng investigational drugs pero kailangan masiguro natin na iyong mga gamot na gagamitin ay magiging ligtas po ang ating mga kababayan. So sa ngayon wala pa hong sapat na ebidensiya ang ating Ivermectin para ibigay po for COVID-19.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong naman po ni Weng Hidalgo ng ABS-CBN News: Kailan po ang implementation ng Moderna for adolescent use; will this help fast track face-to-face classes even in high school or limited to college?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, ‘yan po ‘yung objective naman actually, ang mga bata ay mabakunahan din po natin kaya lang kailangan pag-aralan pa rin po talaga maigi ng ating eksperto. Atin pong pag-uusapan ‘yan sa Lunes na pag-uusap ng all experts kung ano po ang magiging rekomendasyon nila.

Kailangan natin tingnan iyong safety, pangalawa po siyempre, iyon pong again, ilang populasyon po ba or ilang number ng mga bata ang kailangan nating bakunahan para makita po natin how it’s going to be part of the vaccination program based on the supplies that we have right now.

Pero hindi po natin sinasabing hindi natin gagawin, sinasabi lang ho natin pag-aaralan at magbibigay na po ng rekomendasyon sa Lunes ang ating mga eksperto.

USEC. IGNACIO: Opo. Ang second po niyang tanong: Gaano daw po ito ka-safe sa ating mga adolescents?

Babalikan po natin si Usec. Vergeire. Opo, una pong binabanggit ni Usec. Vergeire ito pong pakikipagtulungan po ng DOH at sa PNP kung saan nagkaroon po ng kautusan si PNP Chief Eleazar dito sa sinasabing iligal na pagbibenta ng Tocilizumab na ang sabi po ni Usec. Vergeire ay dapat pong maintindihan ng mga gumagawa nito na nag-o-overprice na may kaukulan pong penalty dito po sa mga magbibenta nang sobrang mahal na kailangang-kailangan pong gamot para po sa COVID-19. At ang kaniya pong paalala at ganoon din po iyong kaniyang apela na huwag naman po sanang samantalahin ito ng iba.

Samantala, balikan na po natin si Usec. Vergeire. Usec…

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Opo. Ang tanong po ni Weng Hidalgo: Gaano daw po ka-safe para sa adolescents at ilan daw po ang target ng DOH na mabakunahan nitong Moderna?

DOH USEC. VERGEIRE: ‘Pag tiningnan ho natin iyong kung ano iyong may Emergency Use Authority ngayon, these are 12 to 17 years old children. So ito po ‘yung ating unang target para po dito sa children’s vaccination kung saka-sakaling magbibigay na po ng rekomendasyon ang ating mga eksperto.

USEC. IGNACIO: Opo. Mula naman po kay Michael Delizo ng ABS-CBN: Bakit po kailangang itaas sa 90% ang target mabakunahan para sa herd immunity at kailan po ito target ma-achieve ng gobyerno? Ilan po ang katumbas na dapat mabakunahan sa 80 to 90 percent ng herd immunity?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Usec. Rocky ‘no. So with this mutations of the virus, nagkaroon na po ng epekto itong mga variants of concern sa ating mga bakuna kung saan napababa na po nito iyong mga efficacy against symptomatic infections. So ibig sabihin nakikita ho natin na kahit bakunado ay nagkakasakit.

Pero ang nakikita rin natin na maganda against severe infection at saka death, hindi naman po nagkakaroon nang mataas na bilang. Ibig sabihin ang lahat ng bakuna mayroon tayo ngayon ay nakakaprotekta pa rin sa severe at saka sa mga critical at saka sa prevention of deaths.

Ngayon po itong herd immunity na ito, it’s a long term goal of government and because the efficacy against symptomatic infections has been affected already, kaya po iyong ina-achieve natin na dati 70% lang ay puwede nang herd immunity, ibig sabihin 30% cannot be vaccinated and they still can enjoy the protection. Pero ngayon tinataas na po ng mga eksperto natin up to 90% because of the effect on the efficacy of the vaccines.

USEC. IGNACIO: Opo. May kaugnayan din ang tanong diyan ni Crissy Dimatulac ng CNN Philippines: Infectious Disease expert Dr. Rontgene Solante suggesting to recalibrate the country’s vaccination target and aim for the inoculation of the 100% of the population for herd immunity. Can we actually vaccinate more than 100 million Filipinos? Is it feasible? Do we have enough funds for it?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, when we talk about vaccinating the whole population of the Philippines, ito naman po ay isa sa goal natin kaya kapag tiningnan natin iyong prioritization framework natin, mayroon tayong A, B, C, category. Iyong A pa lang ho ang binabakunahan natin ngayon; B and C are the rest of the population and these will comprise the whole population of the Philippines.

When it comes to supplies, we are guaranteed with 194 million doses, so, ibig sabihin almost mga 100 million po ay mababakunahan natin basta dumating ang supplies until the end of the year.

Mayroon din ho tayong option or contingency plan kung saan naglalaan po tayo ng pera na kung saka-sakaling mag-spillover tayo for the first quarter of next year to finish the rest of the population until we can get that safety clearance coming from our experts na lahat na po ng age groups ay puwede nang bakunahan.

USEC. IGNACIO: Opo. Sunod pong tanong niya: An update po regarding sa IATF meeting kahapon about recalibration ng quarantine classification, Usec., kung ini-expect na po ba natin na by September 7 ay ganito na ang magiging polisiya at ano po ang naging rekomendasyon ng DOH sa IATF tungkol dito?

DOH USEC. VERGEIRE: Wala pa hong naging agreement kahapon. Amin pa rin pong patuloy na pinag-aaralan ito pong bagong policy shift. Kami po ay magkakaroon ng pakikipag-usap sa Metro Manila Development Authority pati sa local government para po makonsulta sila regarding this policy shift. So, magbibigay po tayo ng information as soon as IATF decides on this already.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong naman ni Red Mendoza ng Manila Times: Sinabi po ng OCTA na ang projections ng DOH na 16,000 to 43,000 na kaso per day sa NCR sa dulo ng buwan na ito ay magiging mas malala pa sa sitwasyon ng India at Indonesia. Ano po ang reaksiyon ninyo dito at ano po sa tingin ninyo ang implication nito?

DOH USEC. VERGEIRE: Usec. Rocky, kailangan po maintindihan ng ating mga kababayan ito pong ipinapakita natin na projections, these are not certain. Ibig sabihin, puwedeng marating o puwedeng hindi marating ang mga numero na iyan. It will depend on the factors that we have include doon sa assumptions natin.

Kung ma-improve po natin ang vaccination coverage natin, mai-improve po natin iyong shortening detection to isolation. If we can improve on our compliance to minimum public health standards, malaki po ang tsansa na hindi po natin mararating ang numero na iyan. At nakikita na po natin iyan dito sa NCR kung saan they were projected to have about 83,000 active cases by the end of August pero ngayon po ang kanilang active cases lang ay 48,000. So, ibig sabihin po gumagana ang mga interventions na ginagawa natin dito sa NCR at sana po ma-replicate natin sa buong bansa.

USEC. IGNACIO: Opo. Second pong question niya: Hindi po ba kailangan daw gawing mas conservative ang estimate ng DOH dahil una pong projection ng OCTA ay bababa ang kaso sa Pilipinas by the third week ng September at magkaroon ng improvement sa ating response?

DOH USEC. VERGEIRE: Actually, itong projections na ito, Usec. Rocky, ginagamit namin for planning purposes para alam po natin kung ilang resources ang kailangan natin; ano ang mga kailangan nating gawin; and it serves as a flag to the public kung ano ang dapat i-expect.

Ito pong amin pong projections ay niri-recalibrate namin every week based on the number of cases, based on the factors that I have just mentioned. So, hindi ho namin kailangan baguhin, kailangan lang regularly ina-update.

USEC. IGNACIO: Opo. Last question po ni Red Mendoza: Sa September 7 ay matatapos na po itong extended MECQ, sinabi po ng OCTA na dapat daw i-extend nang two weeks pero ang HTAC po nagsasabing kailangan ng gumawa ng permanenteng solusyon dito. Ano po ang napagdesisyunan ng IATF tungkol sa bagay na ito?

DOH USEC. VERGEIRE: Katulad ng sabi ko kanina, Usec. Rocky, pinag-uusapan pa rin ng IATF. But definitely we are re-strategizing: Tumitingin tayo sa mga bagong istratehiya; tinitingnan natin kung ano na iyong mga nag-work; ano iyong hindi nag-work para po mas maayos po ang maging response natin in the coming weeks. So, magbibigay po tayo ng information sa public in the coming days.

USEC. IGNACIO: Mula naman po kay Angel Movido ng ABS-CBN News: Will we now see a steady decline post-ECQ na now pa lang daw po ay supposedly nararamdaman if ever, or will cases continue to rise?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, katulad po ng ipinakita natin doon sa ating mga projections, iyon pong mga scenarios na atin pong ipinakita, kahit po tayo ay magkaroon ng pangmalawakang community na quarantine restrictions, patuloy pa rin pong tataas ang mga kaso hanggang sa dulo ng Setyembre.

So, atin pong ini-expect na patuloy pa rin po iyong mga kasong tataas. Ang atin na lang pong hope ay iyong mga severe and critical, huwag na po sanang dumami pa. So, dapat po magpabakuna; alagaan nating maigi iyong mga nakakatanda at saka iyong mga may comorbidities para po hindi na po mapuno ang atin mga ospital.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., kumusta daw po iyong monitoring sa breakthrough COVID infections?

DOH USEC. VERGEIRE: Nakikita po natin ngayon, Usec. Rocky, across all vaccines right now, may mga breakthrough infections talaga and these are usually mild and asymptomatic cases and iyong mga severe at critical ay iilan lang naman po.

Nakikita natin most of those who are getting hospitalized with severe and critical are still the unvaccinated. Yes, we tell everybody, there are breakthrough infections. At gusto ho natin magpaalala dahil kahit bakunado na po tayo, tayo po ay puwede pa ring magkasakit, puwede pa rin po tayong makapanghawa sa iba.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po sa muling pagtanggap ng aming paanyaya, DOH Undersecretary Maria Rosario Vergeire.

DOH USEC. VERGEIRE: Thank you very much po.

USEC. IGNACIO: At iyan po ang mga balitang aming nakalap ngayong araw. Ang Public Briefing ay hatid sa inyo ng iba’t-ibang sangay ng PCOO sa pakikipagtulungan ng Department of Health at kaisa ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP).

Ako po si Usec. Rocky Ignacio ng PCOO, magkita-kita po muli tayo sa Lunes dito lamang sa Public Briefing #LagingHandaPH.

##

—
News and Information Bureau-Data Processing Center