USEC. IGNACIO: Magandang umaga, Pilipinas. Ngayong araw po ng Sabado, muli nating makakasama sa programa ang mga kawani mula sa iba’t ibang ahensiya ng pamahalaan upang pag-usapan po ang mga issue sa bansa.

Sa ngalan ni Secretary Martin Andanar, ako po si Usec. Rocky Ignacio, simulan na natin ang isang oras na namang napapanahong talakayan dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.

Maya-maya lamang po makakasama natin sa programa sina Anti-Red Tape Authority Director General Jeremiah Belgica; OCTA Research Team Member Dr. Butch Ong; at Department of Health Undersecretary Maria Rosario Vergeire.

Kung mayroon naman po kayong katanungan, mag-comment lamang sa live streaming ng ating programa sa PTV Facebook at YouTube account.

Sa ating unang balita: Ilang sikat po na personalidad na kabilang sa priority list ang nakatanggap na rin ng unang dose ng COVID-19 vaccine. Kabilang sa mga nabakunahan ang TV host na sina Tim Yap, Daphne Oseña-Paez at Willie Revillame, kasama na rin po ang aktres na si Gretchen Barreto, ang komedyante at talent manager na si Ogie Diaz at ang magulang ni Angel Locsin na pawang mga senior citizen nabakunahan na rin kamakailan sa Taguig City. Samantala ang mag-asawang negosyante na sina Don Jaime at Doña Bea Zobel De Ayala pumila rin po sa kanilang barangay para magpabakuna.

Tinitiyak naman po ng pamahalaan sa publiko na walang pinipili pagdating sa bibigyan ng bakuna – mayaman o mahirap, kritiko man ng gobyerno – bukas po ang bakuna para sa lahat ng mga Pilipino. Basta’t sundin lamang ang prioritization list na inilatag nga ng gobyerno.

Samantala, mas competitive na health insurance sa bansa isinusulong sa Senado para maitaguyod ang health security ng mga Pilipino. Narito ang detalye:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Kamakailan po ay naglabas si Pangulong Rodrigo Duterte ng executive order na layong puksain ang red tape at pabilisin ang mga proseso sa pamahalaan. Upang alamin ano nga ba ang mahalagang gampanin ng kanilang tanggapan tungkol dito lalo na ngayong may krisis dulot ng COVID-19, makakausap po natin si Anti-Red Tape Authority Director General Jeremiah Belgica. Good morning po. Welcome po sa Laging Handa, DG Belgica.

ARTA DG BELGICA: Magandang umaga po sa inyo Usec. Rocky, sa lahat ng ating mga tagapakinig/tagapanood. I hope everybody is safe po.

USEC. IGNACIO: Opo. Attorney, ano iyong pangunahing papel ng Anti-Red Tape Authority sa pagsugpo ng gobyerno sa pandemya o nararanasan po nating krisis?

ARTA DG BELGICA: Usec. Rocky, marami tayong papel bagama’t tayo ay hindi isang directly na involved sa health pero tayo naman ay sumisiguro na ang mga proseso ng government offices ay tumatakbo lalung-lalo na iyong mga nagdi-deliver ng mga basic services sa taumbayan. Gayun din sinisiguro natin na ang mga government offices would always be proactive and they will maintain and adopt a post-pandemic mindset, if not a pre-pandemic mindset.

So ito iyan ‘no, tayo’y tumutulong para siguraduhin ‘no na tumatakbo at mabilis ang mga proseso sa iba’t ibang mga opisina ng gobyerno lalung-lalo na ang mga kritikal na serbisyo ng gobyerno.

USEC. IGNACIO: Opo. Attorney, ipinag-utos kamakailan ng Pangulo iyong pagbibigay po ng green lane sa mga local vaccine manufacturer para sa pagproseso ng kanilang mga permit ano po. Kaugnay nito, anu-ano po iyong mga tinitingnan na hakbang ng ARTA para mas mapabilis ang pagproseso sa mga permit ng mga kumpanya pong nagbabalak gumawa ng bakuna kontra COVID-19?

ARTA DG BELGICA: Tama po iyan, Usec. Rocky. Narinig ho natin lahat ang ating Pangulo na binanggit at sinabi ang mariing suporta na nais ibigay ng ating gobyerno sa mga local manufacturers ng mga bakuna at mga vaccines ‘no dito sa ating bayan. And ang ARTA ngayon ay patuloy na tututukan ang Food and Drug Administration at ang iba pang mga ahensiya na dadaanan ng mga companies na ito na nais mag-manufacture at maggawa ng mga vaccines at hindi lang mga vaccines, pati iyong mga kritikal na gamot na kakailanganin natin.

At hindi naman kaila sa marami sa atin na ang Food and Drug Administration ay isa sa mga prayoridad na ahensiya na tinututukan talaga ng Anti-Red Tape Authority, lalo na sa oras ng pandemya sabi nga natin ang red tape ay nakamamatay kaya kinakailangan talagang magtulung-tulong tayo para pabilisin ang proseso.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero Attorney, bago po iyong utos na ito ng Pangulo ano po, walang patid ho iyong panawagan ninyo partikular dito sa Food and Drug Administration para paspasan po iyong pag-aksiyon sa mga aplikasyong nakabinbin sa ahensiya. So, ano na po iyong resulta nito?

ARTA DG BELGICA: Tama iyan, Usec. Rocky. Noong maybe a month ago naglabas ang ARTA ng declaration of automatic renewal ng 2,250 na pending applications for automatic renewal sa FDA na finile [filed] last year ano. So we declared as automatic to be renewed at ito naman ang sinabi ng FDA na kanila naman daw po itong tinugunan at ginampanan nang mabilis. Gayun din naman iyong ibang mga applications patungkol din doon sa mga ibang mga drugs na sinasabi nila ay maaaring makatulong sa COVID ‘no.

So iyan ay ating tinututukan kausap natin every week ang mga iba’t ibang mga pharmaceutical companies and the industry ng pharmaceutical industry para malaman at kunin natin kung ano ba ang mga nakabinbin at ano ba ang mga matatagal na mga proseso dito. Pero higit pa riyan, Usec. Rocky, ang ARTA rin ay naging instrumental sa pag-a-automate ng serbisyo ng FDA. Last year ay talagang nakita ho natin na marami sa mga serbisyo nila ay sinimulan na po nilang gawing online.

So hindi pa perfect ang system, Usec. Rocky, subalit nakikita natin that there are already changes happening diyan; at patuloy naming itutulak at ipipilit talaga ‘no ang trend ng reporma ng ating Pangulo laban sa red tape lalo na diyan sa sektor ng food and drugs.

USEC. IGNACIO: Opo. Maliban dito may serye din po kayo ng mga joint memorandum circular, Attorney, at ang una nga po ay dito sa pag-streamline ng business permit na inyong nilagdaan kasama po ang DTI, DILG at DICT noon lamang pong Martes ano po. So, paano ba ito makakatulong po sa pagpapalago ng negosyo sa panahong talagang nahihirapan ang lahat dahil po sa pandemya?

ARTA DG BELGICA: Salamat, Usec. Rocky nabanggit mo iyan, kasi ang ARTA, simula pa last year ay aming nirebisa noong mga existing guidelines sa government, patungkol sa mga business permits ng mga local government units. Kasi alam nga natin, marami sa mga LHUs, kaniya-kaniyang mga sistema, kaniya-kaniyang mga banat at diskarte kung paano nila gagawin iyong kanilang mga business permits.

So, through this Joint Memorandum Circular ng ARTA, DICT, DTI at ng DILG ay mas magkakaroon ng malinaw na guidelines or guidance ang mga local government units, iyong 1,600 na mga LGUs para makita nila paano nga ba nila gagawin iyong business one-stop shops nila. At kasama rin dito, Usec. Rocky, is iyong ating guidelines kung paano nila ia-undertake iyong kanilang electronic business one-stop shops, kasi nga ang ating deadline na ibinigay ng batas para magkaroon sila ng automated business one-stop shop is June 17, 2021.

So tayo rin ay nakipagtulungan sa DICT, DILG na magkaroon na tayo ng mga available na libreng software na puwede nang gamitin ng mga local government units ‘no kung gusto nilang mag-automate ng kanilang business permit at ito ay malaki ang maitutulong sa mga gustong mag-negosyo lalung-lalo na ngayong pandemya dahil hindi mo na kailangang lumabas at puwede mo nang magawa ito through the comforts and convenience of your home.

Ito ay complementary, Usec. Rocky, doon sa nilunsad rin ng ARTA kasama ang iba’t ibang ahensiya noong January doon sa Central Business Portal, ito naman iyong doon sa national government agencies naman – SEC, BIR, SSS, PhilHealth, PAG-Ibig – pinagsama-sama na natin sa iisang platform o iisang website na puwede nilang puntahan doon at sa isang upuan ay marehistro nila ang kanilang kumpanya at ito naman iyong sa pamamagitan ng ating guidelines, puwede na rin silang magrehistro online sa mga LGUs. So iyan ang ating isinusulong, ito ay sa bisa rin ng direktiba ng ating Pangulo na put everything online.

USEC. IGNACIO: Attorney, sa harap ng malaking responsibilidad na tiyaking gumagalaw po ang mga proseso ng pamahalaan sa panahon ng pandemya, sa anong paraan naman po makakatulong itong bagong Executive Order 129 na nagtatatag sa Office of the Presidential Adviser on Streamlining of government processes?

ARTA DG BELGICA: Usec. Rocky, napakalaking bagay sa amin at nagpapasalamat kami sa Pangulo dahil talagang pinapakita talaga ng ating Pangulo iyong mas malakas na tulak talaga at commitment talaga ng ating administrasyon laban sa inefficiencies at red tape. Tandaan natin ang functions ng ARTA ay dalawang functions: Ang isa is on the empowerment of government agencies, iyong sa streamlining, iyon nga ang sinasabi natin, streamlining, reengineering, automation; on the other hand ang isa naming function din iyong tinatawag na enforcement, iyong investigation and even filing ng cases kung kinakailangan. So napakalaking mga bagay na on the aspect of the government’s streamlining ay mayroon tayong kasama na presidential adviser sa katauhan ng isa sa pinakamalapit at pinakamahusay na Cabinet member or Cabinet secretary na si Secretary Jun Evasco.

Through this, mas mapapabilis natin ang ating pagbibigay lunas doon sa mga pagbabago ng proseso ng mga gobyerno, government offices. Tandaan natin, Usec. Rocky, last year lamang ay nabigyan ang ating Pangulo rin ng kapangyarihan ng Kongreso na during national emergency ay magkaroon ng extra powers for streamlining ng government offices. So ito iyong pinagtutulungan na rin namin ni Secretary Jun kung ano ba ang mga puwedeng paggamitan ng kapangyarihan ng ating Pangulo dito.

Hopefully, very soon ay makikita po natin ang mga processes na iyan ay magiging mandatorily streamlined. Kasi sa ngayon ang ARTA ay recommendatory sa aming powers pagdating sa streamlining sa mga government agencies. Pero through the efforts ng ARTA and of course the Office of the Presidential Adviser on Government Streamlining of Services ay matututukan natin iyong mga agencies na talagang kailangan po nating i-streamline sa pamamagitan ng kapangyarihan ng ating Pangulo na ibinigay ng Kongreso sa kaniya.

USEC. IGNACIO: Attorney, ano naman daw po iyong mga dapat tandaan ng taumbayan kapag nakikipag-transaksiyon sa gobyerno, kung may paglabag sa 3-7-20 rule? Saan maaari daw pong ipaabot ng publiko iyong kanilang mga reklamo?

ARTA DG BELGICA: Una sa lahat, Usec. Rocky, napakahalaga na maintindihan natin, ayon sa ating batas ang lahat ng transaksiyon sa gobyerno ay kinakailangan naka-classify into simple complex or highly technical lamang. Ibig sabihin kung simple siya, dapat three days lang siya; kung complex transaction siya, ito ay seven days; kung highly technical ito ay 20 days. Dapat walang serbisyo sa gobyerno na unclassified. Kapag hindi ito klinasify at hindi nakalagay sa citizen charter nila, kung whether ito ay simple, complex or highly technical, ang sabi ng batas ito ay automatically interpreted as simple, meaning three days lang ang ibinibigay ng batas para sa government agencies na aksiyunan ang mga papel na kumpleto na ang submission at nabayaran na.

Sa katotohanan niyan, halos 10,000 mga permits at mga licenses na ang nadeklara ng ARTA as automatically approved by operation of law, dahil ipinagbigay-alam nga sa amin. So, ang unang bagay na dapat nating gawin ay we demand from the government agency. Kagaya po sinabi ng ating Pangulo siya daw mismo ang pupunta kapag nalaman niya na ito ay inupuan nang labis sa tatlong araw, siya na po mismo ang pupunta. Pero tayo naman po sa parte natin, sa mga taumbayan, gamitin po natin ang citizen charter na nakapaskil, doon po ninyo makikita iyong mga serbisyo at gaano katagal, kung magkakano, ano ang proseso and let us assert our right base on citizen charter.

Ngayon kung ito po ay hindi po kayo papansinin at sa kabila ay nagalit pa sa inyo, puwede po ninyong ipagbigay alam ito sa ARTA kaagad. Kami po ang magpapatawag diyan sa ahensiya na iyan at kung makita po natin na kumpleto na po talaga ang papel ay atin pong uutusan sila, didirektahan natin sila na ilabas ang mga permits at kung hindi naman sila susunod ay talagang kakasuhan po sila ng Anti-Red Tape Authority.

So maari po kayong pumunta sa amin pong mga websites, sa complaints, sa amin pong website sa Anti-Red Tape authority or sa amin pong email sa [email protected]. Mayroon din po kaming mga social media accounts na puwede po ninyong puntahan. Very active po kami diyan.

USEC. IGNACIO: Attorney, samantala inaasahan naman ang paglabas ng resulta nga nitong paglabas ng ease of doing business survey ng World Bank para ngayong taon. So ano po iyong sa tingin ninyong estimate para sa Pilipinas?

ARTA DG BELGICA: Usec. Rocky, marami pong salamat. Nakita po natin ‘no very challenging itong nakaraang taon, dahil sabi nga, this is a very peculiar year for us, pero nakita po natin na marami po tayong mga initiatives na naisumite at nagawa po under diyan po sa World Bank.

Ang amin pong nakikita talaga na tayo po ay mag-i-improved lalo na doon sa trading across borders po natin na indicator, iyong atin pong minority interest. Ito po iyong mga indicators na sa tingin po namin, tayo ay magpi-perform ng mainam, pati po doon sa ating enforcing contracts na indicators. Subalit, Usec. Rocky, kami ay nagpaabot rin sa World Bank ng aming malinaw na concern dahil doon sa proseso, kadalasan na pinapadaan nila ay hindi ho yata naka-capture minsan iyong mga tamang respondents.

I think this has been a perennial concern by the different countries na iyong mga actual na mga taong nakaranas at iyong mga tao mismo na gumagamit noong serbisyo na iyon ay hindi iyon ang naitatanong para maging reflective talaga iyong ginagawa po ng gobyerno. So we address those concerns lalung-lalo na doon sa starting a business and doon sa enforcing contracts and iyong dealing with construction permits.

So these indicators, we have expressed our… ang amin pong concern at hiniling ho namin na tingnan mabuti ang proseso nila diyan ano; pero at the same time, ang amin hong alam ay iyong magsasagawa ang World Bank ng kanilang pagsusuri para tingnan mabuti iyong kanilang process on how they go about their surveys ‘no. Ito po’y mangyayari ‘no, magsisimula po this year at para ho ma-implement po ang mga changes by next year.

So tayo naman po, tayo po ay—nakikita ho natin na mag-i-improve po ang ating score kasi ang sabi ho ng World Bank din na magpu-focus na daw po ngayon ang survey instead of ranking pero iyong total scores po ng mga bansa; so tayo po ay looking forward diyan ho, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Okay. Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon, ARTA Director General Jeremiah Belgica. Ingat po kayo, Attorney!

ARTA DG BELGICA: Kayo din po. Mabuhay po kayo! God bless you.

USEC. IGNACIO: Salamat po.

Sa iba pang balita: Mga pamilya pong nasunugan sa Surigao City at biktima ng Bagyong Auring sa ilang bayan sa Surigao del Norte hinatiran po ng tulong ng grupo ni Senator Bong Go. Narito ang detalye:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Narito naman po ang pinakahuling datos ng COVID-19 cases sa buong bansa. Base po sa report ng Department of Health kahapon, April 16, 2021, umabot na sa 914,971 ang total number of confirmed cases matapos madagdagan ng 10,726 na mga bagong kaso; 145 na katao ang mga bagong nasawi kaya umabot sa 15,738 ang total COVID-19 deaths. Ang mga kababayan naman po nating naka-recover na sa sakit ay may kabuuang bilang na 705,757 matapos pong makapagtala ng 650 new recoveries kahapon. Ang total active cases naman sa kasalukuyan ay 193,476.

Kung may nararamdaman pong sintomas ng COVID-19, makipag-ugnayan sa inyong barangay health center at maari rin po kayong tumawag sa hotline na (02) 8942-6843 o i-dial po ang 1555 para kumonsulta. Nandiyan din po ang One Hospital Command Center hotlines upang tulungan kayo na ma-admit sa pagamutan kung kinakailangan.

May hatid naman pong magandang balita ang OCTA Research Team dahil ayon sa kanilang datos, bumaba na ang bilis ng transmission ng COVID-19. Magtuluy-tuloy kaya ito sa mga susunod na linggo? Ating alamin mula kay Dr. Butch Ong, ang miyembro po ng OCTA Research Team. Magandang araw po, Doc.

DR. ONG: Magandang araw, Usec. Rocky. Magandang araw sa mga nanunood at nakikinig sa programa.

USEC. IGNACIO: Opo. Ayon po sa OCTA Research, bumaba na sa 1.16 ang R0 o reproduction rate ng virus. Pangkalahatan po ba ito ay sa NCR Plus areas lamang?

DR. ONG: Ang 1.6 na reproduction number ay sa NCR Plus bubble natin ‘no. Magandang balita ito kasi nag-umpisa tayo noong unang lockdown, noong ECQ natin na about 3 weeks ago, nag-umpisa tayo around 1.9 ‘no, iyong ating reproduction number at dahan-dahan namang bumaba until naging 1.16 ang ating reproduction number ngayon ‘no. But we still want to see a reproduction number which is less than 1.0. So hopefully itong linggo na ito makita natin iyan ‘no.

Ang numero naman din ng mga number of new cases ay nakikita natin sa Department of Health COVID bulletin ‘no, hindi na pumapalo sa 15,000 or 14,000 ‘no. I think kahapon nasa 10,000 tayo at sana makita natin ngayong linggo na ito ay continuously bumaba na ang number of new cases natin sa NCR at pangkalahatan sa buong Pilipinas.

USEC. IGNACIO: Opo. Bigyang-daan ko lang po iyong mga tanong ng kasamahan natin sa media ano po. Mula kay Red Mendoza: Kahapon po ang reproduction number ng NCR ay 1.16 nga po at sinabi din po na para makawala tayo sa 5,000 na daily average sa NCR, kailangan ang R0 natin ay mas mababa pa sa 1.0. Sa tingin ninyo po ba ay maaabot po natin itong desired R0 na ito at mabilis po ba tayong aabot sa 1 million na kaso, 1 million case?

DR. ONG: Okay. Usec., iyong ating reproduction number ay dependent din of course on the restriction ng mobility ng community ‘no. Noong nasa ECQ tayo ay understandably mas mabilis bumaba ang reproduction number natin kaya from 1.8, 1.9 naging 1.3 and then 1.2, and then ngayon 1.16. Ngayon na nasa MECQ tayo ‘no, we expect na mas mabagal ang pagbaba ng reproduction number pero it’s too early for us to tell kung kailan tayo pupunta sa 1.0 or mas mababa sa 1.0, masyadong maaga pa. Maybe by mid of this week ano, this coming week malalaman natin kung mahi-hit natin ang target natin.

Ano naman eh, kapag tayo naman ay nagdi-decide, when the government decides naman for new policy on restrictions, it’s always based naman on scientific data ‘no. Lagi naman binabase iyan sa Department of Health data graph ‘no at lagi naman natin sinusubaybayan iyan at ayon naman sa datos ang desisyon ‘no. So hopefully by Wednesday or Thursday makita natin na 1.0 and I hope na mas mababa na siya sa 1.0 by Thursday.

USEC. IGNACIO: Opo. Ulitin lang natin Doc ano. Ito po ba iyong epekto na ipinatupad ng ECQ at sa tingin ninyo po, ano po iyong trend natin sa susunod linggo kung mayroon man po?

DR. ONG: Well ang trend natin—pababa naman ang trend natin. Kung nakikita natin iyong report ng OCTA, makikita ninyo it’s a quite significant decrease of the R0 ‘no mula noong March 19 hanggang ngayon, talagang pababa naman ang trend natin ‘no.

Kaya lang hinihikayat ko ho na ang mga kababayan natin ‘no para ma-hit natin ang target natin na 1.0 and below, ngayon pa lang ‘no mas… kumbaga magkaroon na tayo ng mindset na nasa ECQ ‘no, na taasan natin iyong ating vigilance ‘no, magkaroon tayo ng disiplina sa paglabas ‘no dahil mas maluwag ang restrictions ng MECQ at there is actually a risk na baka tumaas nang bahagya habang nasa MECQ tayo ngayong linggo.

So kailangan pa rin natin mas maging disiplinado sa pag-conduct ng APAT DAPAT at sa minimum health standards.

Pero sa tingin ko naman, maaabot naman natin iyan kung magsama-sama tayong—sabay-sabay tayong mag-conduct ng ating minimum health standards ‘no.

Ang tinitingnan ko rin ngayon ay actually iyong hospital utilization rate natin ‘no. Sa ngayon kasi ang hospitals natin nasa critical level pa iyong ICU at iyong mga wards beds ‘no. Pero iyong ating isolation bed nag-improve nang konti ‘no dahil nadagdagan na iyong ating mga isolation facilities ‘no.

But as I have mentioned earlier, iyong isang COVID na pasyente can stay from one week to about three weeks ang total stay. So, kumbaga ay puno pa iyong mga ospital ngayon, dahil nagri-recover pa iyong mga nagkaroon ng COVID about a week or two ago. So tulungan lang natin iyong ating mga doktor na hindi tayo magkasakit, let’s take care of ourselves and have a preventive mind set. Para itong linggo na ito, maibaba na natin talaga ang R-naught natin at maibaba na natin iyong ating hospital utilization rate.

USEC. IGNACIO: Opo, pero sa kabila po noong pagbaba ng reproduction rate ay ang pagtaas naman po ng datos, iyong sinabi nga po ninyo kanina iyong case fatality rate. So ano po ba ang percentage nito ngayon at ano po iyong dahilan nito? Posible rin po bang magtuloy pa ito sa mga susunod na linggo?

DR. ONG: Nasa about 2%, Usec., iyong ting case fatality rate ano and this is kumbaga, ay it is a global trend now, that 2%. However, having said that ang ating mga doktor, ang ating mga health care worker lahat – mga doktor, mga nurse natin. Kumbaga, they are able to keep it from getting higher. Kaya lang, even though na nadagdagan iyong ating health care facility, iyong ating healthcare worker naman ay hindi naman nadagdagan ng ganoon kadali. Of course, we appreciate the arrival of the health care workers of the South to help out the capacities here in NCR+ bubble. Kaya lang sa dami ng mga naghihintay na mga pasyente sa ER, sa dami ng naghihintay para ma-admit, we still have a limited number of health care workers na sana maalagaan lahat ng mga kailangang alagaan.

Pero iyon nga, the case fatality rate is around 2%, it is a global rate also and nakikita natin everyday din na naging, 1.96, 1.98, 1.9 ang case fatality rate. Meaning, ang health care workers natin ay at par, with the global standard. So ibig sabihin nga magagaling din iyong ating mga doktor, ang ating mga health care workers, mga nurse natin – world standard tayo. So hindi lumalayo pa rin sa case mentality rate pa rin ng buong mundo.

USEC. IGNACIO: Doc. Ong, may tanong naman po mula sa Tribune News Desk: OCTA po and DOH have differences in figures such iyong death involving senior citizen. How will you explain the differences po and has the DOH asked you for clarifications and what will you do next, so as not to make the public confused?

DR. ONG: Well, ang datos naman namin ay palagi namang base sa Department of Health draft data ‘no. Ang calculations naman ay ginagawa ni Professor Guido David and hindi din naman lumalayo naman sa nangyayari naman talaga in the field, iyong computations and iyong projections na ginagawa ng OCTA. Both of us, the Department of Health and OCTA, we are both working on the same data set, the same data set. And siguro ang pagkakaiba lang is the averaging of the data. So kumbaga, siguro, in some of the mathematical assumptions and some of the mathematical elements na ginagamit ng OCTA at ginagamit ng Department of Health. But both of us are working to advice on policy, to keep people informed ‘no. There is no confusion naman, dahil siyempre the basis is in the same. The basis is in the data set of DOH.

USEC. IGNACIO: Tanong pa rin po mula pa rin sa Tribune News Desk: Due to discrepancies in numbers, some are doubting your credibility in monitoring pandemic figures, maglalabas pa rin po ba kayo ng forecast or assessment and how will you respond to criticisms?

DR. ONG: Well, hintayin lang namin iyong next report ng OCTA which should be coming out middle of next week. Titingnan natin kung gaano kalapit or gaano kalayo iyong ating data set with the data set given by the Department of Health. Both of us, again, both of us are working are working for the benefit of the public’s information ‘no. And if ever there are questions about our projections, open naman kami para sagutin, except that it’s the data set and the computations are really done by our mathematician who is Professor Guido David.

So, siguro hintayin na lang natin ang susunod naming report, kung saan siguro lalabas ang next projections namin. Importante ito, kasi ito iyong end ng MECQ, itong linggo na darating. Ito iyong pangalawang linggo natin and I think it will be important for us to determine kung ano iyong magiging trend natin. So maaaring makalabas kami ng next report namin sa Thursday na.

USEC. IGNACIO: Pero Doc. Ong, kung OCTA Research Team iyon tatanungin, sa palagay po ba ninyo nasayang iyong two weeks na ECQ implementation natin sa NCR+ areas sa pagpasok natin sa MECQ classification? At puwede po ba nating masabi na isang concern iyong posibleng tumaas dahil nandito tayo sa MECQ?

DR. ONG: Hindi nasayang Usec. Rocky, dahil bumaba naman talaga ang ating reproduction number, talagang the ECQ and then in the transition ng MECQ, we still continue to see a lowering of the reproduction number. So, hindi naman nasayang and we still have one week, mayroon pa tayong isang linggo para ibaba pa ito. So, may pag-asa pa tayo na talagang maibaba natin sa below 1.0. So wala namang nasayang. The numbers in the data set ng Department of Health, nakita natin, kinompute naman ang reproduction number ay steadily bumaba naman and even after the ECQ at even after the one week ng MECQ steadily pa rin siyang bumababa. So, malalaman natin talaga kung na reach natin ang goal natin by almost the end of this week. Hopefully ma-lift na iyong MECQ at maka-step down tayo. If not, we leave it up to the IATF to decide kung kailangan pang i-extend ang MECQ o ibaba na natin sa next step pababa.

USEC. IGNACIO: Kami po ay nagpapasalamat sa palagian ninyong pagtugon sa aming paanyaya, Dr. Butch Ong ng OCTA Research Team. Ingat po kayo, Doc.

DR. ONG: Maraming salamat, Usec. Rocky at magandang umaga sa lahat.

USEC. IGNACIO: Salamat po.

Isa pong bagong variant nga po ang nakita mula sa bansang France at sa mga paunang impormasyon, hindi nadi-detect ng RT-PCR test ang nasabing mutation ng virus. Paano makakaapekto ang balitang ito sa pagkontrol naman natin ng surge dito sa bansa? Para bigyan tayo ng detalye sa development na iyan, makakasama po natin si Department of Health Undersecretary Maria Rosario Vergeire. Usec., welcome po ulit sa programa.

DOH USEC. VERGEIRE: Good morning po, Usec. Rocky, magandang umaga po sa inyong lahat.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., pinag-aaralan na rin po ba ng DOH itong variant na natuklasan sa France at magkakaroon po ba ng pagbabago sa ating testing protocols, dahil sa development na ito, dahil sabi nga po hindi ito nadi-detect ng RT-PCR test?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Ma’am, so kailangan po nating ibigay na information sa ating mga kababayan, ito pong article na lumabas na ito, napakaliit po noong population na nakitaan nila na mayroon nga pong hindi daw na-detect apparently sa RT-PCR. Pero ito naman po ay pinabulaanan din ng mga experts coming from Johns Hopkins at saka Stanford at iba pa hong mga credible institution, na ang sinasabi nila na ang RT-PCR not only uses the S gene. Mayroon pong iba’t ibang genes na ginagamit for us to detect the virus.

So iyon pong nakita nila nag-fail doon sa S gene ba ho o kung ano pang gene iyong ginamit, pero doon po sa ibang genes ay hindi naman daw po nakita iyong ganiyang pagbabago. So, ibig sabihin, bottom line would be pag-aaralan pa po. Ang sinasabi po ng mga eksperto all over the world, because of this variant, ito po ay isang bagay na kailangang pag-aralan ng lahat ng gumagawa ng diagnostic testing because baka sakali in the future, ito ay makaapekto sa testing. But for now, ang sinasabi nila, itong RT-PCR testing natin is still very effective to detect the virus.

USEC. IGNACIO: Posible naman po daw ba Usec, iyong surge ng COVID-19 cases by June or July na una na pong nabanggit ni vaccine czar Secretary Carlito Galvez Jr. o mas magiging malala po ba ito kumpara sa kasalukuyan nating sitwasyon nitong mga nakaraang linggo, Usec?

DOH USEC. VERGEIRE: Actually, Usec. Rocky, ang ating pong gustong ipaliwanag diyan, I think si Secretary Galvez was taken out of context. Ang gusto lang niya hong sabihin na dapat lagi tayong prepared.

A lot of things are unknown, a lot of things are uncertain at this point so hindi ho natin alam if mayroon nga tayong magkakaroon ng increase number of cases uli sa mga darating na buwan. But of course our hope, with all of the strategies and measures that we are doing na hindi na sana tayo magkaroon ng ganitong sitwasyon as what we are having right now.

USEC. IGNACIO: Opo. May tanong po si Red Mendoza ng Manila Times: Usec., paki-confirm lang po ang sinabi daw ni Director General Eric Domingo na puwede na pong gamitin ulit ang AstraZeneca vaccine sa mga above 60 years old; kailan po ilalabas ng DOH at FDA iyong issuance para dito?

DOH USEC. VERGEIRE: Actually nagkaroon na nga po ng information ano, tapos na po iyong pag-evaluate ng mga eksperto with FDA at nagsabi naman sila talaga that after these 2 weeks when the evaluation comes out, we will again resume the vaccination with AstraZeneca. But this time there are specific indications, ibig sabihin mayroon ho tayong mga kailangan na guidance sa mga gagamit for this AstraZeneca vaccine. At pinag-uusapan na ho iyan ngayon, kakausapin din natin ang NITAG at saka ang ating mga eksperto kung paano po natin gagawin o babalangkasin iyong protocol para ibigay po natin sa implementing units natin.

USEC. IGNACIO: Opo. Iyon po bang ilang araw na pagkakasuspinde muna sa AstraZeneca ay nakaapekto po sa vaccine confidence ng mga Pilipino, Usec.?

DOH USEC. VERGEIRE: Actually ma’am sa tingin ko po, hindi naman masyadong nakaapekto ‘no kasi naipaliwanag naman po natin nang maayos at patuloy po nating pinapaliwanag.

Iyang 2 weeks po na iyan, this is just part of a regulatory process na kung saan po ‘pag mayroon tayong nakukuhang mga reports na ganito, siyempre kailangan pong pag-aralan ng ating eksperto at saka ng FDA para masiguro natin na magiging safe pa rin ito para sa ating mga kababayan. And with the evaluation done at saka base rin po sa mga rekomendasyon all over the world and from WHO, itutuloy po natin ang bakunahan; mayroon lang ho tayong mga konting indikasyon na instructions na kailangang ibigay para po mas ligtas po nating magamit ang bakunang ito.

USEC. IGNACIO: Tanong pa rin po ni Red Mendoza ng Manila Times: May data na po ba tayo sa mga taong nakalista para mabakunahan pero umurong at the last minute dahil natakot? Ano po ang ginagawa natin sa mga ganitong pangyayari?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, ma’am ‘no. So these are what we call deferrals ‘no. So mayroon hong iba’t ibang klaseng deferrals, ang isa diyan ito pong refusing ‘no, refusing on the day of vaccination itself. So kapag ganiyan po, hindi ho natin sila pinipilit unang because this is really purely voluntary. But of course our counselors would later on talk to them and try to convince them at ipaliwanag sa kanila kung ano iyong magiging benepisyo nito para sa kanila.

USEC. IGNACIO: Pahabol na tanong po ni Red Mendoza: Sabi po ni Dr. Rene De Grano ng Private Hospitals Association of the Philippines na mukhang tini-threaten ‘di umano ng DOH ang mga hospital na hindi po pinag-i-extend ng capacity dahil sa kakulangan ng staff at facility. Ano daw po ang reaksiyon ninyo dito?

DOH USEC. VERGEIRE: Actually hindi ho kami nananakot ‘no, there is no threatening part there. Pero kailangan natin balikan nasa batas po iyan, na sinabi po noong batas natin na kapag tayo ay nagkakaroon ng pangangailangan especially if there is this increase in the number of cases, private hospitals should be able to expand their capacity by as much as 30% noong kanilang original na capacity for COVID. So ito po ay nasa batas, we are just enforcing and implementing.

Naiintindihan ho natin ang mga ospital, hindi naman ho talaga ganoon kadali para mag-expand ka ng capacity mo. Kailangan mo ng healthcare workers, kailangan mo ng mga iba pang pangangailangan. Kaya nga po kapag ganitong mayroon ho tayong ini-enforce, tayo naman po ay tutulong kung ano po ang magiging pangangailangan para lang makapag-expand tayo ng mga kama.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., dahil sa kakulangan daw po ng—sandali lang po. Bibigyang-daan ko na lang po iyong tanong ng ating mga kasamahan sa media or bigyang-daan po natin ang tanong ng Daily Tribune News Desk: Is it true that our country has barely enough vaccines for our health workers? Are we anticipating a gap in the coming months in terms of vaccines?

DOH USEC. VERGEIRE: Well ‘pag pinag-usapan po iyong priority sector natin na healthcare workers, we have enough. Actually sila nga po iyong inuna natin and we had enough vaccines for them. We have to go back doon po sa ating estimate ng healthcare workers which are 1.8 million healthcare workers. Sa ngayon po iyon pong iba hindi pa rin talaga nagpapalista, maybe because they are still thinking, ayaw pa nila sa ngayon. Pero kung pag-uusapan ang healthcare workers, we have enough vaccines for them.

Now ang pag-uusap po para po sa ibang sektor and the rest of the population, ito po ay magiging in batches. Katulad nga po ng laging sinasabi ni Secretary Galvez, tayo po ay nakikipag-negotiate ‘no and the commitment for these vaccines will depend on the global supply. So kailangan lang po nating ‘antayin para mabigyan natin ng bakuna ang mga kababayan natin.

And ang good thing naman po, pati po iyong mga tripartite agreements ng private companies and even the local governments I think mukhang mag-i-effect na at mag-uumpisa na rin pong pumasok pagdating po ng Hunyo.

USEC. IGNACIO: Mula pa rin po sa Daily Tribune: Are we optimistic that we will reach our goal of vaccinating 50 million to 70 million people this year?

DOH USEC. VERGEIRE: Well it will all depend on the overall supply globally ‘no. So alam natin we are all dependent on the supplies that will be coming in the country. So these 50 to 70 million is a target and it’s a good target ‘no, kung maa-achieve po natin iyan base sa supply na pumapasok, that’s very good for us.

Pero ang kailangan nating balikan iyong main objective po natin ngayon kaya nga po inuuna natin iyong vulnerable sectors because of the scarcity of resources – inuna natin ang healthcare workers, ang matatanda, ang mga may sakit na iba, ang essential workers uunahin at ang mahihirap or indigent population. Kasi by doing this and by covering these people, we are sure that we can reduce hospitalizations and deaths the soonest possible time.

USEC. IGNACIO: Huling tanong po nila, parehas po sila ng tanong ni Rida Reyes ng GMA News: There was a discrepancy between the NCR case fatality rates computed by the DOH and OCTA Research Group. Has the DOH reached out to OCTA, did you urge the group to clarify its computations so as not to confuse the public; and how do we explain daw po the discrepancy?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, ma’am ‘no. So actually kapag tinatanong natin ano, in the field of epidemiology there’s sometimes are differing opinions ‘no and one of these would be the case fatality rate. So iba-iba ho iyong ginagamit na numerator and denominator and that is something that is a common, commonly heard ‘no from epidemiologists.

Ang ginawa po namin noong nakita po natin itong difference na ito, we reached out to OCTA ‘no and mayroon naman ho kaming Viber group with them ‘no so dito po puwede pong mag-exchange. Nai-forward na namin sa kanila iyong aming katanungan as to how they have computed that and we intend to meet with them, with our experts and our epidemiologists para po magkaroon ng unified messaging.

Sa ngayon po ang pinapalabas natin, iyon pa rin hong aming computation ng case fatality rate which is really based from the WHO concept ‘no. So ito muna po ang ating ibibigay and later on ‘pag nakausap na natin ang OCTA at nakapagpaliwanagan, we will give further information.

USEC. IGNACIO: Tanong naman po mula kay Madz Reso ng GMA News: Reaksiyon po sa study ng British Journal of Sports Medicine na halos 50,000 na individual na nagka-COVID, mas malaki daw po ang tiyansang mamatay o maospital iyong mga pasyenteng physically inactive?

DOH USEC. VERGEIRE: Well I think that’s a given, Usec. Rocky. Kaya nga katulad ng lagi naming sinasabi simula’t sapul nitong pandemya, kailangan may healthy lifestyle tayo. Kasi ang isang taong malusog, ang isang taong laging nag-iehersisyo, kumakain nang tamang diet, wala pong bisyo – sila po ay malusog at malakas at iyon pong pagkakadapo ng COVID-19 sa kanila ay napakaliit ng risk and iyong risk po of having severe infection is very minimal.

USEC. IGNACIO: Pero Usec., ang follow up po niya: May data po ba ang DOH tungkol dito na nagpapakitang kapag inactive ang isang pasyente, mas madali itong ma-develop into severe case?

DOH USEC. VERGEIRE: Well this is a risk factor ‘no. So ‘pag tiningnan po natin iyan, mayroon ho tayong mga surveys na ginagawa regarding how much percentage of the population are inactive. Mayroon hong mga measurements na ginagamit diyan as to how much you do exercise per day, you do walking, are you fitting all day and all and these contributes to non-communicable diseases. So ‘pag tiningnan ho natin ngayon iyong ating datos na mga nagkakaroon ng severe infections ng COVID-19, most of them if not all, have this non-communicable diseases.

USEC IGNACIO: Tanong naman po ni Rida Reyes ng GMA News: The OCTA Research Group had expressed concern that the MECQ may not be working in the NCR+ after a growth rate in NCR has again increased to 4% compared to last week’s negative growth rate. May we get DOH reaction po?

DOH USEC. VERGEIRE: Yes, Ma’am. So kailangan po natin laging iintindihin kung paano po tayo nag-a-analyze ng ating sitwasyon – it is not just the numbers that we looked at, we also look at our health care capacity. Kailangan po laging balanse iyang dalawang iyan kapag pinag-usapan ang health care capacity kasama ang ospital, kasama ang local government response. So ang pinakaimportante sa atin ngayon, even though numbers will rise, we should have enough health care capacity para po naa-accommodate natin especially those who need hospital care or who need quarantine care. So ito po ngayon ang pinag-iibayuhan nating gawin habang tayo ay naka-ECQ at MECQ: We are expanding beds, we are talking with our local governments para po ma-intensify ang response. So hopefully po in the coming days sana po bumaba na ang mga kaso at ma-decongest na natin ang mga ospital.

USEC IGNACIO: Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon, Department of Health Undersecretary Maria Rosario Vergeire. Salamat po.

DOH USEC. VERGEIRE: Thank you po.

USEC IGNACIO: Mula naman po sa Davao may ulat ang aming kasamang si Clodet Loreto.

[NEWS REPORT]

USEC IGNACIO: Maraming salamat sa iyo Clodet Loreto.

Samantala, puntahan naman po natin ang iba pang mga balita mula sa mga lalawigan. Makakasama po natin si Aaron Bayato ng Philippine Broadcasting Service.

[NEWS REPORT]

USEC IGNACIO: Maraming salamat sa iyo Aaron Bayato.

Makibalita naman po tayo sa Cebu, may ulat ang aming kasamang si John Aroa, John?

[NEWS REPORT]

USEC IGNACIO: At iyan po ang mga balitang aming nakalap. Muli salamat po sa mga ahensiyang nakasama natin sa pagsiserbisyo publiko.

Ang Public Briefing po ay hatid sa inyo ng iba’t ibang sangay ng PCOO, sa pakikipagtulungan ng Department of Health at kaisa ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas o KBP. Maraming salamat din po sa Filipino Sign Language Access Team for COVID-19.

Tandaan: Mag-mask, hugas, iwas. Huwag po tayo magpapadala sa COVID-19. Basta‘t sama-sama tayo pagsunod sa mga panuntunan ng gobyerno at laging handa sa mga bagong hamon ng pandemya. Malalampasan natin ang krisis na ito.

At sa ngalan po ni Secretary Martin Andanar, muli, ako po si Usec. Rocky Ignacio, magkita-kita muli tayo sa Lunes dito lamang sa Public Briefing #LagingHandaPH.

##

—
News and Information Bureau-Data Processing Center