USEC. IGNACIO: Magandang umaga, Pilipinas. Ako po ang inyong lingkod, Usec. Rocky Ignacio mula sa PCOO. Ngayong araw ng Biyernes, usaping pangkalusugan at mga benepisyong hatid ng pamahalaan sa gitna ng COVID-19 pandemic ang ating pag-uusapan dito sa Public Briefing #LagingHandaPH.

At para bigyan-linaw ang tanong ng taumbayan, maya-maya lamang po ay makakasama natin sina PhilHealth Vice President for Corporate Affairs Group, Dr. Shirley Domingo; at Philippine Red Cross Chairman Senator Richard Gordon. Kaya manatiling nakatutok on air at online, mag-comment din sa live streaming ng ating programa sa PTV Facebook at YouTube account para sa inyong katanungan.

Sa atin pong unang balita: Dumating pasado alas otso ng umaga ang panibagong batch ng Sinovac vaccine sa bansa. Lulan ng isang chartered flight ang 1.5 million doses ng CoronaVac na sinalubong naman nina Vaccine Czar Secretary Carlito Galvez, Jr. at Health Secretary Francisco Duque III. Ito na po ang pinakamalaking shipment ng Sinovac sa kasalukuyan. Bukas po ang madaragdagan pa ang supply ng COVID-19 vaccine ng Pilipinas dahil sa inaasahan naman pong pagdating din ng AstraZeneca vaccine mula po sa COVAX Facility. Dahil dito, mas maraming medical frontliners at mga nasa vulnerable sector ang mabibigyan ng kumpletong proteksiyon mula sa malalang epekto ng COVID-19. Narito po ang detalye:

[VTR]

USEC. IGNACIO: At sa gitna po ng COVID-19 pandemic, malaki po ang naging kontribusyon ng Philippine Red Cross at iba pang mga organisasyon sa pag-agapay po sa pangangailangan ng pangkalusugan ng ating mga kababayan. Kaya po sa pagdiriwang ng World Red Cross Day bukas, tinitiyak po ng PRC na walang tigil pa rin silang maglilingkod anumang sakuna, kalamidad o pandemya ang ating pagdaanan. Kaugnay po niyan ay makakausap po natin mismo si Philippine Red Cross Chairman and Senator Dick Gordon. Welcome back po, Senator.

SENATOR GORDON: Hello! How are you?

USEC. IGNACIO: Mabuti po. Senator, Happy World Red Cross Day po! Magbabalik-tanaw lang po tayo ng kaunti, ano po. Paano ba nagsimula ang Red Cross at sino po ang founder ng Red Cross dito sa ating bansa?

SENATOR GORDON: Nagsimula ito dahil sa isang giyera, iyong tinatawag na Battle of Solferino na iyong mga warring countries ng Italy, France at iba’t ibang mga principalities nadaanan ng founder namin na si Henry Dunant na isang Swiss gentleman na batang-bata. Pupunta siya sa emperor ng France para makiusap dahil siya ay kinukotongan doon sa Algeria.

Pero noong makita niya ang daming namamatay sa bakbakan at maraming wounded bumaba siya ng kanyang karwahe at nagsisigaw siya na [garbled] so inumpisahan niyang kunin lahat iyong mga tao na may tama, may sugat at tinawag niya ang iyong ibang mga tao, marami ang nag-volunteer – mga madre, mga pari, mga tao – at doon nagsimula.

Isinulat niya iyong Memoirs of Solferino at nabasa ng mga hari sa buong mundo, mga presidente, at nag-meeting sila in 1863 and by 1864 there was a culmination of the International Committee of Red Cross signed by at least mga …I don’t remember kung ilang bansa, mga 18 to 40 nations and then lumaki na nang lumaki.

So today, you have 192 countries at ang paninindigan niya ay dapat mayroon tayong independent humanitarian organization na may prinsipiyo na ito ay tumutulong sa mga tao na talagang disqualified from war. Una, panggiyera, then eventually in the 1860s, 70s, nagkaroon na ngayon ng international federation, iyong pang-disasters na.

At sinama na rito tuloy iyong mga namamatay sa dagat o nalulunod kapag giyera at hanggang sa World War I hanggang World War II, hanggang ngayon, lumaki na nang lumaki ang Red Cross kaya lahat ng disaster – bagyo, sunog, earthquake – makikita ninyo ngayong pandemic kasama ang Red Cross Movement all over the world – a hundred and ninety two countries.

USEC. IGNACIO: Opo. Senator, talagang isa po ang PRC ano po sa mga abala at talagang tumutulong sa ating mga kababayan sa usaping pangkalusugan. So anu-ano pa po ba iyong mga naging proyekto ng Philippine Red Cross kasama po o katuwang ang mga iba pang national society sa buong mundo lalo na po ngayong pandemic?

SENATOR GORDON: Well, unang-una, alam naman ninyo noong una, mga 1940s noong na-found kami, 1948 kung hindi ako nagkakamali, ay concentration namin ay kami ang unang-una nagtayo ng blood bank sa Pilipinas, at iyan pinalawig pa ni Rosa Rosal sa blood. At pagkatapos ay kapag may disasters, sila Loreto Paras-Sulit, iyong mga malalaking disaster noong araw, iyong Cinco de Mayo I think at iyon ay tinulungan natin ang mga tao hanggang sa ngayon ang laki na ng portfolio ng Red Cross, hanggang sa tinatawag nating mga field hospitals, sa tulong sa mga nahihirapan sa earthquake.

Mayroon tayong mga payloader, mayroon tayong mga barko, mayroon tayong mga bahay na tinatayo. Nakatayo na tayo ng 151 houses throughout the entire archipelago, at makikita mo may pangalan pa at nandoon ang mga litrato nila. At makikita mo hindi lang mga bahay, mga eskuwela na tinatayo natin pati mga washing, hand washing, at hanggang sa lahat na. Pati barko, mayroon na tayong barko at mayroon tayong mga payloader na ginagamit kapag may nababarang mga kalye para makadaan, makapunta iyong mga maraming-maraming truck na cargo truck ng Red Cross.

Nagkaroon na tayo ng mga warehouses all over the country. Mayroon tayong mga labindalawang warehouses, hanggang umabot sa molecular laboratory na ngayon siguro higit-kumulang mayroon tayong mga 60 to 70 machines capable of doing all kinds of tests.

Kaya ngayon, noong nagkaroon ng pandemic, ang nangyari ay inumpisahan namin dahil nakita namin medyo nahihirapan tayo na tatlondaang lang ang nagagawa ng ating RITM. Namili kami ng makina sa China dahil nandoon iyong isang tao ko sa China na taga-Red Cross, at namili tayo, at iyon ay capable of doing 90 tests per machine at maghapon nakakaabot tayo ng malaking-malaki na mati-test.

At ngayon namili pa tayo ng isang tatlong set ng machine na 380 tests per … bawat lakad. So tayo ngayon ang pinakamaraming nati-test, umaabot na tayo ng 2,841,235 testing kasama na ang saliva test, at nagpundar na rin tayo ng mga hospital tents. Makikita kapag pupunta ka sa NKTI, may hospital tents doon at dito sa Lung Center, kumpleto, may oxygen, may gamit, may mga gamot. At iyan ay dadalhin ang mga tao na kung minsan ay nagpipila sa mga emergency ward, hindi makapasok. Kaya natin tinayo iyan para maibsan iyong kahirapan na makapasok sa ospital. Kahit na papaano iyong mga pagaling na nilalagay diyan para iyong mga nasa main hospital, makapasok iyong mga seryoso.

So ang dami na nating ginawang ganiyan. Mayroon pa tayong blood convalescent plasma na ibinibigay natin at ang na-save doon ay mga 250 patients na, ang na-serve ay 878, ang namatay 165 at 303 are ongoing treatment at ang undisclosed status ay mga 160. So lahat iyan pinaghihirapan natin lahat, dumami ang mga volunteer natin – kung walang volunteer, walang mangyayari sa atin.

So we have over 2 million volunteers in the country na ready to assist from Aparri to Jolo, nagkakatulung-tulong at tayo ay tuluy-tuloy ang pagtatrabaho at pati nga saliva test nagkaroon na tayo para mas mabilis at mas mura at hindi pa invasive. So iyan ang naging kasaysayan ng Red Cross nitong nakaraang taon.

USEC. IGNACIO: Opo. Senator alam po namin na kayo rin po iyong nagsulong nitong pagtatayo ng mga field hospitals. Kamakailan din po ay nagkaroon kayo ng inisyatibo na gawin rin temporary isolation facilities iyong ilang paaralan ano po, eskuwelahan. Marami po ba kayong mga natanggap na pasyente at kumusta rin po iyong recovery ng mga pasyente, maging ng mga nandito sa ating mga field hospitals?

SENATOR GORDON: Ang nilalagay natin doon ay iyong mga tinatawag nating asymptomatic spreaders, mga nag-positive sila na dinadala natin doon para doon sila maalagaan. At kapag pumunta sila roon, binibigyan sila ng isang kahon na iyong kanilang tinatawag na sanitation kit na mayroon nang gamot na paracetamol, mayroon silang dalawang tuwalya, may toothbrush sila, may toothpaste, may sabon, mayroon silang pulse oximeter na binibigay sa kanila personal nila, mayroon sila noong tinatawag na thermometer at lahat ‘no.

At iyan ay malaking effect. Nagpapasalamat sa Ateneo, kay Father Bobby Yap at saka sa La Salle, kay Brother Armin Luistro; dito kay DannyCon (Danilo Concepcion) ng UP at pati sa Adamson, si Father Maningting at saka sa Makati, kay Mayor Binay; sa Quezon City, si Mayor Belmonte at certainly kay Mayor Abalos na ngayon ay Metro Manila Governor. Ang bilis, kahit na Good Friday nag-meeting kami, Biyernes Santo at naumpisahan kaagad natin magawa iyan. At ang laking tulong niyan at marami pang humihingi – ang Pasay humihingi ngayon na pagbubuksan sila, madagdagan sila.

Mayroon naman na mga local government units na mga quarantine centers. Pero ito malaking bagay because kung magamit iyan air-conditioned pa, may shower pa, may toilet pa na maganda at iyan ay hindi na natatakot ang taong magpunta doon. At ang habang nandoon sila kung kailangan ng tulong ng kanilang pamilya, pinapadalhan namin ng pagkain iyong pamilya nila para sa isang linggo para hindi na iikot o lalabas iyong mga tao doon.

Isipin mo kung ang mga tao, nakatira ka sa isang area na informal settlers, kung saan ka kumakain doon ka natutulog, kung saan ka natutulog doon ka nag-aaral at doon kayo nag-uusap magpamilya so madaling manghawa. Kaya tinatanggal natin iyong may sakit kaagad at kinu-quarantine na kaagad natin, ina-isolate natin para lalong makatulong tayo.

At ang pinakamahirap na trabaho namin, noong nakaraang buwan ay iyong pagdating ng mga tao na walang mapasukang ospital at dahil puno na at hinahanapan namin sa 1158 na number ng Red Cross. Hinahanapan namin muna iyong mga ospital na makakatanggap at kaya kami nagtayo na ng emergency field hospital para mayroon silang mapapasukan at nagpaplano kaming magtayo ngayon ng non-COVID hospital na mayroon kaming operating room at mayroong mga anesthesia machine, may x-ray para naman mas madaling makapasok rin iyong mga manganganak o iyong mga may kailangan operahin tulad ng mga appendectomy magagawa iyon. Itatabi lang natin sa isang ospital para mabilis tayong makalakad-lakad.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero Senator, sa tingin ninyo po ba ay sapat iyong dami ng mga doctors at nurses na nakakatulong po ng Philippine Red Cross sa inyong mga programa?

SENATOR GORDON: Mga bayani ang mga doctors and nurses natin ngayon dahil alam mo naman bago pa nangyari ito, noong mga 10/15 years ago 6 out of 10 Filipinos will die without having seen a doctor. Eh lalo na ngayon nag-pandemic, eh mangyari hindi natin mahabul-habol dahil lumalabas ang mga nurses natin, iyong mga doktor nagni-nurse, pumupunta sa ibang bansa dahil mas maganda ang kita doon.

So ngayon sinulatan ko nga ang Professional Regulatory Commission, nag-usap kami nila Vince Dizon at pinag-usapan namin dapat makakuha na kaagad ng eksamen iyong mga naipon na 28,000 na nurses. At kinausap ko na si Jun Pilando ng Professional Regulatory Commission para mabigyan na kaagad sa lalong madaling panahon ng eksamen iyong mga nurses. Imbes na Nobyembre pa, ito lang July 3 and 4 ay makapag-test na sila.

At kinakausap ko iyong ilang mga kaibigan natin sa tourism industry na bigyan ng mga hotel muna iyong mga mag-ieksamen para sa lalong madaling panahon makapag-aral sila, makapasa sila at para magamit natin iyong 28,000 nurses kung papasa lahat napakalaking bagay sa pag-aalaga sa mga pasyente. Each nurse is usually has 4, kapag dinagdagan mo ang kama magiging 1:8 – hindi na maganda ang hawak ng mga nurse.

At kung titingnan mo noong nakaraan, itong nakaraang buwan, kung 13,000 na ang namamatay, noong matapos itong nakaraang buwan naging 17,000 plus. So i-subtract mo iyong 17,000 minus 13,000 – lalabas lampas ng 4,000 ang namatay sa loob lamang ng isang buwan. Kaya makikita mo kung matataranta tayo, hindi natin mabibigyan nang sapat na lunas, nang sapat na pag-aalaga ang mga papasok sa mga ospital. Kaya napakahalaga makaeksamen kaagad ang mga nurse, mga doktor natin makaeksamen kaagad at mabigyan natin sila nang magandang lugar.

At kami sa Red Cross, ang nurse namin, ang bayad ngayon ay P30,000 tapos may P5,000 hazard pay para sa ganoon ay makapagtrabaho sila nang maayos at sila ay may mga hotel na tinitirhan. Nagtutulong kami ng DOH diyan para makatira iyong iba sa ospital, sa IATF para sa ganoon palaging may nurse at may doktor ang mga ospital natin.

Siyempre kailangang-kailangan natin ang mga doktor at nurse at kumuha pa kami ngayon ng labing isang nurse mula sa Iligan – ganoon na kahirap kumuha ng nurse. Kaya pinipilit natin, kung nakikinig nga si Jun Pilando ng Professional Regulatory Commission, nagpapasalamat ako sa kaniya – sana mabilisan pa niya at maikalat kaagad iyong testing [center] para dumami ang ating makakatulong sa COVID.

USEC. IGNACIO: Opo. Senator, hindi naman po lingid sa kaalaman ng marami iyong nangyayari po sa India ano po. Kung sakali po ba na magkaroon tayo ng variant na galing sa bansang iyon – sana po huwag naman ano – so, paano po at gaano po sa palagay ninyo kahanda ang Red Cross para dito?

SENATOR GORDON: Hindi lang Red Cross, ang ating mga gobyerno – government has done a relatively good job. Alam ninyo kung masyado lang kulang sa pasensiya ang mga tao natin, walang magaling dito. Kung ang America pinakamayaman na, daan-daang libo ang namatay ‘no at sila ay may mga vaccine. Ang UK ganoon rin ‘di ba, ilang beses na silang nagla-lockdown.

Pero inspite of that, kaya ako pinagtatanggol ko palagi ang mga doktor sa hospital. Kung minsan siyempre nagkukulang tayo ng pasensiya dahil impatient tayo at—eh talagang dapat naman maging impatient tayo para lalong bumilis. Pero siyempre kung kulang ang doktor mo at dumadami ang pasyente, mahihirapan sila ‘no.

So kaya ba natin? Palagay ko kakayanin lalo na kung makakaeksamen na itong mga nurses natin. At kung kailangan iyong mga iba makapag-volunteer, makapag-vaccinate – hindi kailangan nurse para mag-vaccinate, hindi kailangan nurse para mag-testing o medtech. Kailangan lang talaga ay turuan, parang guided missile iyan, iyon ang alam nila tapos mayroong naka-supervise na doktor, palagay ko kakayanin natin.

Kaya importante sa akin na tuluy-tuloy ang pagpapalawig natin ng training natin at sa tingin ko kapag marami tayong doctors at saka nurses at saka mga mabubuting loob na tao na magpapalakas ng loob kaysa magpahina ng loob at kung tayo ay naka-focus sa dapat nating gawin, matatalo natin iyan.

Kung noong 1917, 100 million people died, iyon ang sinasabi kaya kinuha ko iyong mas mataas na numero. Ang sabi minimum 50 million people died, 1916, ’17, ’18 noong magkaroon ng great influenza. Nandito iyong libro sa akin at kapag pinakita ko sa inyo matatakot kayo dahil talagang nakakatakot talaga iyong mga sitwasyon nila noong araw. At masasabi ko sa inyo, tingnan ninyo kung papaano ang nangyayari noong araw ‘no. Ito iyong librong binabasa ko noong araw, wala pa sila noong mga magagandang gamot. O iyan, nakita ninyo? Ayan ipapakita ko sa inyo. Nakikita mo ba, ma’am?

USEC. IGNACIO: Yes, nakikita ko po Senator.

SEN. GORDON: O, isang damakmak, hindi ba? Tabi-tabi. Halos kini-kidnap ang mga nurses para magpa-doktor, magpatulong iyong mga mayayaman at kini-kidnap nila. Pero naibsan nila at tayo ngayon ay on our second year, palagay ko with all the vaccines coming in kapag matunghayan natin iyan ay hopefully aayos tayo.

Ang pangalawang malaking problema natin ay ang ekonomiya. Dapat makabangon tayo kaagad, alam naman natin bago pa nangyari ito ang ating Foreign Direct Investment ay mabagal kaya dapat ay kailangan lakasan natin iyan. Parang kami noon kami sa Subic, noong minana ko iyong Subic giniba kami ng Pinatubo, marami ang nawalan ng bahay, maraming nawalan ng trabaho, tapos pinaalis pa iyong base, lalo kaming nahirapan pero ang Pilipino magagaling kaya at nagawa natin na ipasikat iyong mga volunteer natin doon kaya tinanggap kaagad ng malalaking kumpanyang pumasok sa Subic at nakuha natin ang FedEx, nakita natin iyong Coastal [Petroleum] nakuha natin ang Enron, nakuha natin ang Acer, marami tayong mga kumpanyang nakuha at nakabangon kaagad ang tao.

Dito, makakabangon tayo. Kaya natin iyan basta tayo ay mag-focus lamang sa pagkakaisa, unity, solidarity and cooperation, iyan ay magagawa natin.

USEC. IGNACIO: Senator, sa issue naman po ng Ivermectin, ano po, may proposal ang DOST Philippine Council for Health Research na si Dr. Jaime Montoya na nais gawin ang clinical trial ng Ivermectin sa mga pasyente na nasa isolation facilities po ng PRC. Ano po ang masasabi ninyo dito, Senator?

SEN. GORDON: Basta papayag iyong mga pasyente. Wala pa naman ang nalalaman na namamatay sa Ivermectin. Basta papayag sila at ang gobyerno natin ang mangangasiwa. Hindi naman namin trabaho iyan eh, trabaho ng Food and Drug Administration at saka ng ating mga bihasang doktor at DOST.

Hindi naman masamang mag-testing pero sa tingin ko, kung magagawa eh ‘di salamat. Katulad niyan noong COVID convalescent plasma, ginagawa namin, eh kung makakatulong iyan – pati mga kamag-anak ko sa Amerika sinasabi sa akin iyan – hati ang bayan natin, mga doktor hati, huwag na tayong mag-away. Kung gusto ninyong i-test natin once and for all – sinasabi ng iba bakit pa nating iti-test iyan eh wala naman talagang bisa iyan ganoon– o, ‘di pagbigyan natin para matapos, para malaman natin once and for all. Iyon ang akin ‘no. Iyon ang akin pero hindi naman ako ang masusunod. Basta sasabihin ko lang, I will say no kung walang proper supervision, walang approval ng gobyerno natin sapagkat mahirap naman makamatay ka pa doon sa testing; maniwala ang tao iyon pala hindi pala effective.

USEC. IGNACIO: Opo. Senator, bigyan-daan ko lang po iyong nagpadala ng tanong iyong ating kasamahan sa media ano po. Mula kay Jam Punzalan ng ABS-CBN News Online, ito po ang tanong niya: What is the status daw po ng PhilHealth sa payment ng debt to the Philippine Red Cross?

SEN. GORDON: Mayroon pa ring utang. Nakabayad sila ng malaki nitong nakaraan, thanks to… sila Secretary Medialdea, sila Vince Dizon, at ang Presidente sinabihan na sila. Kung gusto naman maraming paraan eh. Nakabayad sila from 800 million plus naging 399 million ngayon ang utang, nakabayad sila ng 400 million. Pero araw-araw siyempre nagti-test tayo, dumadami ang test. Kahapon nag-test kami 10,000, siyempre tataas na naman iyan kaya dapat huwag na nating palakihin para hindi alanganin.

Kasi iyon namang nakukuhang pera diyan katulad niyan, nagagastos namin sa mga ospital, nagagastos namin sa mga kailangang gawin. For example, nag-iisip kami kung bigla – hindi mo na itatanong eh – halimbawa, tamaan tayo katulad ng India eh de-cylinder din iyong ating mga oxygen sa ospital eh. Iyong ibang mga tao namimili ng cylinder dinadala sa bahay. At sinasabi ko sa inyo, nagmahal ang cylinders ng ating oxygen. Sinulatan ko nga si Secretary Lopez na ‘ka ko paki tingnan ninyo dahil ang ating mga kapwa-tao, mga pasyente, pati Red Cross kapag namimili dati 7,000, 5000, may 3,000 pa nga, umabot na ng 13,000 tapos noong isang araw 25,000! That’s unconscionable.

So, ini-isip namin magtayo, medyo may kamahalan lang, ng tinatawag na oxygen generator plant at—Ito sasabihin ko sa inyo. Iyong si Secretary Ubial na nagtatrabaho ngayon sa Red Cross, noong siya ang Secretary of Health, nilagyan niya ang lahat ng 24 hospitals sa Pilipinas, karamihan sa Mindanao, ng oxygen generating plant at wala silang problema doon lalo na ang pumapasok diyan iyong high-flow oxygen. Eh, kapag cylinder na lang ng cylinder mas malaking gastos at mahirap gawin kaya kapag pumunta ka doon sa field hospital ng Red Cross doon sa tabi ng Lung Center ginagamit doon cylinder.

So, kung magtatayo kami, it will take about 7 to 8 months kaya pinag-aaralan naman nating mabuti. Mabuti nang mayroon, gagastos ka, kesyo hindi mo masyadong magamit kaysa kinailangan mo tapos wala ka, kakapa-kapa ka, maraming namamatay. Kung makikita mo iyong mga litrato sa India talagang nakakaawa iyong mga tao. I do not want to see that happen, ayaw kong makikita iyong mga Pilipino nahihirapan dahil nagkulang tayo sa vision. Kaya ako pinipilit ko ang lahat ang gagawin. Pati nga ang mga ambulance natin—ang mga COVID ambulance natin para hindi magkakasakit ang mga tao natin at pati iyong mga tent natin, iyong ating kuwan—

Salamat sa Ateneo, sa La Salle, sa UP, lahat, at saka sa Adamson, at saka sa lahat ng tumutulong, ang gaganda. Maraming tumulong sa akin sa mga kama, maraming tumulong sa akin pati iyong mga bed sheets, iyong mga nagsarang hotel, hinahati namin para mayroong linen. Iyong mga kama natin, diyan ninyo makikita iyong mga kama na dapat—Nakikita natin lahat ng tumutulong, iyong mga SM, mga Robinson’s at iyong mga iba’t-iba. Iyan ang mga kama natin makikita ninyo na tumutulong tayo sa isa’t-isa, may double deck pa.

So, iyan. Kailangan talaga na maagap tayo para ang mga tao natin ay talagang maibsan at mabawasan ang kahirapan. Hindi porke mahirap ka hihiga ka na lang sa kapag. Noong isang araw nakita ko nasa lapag iyong mga NKTI at talagang nakakaawa at ang ginawa natin nilipat natin dito sa isang medical tent natin. Iyan ang mga medical tent natin noong araw sa Cotabato iyan iyong nakikita ninyo, ngayon nandito iyong iba sa Maynila at iyong NKTI, hindi na nakahilata iyong mga tao sa baba at ang nangyari nandoon na sila sa loob, sa kama, na air conditioned pa iyong dalawang tent na may 20 kama at unfortunately dapat dagdagan pa natin iyan.

So, iyan ang sitwasyon natin. Iyan ang mga nakahilata o, makikita ninyo nakahilata sa NKTI. Tumawag sa akin iyong si Dr. [Rose Marie] Rosete-Liquete at the next night nandoon kaagad iyong ating tent na makikita ninyo ngayon nasa loob na sila ng tent at maganda na iyong tent na kanilang kinalalagyan.

Next question, please.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong pa rin po ni Jam Punzalan ng ABS-CBN Online: Is it true that you will gun daw po for the presidency?

SEN. GORDON: Well, anybody can run for the presidency, hindi masama iyon, kahit na si Martin Andanar puwedeng tumakbong presidente. Ang kailangan talaga may qualification at may track record at hindi maganda kung ikaw ay may track record, nag-aalangan ka at ang pinakapangit nag-aalangan ka dahil wala kang pera. Sasabihin kaagad, wala kang pera, wala kang panalo. Hindi ka artistahin, hindi ka sikat.

Ang kailangan natin ngayon kung tatakbo ay iyon talagang may karanasan, may experience, may vision, may integrity na papatunayan, hindi iyong puro salita at nakikita naman sa mga tao iyan.

Ngayon, kapag tinatanong ako, palagay ko kaya ko at sinasabi ko kaya kong umupo diyan sa puwesto na iyan, kung ngayon mapapaandar ko iyan ‘no. Tayo naman ay abogado, mayroon tayong foreign relations experience, marami rin tayong nagagawa na trabaho, na investments sa Subic, sa tourism. Marami na tayong experience. Pero tatakbo ba ako? Tingnan natin, abangan ang susunod. Magtatanong muna ako sa mga kaibigan natin, iyong mga nagtitiwala sa atin kung kaya natin.

Eh, baka iyong iba hindi gusto iyong aking pamamaraan na talagang kapag ako ang nagpatrabaho talagang may iyakan dahil kailangan magawa iyong trabaho at kailangan tapos noong isang linggo pa hindi iyong “ginagawa na po natin.” Hindi puwede iyon. Kailangan mabilis tayo at kailangan alam mo kung saan mo dadalhin ang tao. Kaya if you ask me, I’m qualified. I think I’m one of the most qualified. I’m sorry, I have to say that dahil kailangan sabihin mo dahil wala namang magsasabing iba.

Pero ang totoo niyan ay kung ang hahanapin ninyo ay iyong pala-abot, iyong papaasahin ang tao, hindi papalakihin iyong tao, hindi papalakasin ang Armed Forces, hindi papalakasin iyong ekonomiya para may pera tayo pambili ng mga barko, ng mga submarine, hindi gagawin iyong mga dapat gawin sa peace and order hinahayaan na lang mamatay iyong mga binabaril ng riding in tandem o hindi naman kaya eh walang hanapbuhay ang tao, bibigyan na lang. Walang gobyernong ganoon kayaman na magbibigay ng pera palagi. Ang kailangan nating gawin ‘ika nga eh “If you give a man a fish you feed him for a day. If you teach him how to fish you’ll feed him for life.”

And that is why education is so important. Kaya marami na akong sinabi dahil iyong mga iyan ay iniisip ko araw-araw. Bata pa lang ako iniisip ko na iyan—Kasi kapag nanunood ako ng TV at ini-interview iyong mga presidente ng Amerika, iyong mga presidente ng ibang bansa na may problema, sinasagot ko iyong tanong: Kung ako kaya ang nandoon, kaya kung gawin? At isa lang sagot ko palagi, para hindi lang sa mga ginagawa ko, nasusubukan ko sa aking isipan kung ano ang gagawin ko at alam ko ang puso at damdamin ko ay nasa bayan.

Kaya huwag na po ninyo akong tanungin diyan dahil ang focus ko ngayon labanan natin itong COVID, matapos natin itong COVID, makakuha tayo ng hanapbuhay at magkaroon tayo ng kapayapaan at magsama-sama tayo, imbes na magtirahan tayo at iyan ang gawin natin para naka-focus tayong mabuti.

USEC. IGNACIO: Senator, ito naman po iyong magkasunod na tanong ni Cresilyn Catarong ng SMNI News. Ano daw po ang update sa rollout ng saliva test sa bansa? Saan-saang lugar o laboratoryo available ang saliva testing at may pagbabago po ba sa halaga ng babayaran sa COVID-19 saliva test?

SENATOR GORDON: Alam mo ang saliva test napaka-effective niyan. Iyong kinuhanan ko ng saliva test technology, University of Illinois, wala ng nagkakasakit na COVID sapagkat isang beses isang linggo binabayaran ng kanilang eskuwela iyong testing nila. I think ang testing ang cost noon, kung hindi ako nagkakamali ay 50 dollars ang testing, binabayaran ng eskuwela iyon. Siguro mga 40 or 60,000 iyong mga estudyante doon. Saliva test kinuha ko iyan at ito ay ginagamit natin ngayon at buong Pilipinas halos lahat ng chapters natin sa Red Cross, all the 102 chapters may kapasidad na mag-test ng saliva o pumunta sa inyong bayan, ipunin kayo doon at magpa-reservation kayo sa book.redcross.org.ph o kaya sa no. 1158, mapupuntahan kayo.

Napakadali naman ng saliva test, kukuha lang kayo ng dura at pagkatapos iluluwa ninyo iyang dura doon sa tinatawag nating lalagyan at lalagyan natin ng bar code, ito iyong ilalagay, ilalagay dito sa ganito at iyan na iyong duraan ninyo, diyan kayo dudura at kapag nakakuha na kayo ng halos kalahati nito lalagyan ninyo ng bar code, kung nakikita ninyo may bar code, at kapag nagawa na iyan ibibigay ninyo and then about or before the end of the day tapos iyong test, malalaman na ninyo kung positive kayo at negative. Accredited ito ng DOH at okay naman ang dating, 98% ang concordance nito – 96 to 98%.

At ngayon dinagdagan ko pa ang makina. Imbes na itong rack na ito dumadaan sa makina, Makita ninyo iyong butas niyan, 96 iyan, ang bago nating makina 380 mas malaki na ito, mas makakatipid pa tayo at mas mabibilisan, whether it’s saliva or whether it is ‘ika nga, swab. Iyong makinang iyan ay made in America Thermo Fisher, may kaunting kamahalan. Pero ano ba iyong gagastos ka para sa tao? Importante gastusin mo para magamit ng tao at gumaling ang tao.

USEC. IGNACIO: Kami po ay nagpapasalamat sa inyong panahon, Senator Richard Gordon. Mabuhay po kayo, Senator.

SENATOR GORDON: Thank you very much, mabuhay tayong mga Pilipino. Importante gawin natin at para sa ganoon ay buhay natin ang makapaghanapbuhay para tayo ay lalakas. By the way, mayroon tayong mga drive-thru sa mga malls – sa SM, dito sa Robinsons, sa Araneta Center, sa Ayala Malls at puwede kayong puntahan, mag-ipon kayo ng mga 25 people sa inyong subdivision pupuntahan namin kayo o sa inyong mga pinagtatrabahuhan pupuntahan namin kayo at kukunan namin kayo ng saliva test at ibabalik namin sa inyo ang resulta kaagad.

Even sa mga Boracay, puwedeng bago umalis ay mag-saliva test, para mabuhay ang turismo natin, mag-test na sila tapos maglalagay tayo ng isang testing area doon sa Boracay at kung magkakaroon man, magkakaroon tayo ng isolation facility kung magpa-positive sila doon, puwedeng ipadala iyong kanilang test. Halimbawa sa Boracay mayroon tayo sa Passi, Iloilo; mayroong tayong test sa Cebu; mayroon tayong test sa Negros. Marami tayong lugar na puwede, papadala na lang iyong tinatawag na sample dito sa mga lugar na ito para magamit nila kaagad.

Thank you very much.

USEC. IGNACIO: Maraming salamat po, Senator Richard Gordon.

At para pag-usapan naman po ang isyu ngayon sa mga lugar na may kakaibang kalakaran diumano pagdating sa parte ng claims sa mga COVID-19 patients, makakasama po natin sa programa sa PhilHealth Vice President for Corporate Affairs at tumatayong spokesperson, Dr. Gigi Domingo. Magandang araw po.

DR. DOMINGO: Magandang araw a iyo, Usec. Rocky at magandang araw sa lahat ng nakikinig at nanunood sa programang ito. Salamat sa pag-imbita ninyo sa amin.

USEC. IGNACIO: Dr. Gigi, anu-ano po iyong ilan sa mga halimbawa na sinasabing diumano pang-aabuso ng mga health care providers patungkol po sa health insurance fraud?

DR. DOMINGO: Well, iyong kadalasan po, ang tinatawag natin na misrepresentation or providing false information. Katulad ng upcasing, ang kadalasan kunwari sasabihin nila ubo at sipon lang tapos gagawin nilang pneumonia ang tawag po diyan ay upcasing. Minsan naman, kinu-confine nila iyong pasyente kahit hindi kailangan. So may nahuhuli rin kaming mga ganoong klaseng fraud. Mayroon ring mga ghost patients, sinasabing may ganitong claim at kaso, kapag pinupuntahan ng aming mga tao at tumitingin sa hospital records or pinupuntahan iyong pasyente hindi pala sila na-confine, so hindi pala sila pasyente. So, iyon ang mga kadalasang fraud practices na nakikita namin.

USEC. IGNACIO: Pero ano po iyong masasabi ninyo na diumano may ilang mga doktor na sangkot sa ganitong klase ng anomalya o di kaya daw po ay diumano ay nakikipagsabwatan sa pasyente o maging sa mga tagaloob ng PhilHealth? Kung mayroon man, mayroong ganitong kahalintulad po ba na kaso na napatunayan na at ano po iyong naging karampatang parusa sa ganitong katiwalian?

DR. DOMINGO: Well, mayroon kaming mga kaso ngayon na nasa amin po ini-investigate, hini-hear po iyon. Mga kaso ng mga doktor na na-report sa amin kaya inimbestigahan po namin iyon. So, mayroong mga current cases na ganoon, iyan po ang sinasabi ko earlier, iyon po iyong ano nila, nagku-confine ng mga patients na hindi naman kailangan or upcasing po, ghost patients po mayroon din pong ganiyan. So mayroon po tayong mga kasong ganiyan po ngayon.

USEC. IGNACIO: Marami na po ba kayong natatanggap na mga reklamo nga po ng upcasing at mga kahalintulad na pang-aabuso. May bilang po ba kayo ng mga nagsumbong Doc, at kung may nagnanais daw pong mag-report ano po ang kailangan nilang gawin at ano daw po iyong hakbang na gagawin ng PhilHealth para po dito?

DR. DOMINGO: Mayroon tayong natatanggap na reports tungkol dito nga sa upcasing and fraudulent practices, pero kadalasan po iyong mga kaso na nasa amin na nahuhuli po namin iyan kapag nag-claims processing kami or mayroon din kaming anti-fraud team na tinitingnan iyong mga records, pinupuntahan iyong mga hospitals, doon po namin nahuhuli iyong mga ganoon. Last year po mayroon tayong around mga 2,000 cases, ngayon siguro may mga 900 cases – one (1) case is equivalent to one claim. So mayroon na po tayong nakikitang ganiyan.

USEC. IGNACIO: So, nadagdagan po ba iyong mga nagrireklamo at paano po makakasiguro iyong ating mga mamamayan na hindi po na upcase, ina-upcase ng ospital iyong ilang claims sa PhilHealth? Mayroon po ba daw sistema o mekanismo ang PhilHealth upang makita o mabisto o kung may ganitong maling gawain po.

DR. DOMINGO: Una po sa lahat, kapag na-discharge iyong patient ay mayroon silang nakikitang statement of account, nandoon din po ang final diagnosis at kung magkano ang bill nila at magkano ang ibabawas ng PhilHealth po, kung ano ang benefit ng PhilHealth. So doon pa lang dapat makita na ng pasyente kung tama ang nailagay at naibawas na benefit ng PhilHealth. Kung hindi po tama, they can bring that up with the hospital or diretsong magreklamo po sa amin.

Mayroon po tayong tinatawag na PCARES, itong mga tauhan ito ng PhilHealth – hindi po lahat ng hospital – most hospitals mayroon iyon, tertiary hospitals and some secondary hospitals mayroon po tayong PCARES doon so puwede po iyang tumulong sa ating mga members na nasa hospital na, they are hospital-based. So puwede po iyon at puwede rin sila sumulat sa atin kung mayroon silang gustong i-report na ganitong mga fraud practices dito sa [email protected] or [email protected] po, iyong ating action center. O iyong ating action center, mayroon po rin tayong action center, so [email protected]. So puwede hong sumulat or puwedeng pumunta sa ating mga opisina po. Mayroon tayong mga local health insurance offices, in most provinces ho mayroon iyon. So puwede rin silang pumunta sa ating mga LHIOs para magsumbong po.

USEC. IGNACIO: Opo. Dr. Gigi, ano po iyong nais ninyong panawagan doon naman sa mga patuloy na involved sa ganitong klaseng ng health insurance fraud?

DR. SHIRLEY DOMINGO: Well, una po sa lahat, gusto nating sabihin na ang pondo ng PhilHealth ay pondo ninyo ‘no, protektahan po natin ang pondong ito kasi kailangan na kailangan ito kapag mangailangan iyong mga tao sa panahon ng kanilang health needs ‘no, kapag maospital at kung may kailangan. Kaya po huwag po nating abusuhin ang pondong ito ‘no. Huwag po tayong mag-fraud practices kasi kung maubos ito, kayo rin po ang mahihirapan kung wala nang pondo, kung bumaba ang pondo ng PhilHealth. So sa inyo rin po ito, alagaan po natin.

Alam ninyo po, ang ating current administration sa ilalim ni Atty. Dante Gierran ay talagang ginagawa po ang lahat para maiwas po o maiwasan natin ang fraud ‘no. Nagtayo siya ng anti-fraud committee, tapos pinapabilis niya ang mga cases para panagutin talaga ang mga healthcare providers na nagku-commit ng fraud ay talagang papanagutin po nila sa mga ginagawa nilang pang-aabuso.

So iyon po, protektahan po natin iyong fund; huwag po tayong mag-commit ng fraud.

USEC. IGNACIO: Opo. Pero, Dr. Gigi, kapag napatunayan na isang doktor o isang ospital ang nasa likod nitong anomalyang ito, ano po iyong magiging penalty sa kanila?

DR. SHIRLEY DOMINGO: Una po, iniimbestigahan po iyan ng ating legal kung makita na—may due process po iyon ‘no. Kung makita na guilty talaga siya, nag-commit talaga ng fraud, depende po iyon sa offenses nila. They can first be suspended iyong kanilang accreditation sa atin… several months lang po ‘no. Pero kapag paulit-ulit po ginagawa iyan, kung naka-third time na ginawa iyan ay puwede pong ma-revoke na talaga ang accreditation nila sa PhilHealth permanently.

Sa mga healthcare professionals po ay niri-refer po rin namin iyan doon sa PRC for the revocation of their license.

USEC. IGNACIO: Opo. Dr. Gigi, ano naman daw po itong tinatawag na Debit-Credit Payment Method? Paano raw po ito makakatulong sa mga partner hospitals na accredited po ng PhilHealth? Bukod dito, may iba ba po bang inihahandang panibagong proyekto ang PhilHealth?

DR. SHIRLEY DOMINGO: Okay, ang Debit-Credit Payment Method o tinatawag naming DCPM, ito po ay isang alternative way of fast-tracking the claim processing ‘no. Gusto po natin na fluid ang mga hospitals, mayroon silang financial resources na they can use kapag kailangan na kailangan na po ngayon na dumadami ang … kapag dumadami ang pasyente nila ‘no.

So ang gagawin po namin iyon, titingnan po namin iyong total amount of in-process claims, ibig sabihin iyong claims na nasa amin. At 60% of this minus 2% withholding tax ay ibibigay na po namin kaagad sa kanila once they apply and sign the undertaking. Mayroon po tayong undertaking that they have to sign, parang commitment, performance commitment nila.

So they have to sign this, submit it to us and upon submission, then we release 60% of the total in-process claims. Ngayon, ipa-process lahat iyong claims after we give their 60% ‘no, and iyong remaining 40%, doon natin iri-reconcile at ia-adjust iyong mga payments natin sa kanila. So kung may mga claims na hindi dapat bayaran or kung may mga claims na dapat babaan iyong amount, doon po natin iri0-reconcile sa 40%. So any remaining balance after reconciliation, then iyon ang iri-release natin ulit finally doon sa ating healthcare providers, again, minus two percent of for withholding tax.

Now, this is applicable to hospitals identified by the IATF, iyong highly and critical areas because of COVID. So dapat iyong hospital na ito also is handling COVID patients ‘no para maka-avail nitong DCPM. Right now, kasama dito iyong areas of the NCR bubble, Pampanga and Batangas. Recently, in-approve ng IATF ang CAR pero specific to Ifugao and Abra; and Region II for the cities of Santiago and Quirino. So iyon, doon applicable iyong ating DCPM.

USEC. IGNACIO: Opo. May nagpapatanong lang po, Dr. Gigi. Kailan daw po ninyo mailalabas ang bagong COVID-19 package sa PhilHealth pati daw po iyong indemnity fund packages sa mga bakuna?

DR. SHIRLEY DOMINGO: Okay, ang indemnity fund package, ito iyong … this is the result of implementing the RA 11525, itong vaccination program ng Philippines. Na-sign-an ito noong February 26, at nalagay sa Official Gazette mga March 3, 2021. Kaya nag-develop po tayo ng IRR, and DOH nag-develop noon tapos nag-develop tayo ng benefit for indemnification package.

Ano po ang ibig sabihin nito? Ito po iyong kung naturukan sila, na-vaccinate sila for COVID at nagkaroon sila ng serious adverse event ‘no, ibig sabihin may matinding side effect, serious adverse events, or kung ma-hospitalize sila or huwag naman sana pero kung may nabawian ng buhay dahil diyan, lahat po ito ay pasok doon sa benefit na iyon. So ito po ay approved na ng ating board, approved na po ito, may design na ito at may guidelines ito. Iyong inaayos lang po natin ay iyong funding po nito. Kasi under the law, we are supposed to be provided with 500 million pesos, iyong trust specifically for this purpose.

So inaayos po natin iyon para kung mag-release na tayo, mag-announce na tayo ng okay na siya ay may funding na rin iyon. So anytime iyon, siguro within a month siguro ay mari-release na natin—within or lesser, basta within that this month period.

USEC. IGNACIO: Opo. Dr. Gigi, iyong liquidation daw po ng IRM, fully liquidated na po ba iyong 15 billion pesos IRM funds ng mga hospital?

DR. SHIRLEY DOMINGO: Well, a few percentage na lang, mga 98 percent of that is already liquidated ‘no. So iyon, iyon po, konti na lang po, almost a hundred percent, mga 98% as I said ang liquidated na po.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po sa inyong panahon, Dr. Gigi Domingo, ang tagapagsalita po ng PhilHealth. Ma’am, stay safe at mabuhay po kayo!

DR. SHIRLEY DOMINGO: Salamat din at keep safe din po kayong lahat. Salamat po.

USEC. IGNACIO: Samantala, nasa limanlibong individuals mula po sa iba’t ibang sektor sa Mexico, Pampanga at Tarlac City ang binigyan naman ng ayuda ng team ni Senator Bong Go. Ilang mga ahensiya ng pamahalaan ay naroon din upang magbahagi ng livelihood assistance sa ating mga kababayan. Narito ang detalye:

[VTR]

USEC. IGNACIO: Ang pinakahuling sitwasyon naman sa Cordillera Region ihahatid sa atin ni Alah Sungduan.

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo Alah Sungduan. Dahil po sa patuloy na pagbaba ng kaso sa Lungsod ng Cebu, inalis na ni Mayor Edgar Labella ang ipinatutupad na liquor ban. Para sa iba pang detalye may ulat si John Aroa ng PTV-Cebu:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Samantala, dumako naman tayo sa Davao City. May report si Regine Lanuza:

[NEWS REPORT]

USEC. IGNACIO: Maraming salamat sa iyo Regine Lanuza. Narito naman po iyong pinakahuling datos ng COVID-19 cases sa buong bansa. Base po sa report ng Department of Health kahapon May 6, 2021, umabot na sa 1,080,172 ang total number of confirmed cases matapos pong makapagtala ng 6,637 na mga bagong kaso; 191 na katao ang mga bagong nasawi kaya umabot na sa 17,991 ang total COVID-19 deaths.

Ang mga kababayan nating naka-recover na sa sakit ay nasa 999,011 matapos makapagtala ng 6,091 new recoveries kahapon. Ang total active cases naman sa kasalukuyan ay 63,170.

At iyan po ang mga balitang aming nakalap. Ang Public Briefing ay hatid sa inyo ng iba’t ibang sangay ng PCOO sa pakikipagtulungan ng Department of Health at kaisa ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas o KBP.

Nakikiisa po ang aming programa sa pagdiriwang ngayon ng Health Care Workers Day. Kami po ay sumasaludo sa lahat na magigiting na Medical Health Workers sa iba’t-ibang bahagi ng bansa, mabuhay po kayo at maraming salamat sa inyo! Bilang tulong sa ating mga bagong bayani umiwas po tayo sa sakit, mag-mask, hugas, iwas. Muli ako po si Usec. Rocky Ignacio, magkita-kita muli tayo bukas dito lamang sa Public Briefing #LagingHandaPH.

###

—
News and Information Bureau-Data Processing Center