USEC. IGNACIO: Magandang umaga, Pilipinas. Samahan ninyo kaming muli sa aming patuloy na paghahatid ng mahahalagang impormasyon na dapat malaman ng bawat Pilipino.

BENDIJO: Ngayong araw po ng Sabado, muli nating makakasama ang mga kawani ng pamahalaan sa isa na namang oras nang makabuluhang talakayan kaugnay sa ating laban kontra COVID-19. Ako po si Aljo Bendijo.

USEC. IGNACIO: Sa ngalan ni Secretary Martin Andanar, mula sa PCOO ako naman po si Usec. Rocky Ignacio at ito ang Public Briefing #LagingHandaPH.

At upang sumagot sa mga tanong ng bayan, maya-maya lamang makakasama natin sa programa sina Department of Education Undersecretary Tonisito Umali, Department of Health Undersecretary Maria Rosario Vergeire at Usec. Liza Diño-Seguerra, ang Chairperson and CEO ng Film Development Council of the Philippines.

BENDIJO: Makakasama rin natin sa paghahatid ng mga balita ang mga PTV correspondents mula sa iba’t ibang probinsya at ang Philippine Broadcasting Service. Samantala para naman po sa inyong mga katanungan, maaari kayong mag-comment sa live streaming ng ating programa sa PTV Facebook page.

Una po sa ating mga balita, nagpaabot ng tulong si Senador Christopher ‘Bong’ Go sa mga market vendors sa Lungsod Quezon. Aabot sa 450 vendors ng Litex Public Market sa Quezon City ang binigyan ng karagdagang tulong. Naipamahagi ang mga pagkain, masks at face shield sa mga nasabing vendors. Samantala, 50 o limampung vendors naman ang napiling pagkalooban ng bisikleta habang ang ilang estudyante naman ay nakatanggap ng tablets na maari nilang magamit sa papalapit na pasukan.

Bukod pa riyan, nagbigay din ng cash assistance ang DSWD sa ilalim ng AICS [Assistance to Individuals in Crisis Situation] Program; at nangako naman ang DTI, Department of Trade and Industry na magbibigay ng livelihood assistance sa mga kuwalipikadong benepisyaryo.

Sa iba pang mga balita, hinikayat ni Senador Bong Go ang pamahalaan na makibahagi sa pagtugon sa mental health concerns ng mga Pilipino dahil ang COVID-19 pandemic ay patuloy na nagiging sanhi ng mental health distress sa mga Pilipino maging sa ibang bansa. Aniya, hindi biro ang stress na dulot ng pandemya at ayon sa mga eksperto ang kabuuang stress ng COVID-19 at financial strain na dinulot nito ang naging dahilan sa second pandemic ng mental illnesses at mga suicides.

Paalala naman ng Senador na magtulungan ang bawat isa at patuloy na sumunod at makiisa sa pamahalaan ngayong may pandemya.

Samantala, sa naging panayam naman kay Senator Bong Go matapos mailunsad ang ika-walumpu’t limang Malasakit Center sa Mandaluyong City kahapon, hinikayat niya ang mga kapwa mambabatas na siguruhin ang timely passage ng 2021 National Budget sa kabila ng mga issue na nangyayari sa House Speakership at higit sa lahat sa kalagitnaan ng pandemya. Aniya, huwag ipasa sa tao ang burden na magkaroon ng reenacted budget.

Dagdag pa ni Senador Go, dapat aniya sa December mayroon nang budget para mapirmahan agad ng Pangulong Rodrigo Duterte dahil kung walang budget ay magsu-suffer ang mga Pilipino. sa kasalukuyan, ang 2021 National Budget ay sumasailalim sa ilang mga pagsusuri sa Kongreso na may temang: “Reset, Rebound, Recover: Investing for Resiliency and Sustainability.”

USEC. IGNACIO: Upang alamin ang mga programang inihahanda ng FDCP para sa pagsisimula ng panibagong yugto sa industriya ng pelikulang Pilipino, makakasama natin sa puntong ito si Usec. Liza Diño-Seguerra, ang Chairperson and CEO ng Film Development Council of the Philippines. Magandang araw, Usec. Liza.

FDCP USEC. DIÑO-SEGUERRA: Magandang umaga Usec. Rocky, Aljo. Salamat sa pagpapaunlak at para ma-share namin iyong mga ginagawa ng FDCP ngayon.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., sa pagtatapos ng pagdiriwang ng ika-isandaang taon ng Philippine cinema, may inihandang programa ang FDCP, ito po iyong ‘Sine Sandaan – The Next 100’. Can you tell us more about this po?

FDCP USEC. DIÑO-SEGUERRA: Yes. So last September 12, 2019, nagkaroon tayo ng Presidential Proclamation para i-announce at i-celebrate natin ang 100 years of Philippine cinema at marami tayong mga isinagawang mga events, mga pagdiriwang at the same time mga workshops, conferences para mai-promote natin ang ating pelikula. Nagkaroon din tayo ng mga polisiya na inumpisahan natin at ang Eddie Garcia Bill na naglalayon na protektahan ang ating mga workers ay nakapasa na ngayon sa committee level ng Kongreso.

So excited kami dahil hindi lamang selebrasyon ang ginagawa natin pero talagang tunay na pagsuporta at paghahanda sa susunod na sandaan. At siguro naaangkop lang na para isarado natin ang ating isang taong selebrasyon, mayroon tayong closing event. It’s a virtual concert na magaganap. Well replay na ito, ginawa namin ito noong September 30 pero para sa ating mga manonood na hindi nakapanood – sa October 4, 8 P.M., Sunday sa Youtube channel ng FDCP at hopefully ma-cross post din natin ito sa mga social media pages ng PTV-4 at ng Facebook ng FDCP.

Makakasama natin ang mga big artists natin na talagang sumuporta sa Sine Sandaan at ang mga artista natin, direktor at mga film workers natin na nagbigay ng mga testimony sa kanilang magagandang mga experience sa isandaang taon ng pelikulang Pilipino at kung ano pa ang aabangan ng ating mga manonood para sa ating susunod na sandaang taon.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., alam natin iyong epekto ng pandemya sa bansa. Sa panibagong yugto po ng film industry, ano po ba ang plano o pinaplano ng FDCP para mas mapaunlad pa ang mga pelikulang Pilipino?

FDCP USEC. DIÑO-SEGUERRA: ‘Ayun. Usec. Rocky, alam ninyo naman dito ko—binigyan ninyo ako ng chance na i-share iyong aming Dear Program [Disaster Emergency Assistance and Relief] para sa ating mga manggagawa para suportahan iyong mga displaced workers natin na talagang naapektuhan ng pandemya.

Nagpapasalamat din kami dahil sa Bayanihan II, nag-lobby ang FDCP para makasama ang film and audio-visual workers para sa ayudang matatanggap para sa Bayanihan II na kakapirma lang ng ating Presidente.

At ngayon naman bago matapos ang taon, nag-launch kami ng CPH – so ito ‘yung CreatePHFilms fund kung saan susuportahan natin ang ating mga production companies mula sa development ng kanilang mga scripts hanggang sa pag-produce ng kanilang pelikula, hanggang sa pagdi-distribute, meaning iyong paghahanap ng platforms para maipalabas ang kanilang mga ginawang mga pelikula.

So naglabas ang FDCP ng 60 million para suportahan ang ating mga producers, ang ating mga film makers, ang ating mga scriptwriters, ang ating mga post-production companies na naghahanap ngayon ng suporta para matuloy lang. You know, kailangan nating buksan unti-unti ang ating ekonomiya, kailangan mag-start ang mga productions dahil talagang napakalaki—we are one of the hardest hit sectors kaya nandito ang FDCP para sumuporta sa ganitong steps.

Ngayon din para naman po sa ating mga manonood, alam kong excited po kayo sa Pista ng Pelikulang Pilipino na tatlong taon na po naming ginagawa; ngayon po ay nadala po namin ito online. So mayroon po tayong “Pista ng Pelikulang Pilipino 4, Sama All.” So magkakasama po tayo, from October 31 hanggang November 15, magpapalabas po tayo ng more than 100 films para po damayan tayo ngayong pandemya, para makasama ninyo at para tangkilikin pa rin natin ang pelikulang Pilipino dahil alam ko naman na miss na miss ninyo na po ang panonood ng sine.

Ngayon ito po, sa isang platform mapapanood po ninyo ang iba’t ibang klaseng pelikula na talaga naman pong pupukaw sa ating mga damdamin. Kaya sana po suportahan po ninyo itong Pista ng Pelikulang Pilipino na gagawin po natin sa October 31 to November 15.

USEC. IGNACIO: Opo. Kasi inaabangan din iyan ng ating mga kababayan ano po. Paano at saan po sila maaring makapag-register para dito, Usec.?

FDCP USEC. DIÑO-SEGUERRA: Mayroon po tayong ginawang platform, ito po ang fdcpchannel.ph so pupunta lang po sila sa website na iyan. Mayroon po tayong iba’t ibang plans – mayroon po tayong free plan kung saan kung gusto lang po nilang makapanood ng mga free films natin, free workshops, puwede po silang mag-register for the free workshops.

Mayroon din po tayong plan, so mas maraming pelikula ang—mayroon po tayong day pass na P99; mayroon po tayong half one pass meaning 8 days magagamit ninyo po iyong festival pass; at mayroon po tayong premium pass kung saan mga hindi pa po naipapalabas na mga pelikula ay mapapanood ninyo po for a limited time for P450 as early bird rate and P599 po.

Ito po, lahat po ng revenue, lahat po ng kikitain ng PPP ay mapupunta po sa lahat po ng mga producers na kalahok sa PPP kaya nakakatulong na po kayo, mag-e-enjoy pa po kayo at sana po ay ito ang maibigay natin na tulong sa ating mga producers, sa ating mga manggagawa ng pelikulang Pilipino.

USEC. IGNACIO:   Opo. Usec., bibigyan ko na po kayo ng pagkakataon na ibigay ang inyong mensahe sa ating mga kababayan.

USEC. DIÑO:   Mga kababayan, mga audience po natin, ngayon po ang panahon para ipakita po natin ang ating pagmamahal sa industriya ng pelikulang Pilipino na nagpatawa, nagpaiyak, nagpagalit, nagpatakot po sa atin sa loob ng isandaang taon.

We are experiencing, lahat naman po tayo ngayon nahihirapan, pero ang aming sektor po hanggang ngayon 20% pa lang po ang nag-umpisa na magtrabahong muli kaya ito pong mga ginagawa ng FDCP ay paraan namin para mag-extend ng support sa ating mga producers na nangangailangan ng suporta ngayon.

So, ipakita po natin ang ating pagmamahal, suportahan po natin ang Pista ng Pelikulang Pilipino 4 Sama All”. Magsama-sama po tayo sa fdcpchannel.ph. Puwede po kayong mag-register at bumili ng inyong mga festival pass para abangan ang mga pelikulang tampok. More than one hundred films mula sa iba’t-ibang genre. Mayroong love stories, mayroong mga horror films, mayroon din po tayong classics restored films. From October 31 – November 15 po, sana po ay suportahan po ninyo.

Maraming salamat.

USEC. IGNACIO:   Maraming salamat din po sa inyong oras, Usec. Liza Diño-Seguerra, FDCP chairperson and CEO.

Stay safe.

USEC. DIÑO:   Thank you.

BENDIJO:   At samantala, alamin natin ang pinakahuling update kaugnay sa paghahanda ng DepEd sa nalalapit na pagsisimula ng klase sa Lunes, October 5. Makakausap natin ngayon si Department of Education Undersecretary Tonisito Umali.

Magandang araw po, Usec…

USEC. UMALI:   Magandang araw po sa inyo, Kuya Aljo; at sa lahat po ng mga nanonood at nakikinig, magandang umaga rin po.

BENDIJO:   Opo. Kasama din natin si Usec. Rocky Ignacio, Usec. Opo…

USEC. UMALI:   Hi Usec. Rocky. Opo… Kumusta po kayo?

BENDIJO:   Opo. Sa ngayon po, nasa ilang porsiyento na po ba ang kahandaan ng bawat guro at mag-aaral sa darating pong pasukan? May mga last minute preparations bang ginagawa ang DepEd, Usec., para sa darating na Lunes?

USEC. UMALI:   Kung mayroon pa pong paghahanda na nangyayari, iyan po ay iyong last minute distribution noong ating self-learning modules sa ating mga anak na hindi po nila kinuha iyong kanilang modules sa ating mga paaralan. Kasi po ang ating distance learning modality nga po ay self-learning modules, kukuhanin ng mga magulang sa ating mga paaralan isang beses isang linggo o kada dalawang linggo at isasauli po nila iyong mga activity sheets na kukumpletuhin ng mga bata pagkatapos po ng isa o dalawang lingo – online kung may access sa gadget at connectivity sa internet-based learning o kaya po ay radio and TV-based – dahil halos lahat po ay self-learning modules ang inaasahan and that will also supplement maski online-based learning po sila.

As of third week of September, mayroon na po tayong naipamahaging mahigit-kumulang 533, 209, 023 self-learning modules and that’s like 80% noong nasa ikatlo hanggang ika-apat na linggo ng Setyembre at ngayon naniniwala po tayo halos lahat na po ito ay naipamahagi na.

Noong nakaraang dalawang araw, Usec. Rocky, Kuya Aljo, nakakita po tayo ng video kasi nagmo-monitor po kami sa buong Pilipinas na kung saan ang mga guro na po namin sa ilang paaralan sa Lalawigan ng Cagayan ay sila po mismo ay lumabas na at sila na mismo ang nagdala ng self-learning modules sa ating mga anak.

Kasado na po iyan sa pangunguna po ng ating Ma’am Liling Briones, ang unang araw ng pasukan sa Lunes.

BENDIJO:   Opo. Usec., bilang parte po ng pagsisimula ng school year ay mayroon yatang simultaneous flag raising ceremony nationwide. Naka-schedule din iyong live updates ng mga DepEd official sa iba’t-ibang parte po ng bansa. Maaari ninyo ba kaming bigyan ng iba pang detalye tungkol sa mga isasagawang activities na iyan ngayon pong darating na Lunes?

USEC. UMALI:   Bale flag raising ceremony mangyayari po 7:30 sa atin pong DepEd office but prior to that ay may mga preliminary interviews po na mangyayari. Pagkatapos po noon ay magbibigay po ng mensahe ang ating Ma’am Liling Briones para po opisyal pong idedeklara ang pagsisimula ng unang araw ng pasukan. Simboliko po iyon dahil maaari pong nagsisimula na ang online learning po natin sa buong Pilipinas, 47, 025 more or less public kindergarten, elementary and secondary education schools.

At pagkatapos po noon ay may mga panel discussion with our Ma’am Liling Briones and our undersecretaries to discuss Oplan Balik Eskwela updates, mga updates po on our health protocols compliance by our schools. Ito po iyong sinasabi ninyo, while nangyayari po ito bandang pagdating po ng alas-onse o bago po mag-alas-onse, live updates po sa ating mga senior officials, mga undersecretaries po natin at assistant secretaries sa buong Pilipinas po ay magbibigay ng live feed po sa Bulwagan ng Karunungan sa central office po natin sa Lunes.

Iyon po ang basically mangyayari sa Oktubre singko po sa Lunes, Kuya Aljo.

BENDIJO:   Opo, opo. Ano po ang aasahan ng mga magulang at mga mag-aaral po sa darating na Lunes, Usec., pagdating naman sa mga TV channels ng DepEd na makatutulong sa atin pong mga estudyante?

USEC. UMALI:   We have more or less 3, 120 television video lessons and episodes to be aired at 3, 445 radio scripts per episodes to be aired in some 207 TV channels and 162 radio stations nationwide. Iyan po iyong mga partnership sa buong Pilipinas po iyan, na ikinasa, ipinasok ng atin pong mga regional directors, schools division superintendents with our local and regional TV and radio stations.

That will supplement, Kuya Aljo, iyon nga pong instruction na mangyayari sa pamamagitan po ng online or kung wala pong access sa gadget or internet iyong ating self-learning modules. Ang aasahan po diyan Kuya Aljo ay naglabas na po kami ng mga programa, nakalagay na po ito sa aming DepEd website, naabisuhan na po ang lahat ng ating mga schools division superintendents and regional directors kung ano po iyong mga episodes, ano po iyong mga asignaturang ituturo kada araw, respective time slots, anong grade level, dito po sa mga nabanggit ko pong radio and TV stations na kung saan ie-ere po ito.

At dapat, Kuya Aljo, ay nakalagay din po iyan doon sa atin pong tinatawag, kung ang tanong ninyo po ay kung ano po ang inaasahan ng ating mga magulang doon po sa weekly learning plan na tinatawag, dahil doon po araw-araw makikita kung ano po dapat ang gagawin ng bata. 8-10 halimbawa, they will be asked to read a certain portion of the modules given to them then after that they will be required or requested to complete some activity sheets. So, ganiyan po ang mangyayari, Kuya Aljo. Then after that may suggestions kung may access sila sa radio at TV na puwedeng panoorin at baka mayroon din pong mga practice exercises. Mga ganoon pong mga task, klarong nakassad at nakalagay po doon sa weekly learning plan po ng mga bata na makasama po sa ating learning packets.

I’d just would like to quickly add, Kuya Aljo, na as of Friday, we already have 22.5 million public school enrollees. At iyan po ay humigit-kumulang 99.68% of the number of enrollees that we got for school year 2019-2020 na nasa humigit-kumulang po ay 22,572,923 – iyan po iyong bilang school year na iyon. Kung isasama po ang private school, mayroon na po tayong 2.16 million naiulat po sa atin, mahigit na po iyan sa limampung porsiyento. Alam po natin na marami pa pong mga bata ang hindi nagpapatala sa ating pampribadong paaralan, ngunit mayroon din pong humigit-kumulang na 400 to 450,000 formerly private school learners nagpunta sa public schools.

So combined, Kuya Aljo, we already 24.72 million public and private school enrollees, and that’s like 89% of the numbers that we had for school year 2019 to 2020 which is, more or less, 27.7 million.

Halos nandudoon na tayo, Kuya Aljo, hahanapin po, iyon ang sabi ng ating Ma’am Liling Briones, ito pong mga natitira pang mga bata na hindi pa po nagpapa-enroll para mapaliwanagan po sila, mabigyan po ng option kung papaano po ang edukasyon ay maaari pa ring magpatuloy.

ALJO BENDIJO: Opo. Ilang araw na lang po bago magsimula ang klase, at marami ba ang humahabol para makapag-enroll, Usec? Hanggang kailan po maaaring tumanggap ang mga eskuwelahan ng mga late enrollees?

USEC. UMALI: Mayroon pa rin po eh, every day. Opo, Kuya Aljo, Usec. Rocky, everyday ay may mga nadadagdag po bagama’t medyo mabagal na po iyong pagtaas ng mga numero po natin, hindi po katulad noong nagsimula pa lamang tayo ng ating enrollment campaign noong Hunyo; ini-extend natin ng hanggang July 15; maski late enrollees po kasi, tumatanggap pa rin po tayo eh.

Mayroon pa rin po, Kuya Aljo, lalo na po sa private schools. We hope that we will get all the enrollees that our private schools had received para po talaga makumpleto na po itong datos po natin.

ALJO BENDIJO: Okay. Bigyang linaw natin, Usec., iyong mga isyu po sa modules kaugnay sa diumano’y paggamit ng malisyosong pangalan na itong modules na naging isyu po iyan. Ano po ang naging aksyon ng DepEd tungkol doon sa isyung iyan?

USEC. UMALI: Mahigpit po iyong utos ng ating Ma’am Liling Briones diyan – imbestigasyunan at panagutin kung sinuman po iyong responsable. Ito po ay sa isang pampribadong paaralan na huwag na po nating tukuyin, Kuya Aljo, to not jeopardize the ongoing investigation. Ngunit makakaasa kayo, Kuya Aljo, na hindi po natin palalampasin po ito.

Ang sabi po ng ating Ma’am Liling Briones ay sampahan po ng tamang reklamo o kaso ang lahat po na makikitang dapat managot sa napakalulungkot—nakalulungkot po talaga na may mga ganito pong mga guro, maski sa pampribadong paaralan pa sila, ay gumagawa po ng ganitong mga uri ng modules na binabanggit po ninyo.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec. Umali, magandang umaga po. Bigyan-daan naman po natin iyong katanungan ng ating mga kasamahan sa media.

Ito po ang unang tanong mula kay Evelyn Quiroz ng Pilipino Mirror. Ito po ang tanong niya: The COVID-19 pandemic has given the education sector a huge challenge. Taking into consideration the new normal in planning and implementing educational policies, what steps are being done by the Department of Education to sustain and provide quality education?

USEC. UMALI: Ito na nga pong ginagawa natin, Usec. Rocky, na ang atin pong Kagawaran ng Edukasyon po ay nagkasa ng isang basic education learning continuity plan na kung saan ang pagtutok po natin ay iyong pagpapatupad nung tinatawag nating distance learning modalities, iyong pamamaraan po ng pagtuturo na hindi po kinakailangan na pisikal na papasok ang mga bata. Para po mangyari ito, kung usapin po ng halimbawa, ng online dahil medyo madami rin naman po ang mga bata na may kakayanan na magkaroon ng online learning – private and public. Lalo na po sa private, halos iyan po ang kanilang ginagawa.

So may mga pagsasanay, trainings na ginagawa po ang ating Kagawaran ng Edukasyon para ang mga magulang pati po ang ating mga guro, of course, ay mahasa kung papaano po makakapagturo using technology.

Mga magulang, para ho masiguro iyong sinasabi ninyo pong dekalidad na edukasyon ay atin din pong tini-train. Hindi naman po ibig sabihin ay kailangang matuto po silang ituro iyong mga topics o iyong mga asignaturang pinag-aaralan ng kanilang mga anak, kung kakayanin po nila, lalong-lalo na po sa early grade levels, ay napakaganda po noon. Ngunit kung hindi po kakayanin ay maski po maging effective learning facilitators po ang ating mga magulang.

Ang ibig pong sabihin, binibigyan po natin sila ng tamang kamalayan – ano po ba ang inaasahan kapag sila po ay nag-access ng internet; papaano po magiging ligtas ang pag-surf ng bata; ano po ba iyong dangers; ano po ba iyong mga websites na dapat bantayan, na hindi po dapat pinupuntahan ng mga bata; papaano po ba i-maximize iyong mga iba’t ibang resources na maaari pong ma-access via internet. May mga ganiyan po tayong pagsasanay na binibigay po hindi lamang sa ating mga guro, inuulit ko po, kung hindi pati po sa mga magulang, at pati rin po kung papaano ang tamang pagdidisiplina sa mga bata at papaano po sila mamu-motivate at mai-encourage na mag-aral po talaga.

Medyo mabigat po talaga po ito, Usec., Kuya Aljo, dahil alam po ninyo—alam nating lahat na ang atin pong sistema ng edukasyon ay nakadisenyo, face-to-face po sana. Eh ngayon lang po natin ito gagawin bagama’t—ngayon lang po natin ito gagawin ng ganitong kalawak at kadami pero dati naman na pong ginagawa. Tulad ng sinasabi po ng ating Ma’am Liling Briones, iyong konsepto ng online learning, radio, TV-based instruction, ginagawa na rin naman po iyan pero hindi po ganitong kalawak kaya iyan po talaga ang hamon.

Continuous training, Usec., Ka Aljo, making sure that we are coming up with a quality, well-vetted self-learning modules, providing our learners, our parents, our teachers access to these resources through our DepEd commons, halimbawa po, and in partnership with the private partners, Usec., Ka Aljo, ay mayroon din pong mga iba’t ibang learning management system. Ito po iyong—pag sinabi po natin parang mga applications – naku, puro baka technical terms sa mga magulang, hindi po natin intensiyon iyon – mga puwede po nilang i-access at doon po ay makakakuha po ng mga materyales sina mommy at sina daddy, sina kuya at si ate, bukod kay ma’am at kay sir na makakatulong po sa pag-aaral ng  bata.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., tanong naman po mula kay Michael Delizo ng ABS-CBN News: Ano po ang nakikita ninyong pagsubok o problema sa unang araw ng pagbubukas ng klase; at paano daw po pinaghahandaan ng DepEd ang mga challenges na ito?

USEC. UMALI: Ang nakikita ko po, Usec at Ka Aljo, iyong pagdi-distribute ng ating self-learning modules kung saka-sakaling hindi po nakuha ng mga magulang pa sa ating mga paaralan. Kaya nga po iyong mga binahagi ko po sa inyo, ngayon hanggang bukas ay talagang kumikilos na po ang inyong Kagawaran kasama po ang ating mga partners sa pamahalaan local buong Pilipinas, kumikilos po iyan na para po masiguro na makarating po itong mga self-learning modules na ito.

Kung online-based learning ang ginagawa ng bata, maaaring usapin po ng connectivity kapag lalarga na iyong bawat araw po ng ating pasukan; siguro po iyong pag-appreciate ng weekly learning plan, kung papaano isagawa iyong pag-aaral. Maaari rin po na may mga bata po na hindi gaanong nauunawaan kung ano po iyong nakalagay sa ating mga modules. Hindi naman po ito talaga suliranin pero mga hamon na atin pong kakaharapin dahil maroon naman pong tugon ang ating Kagawaran ng Edukasyon dahil doon nga po sa kung may isyu ang magulang pagkuha ng modules, DepEd na po mismo ang magdadala po sa kanila. Kung may isyu ng internet connectivity, we will be very flexible so that they will rely kung ang kanilang pahayag una ay gusto nila online, nagkaroon ng problema, madali pong mag-shift to other distance learning modality like SLMs (Self-Learning Modules) or radio or TV-based.

Kung mayroon pong hindi gaanong naipapaliwanag o hindi maunawaan ng mga bata, makasisiguro kayo, Usec., Ka Aljo, na may sistema po ang Kagawaran ng Edukasyon na malalaman po ito.

Pagbalik pa lamang noong activity sheets, makikita na po kaagad ng teacher eh kung nakakasabay iyong bata o naiintindihan iyong lesson. At kung hindi po nila naiintindihan, mayroon po maski doon sa araw o sa linggo na may tinuturo ang mga magulang o may ginagabay silang dapat matutunan ang ating mga anak. Dapat po klarong-klaro, alam po ni nanay at ni tatay kung anong numero ang tatawagan ni ma’am at ni sir para sabihin hindi gaanong naiintindihan ng anak ko itong lesson na ito. At mula po doon, mayroon po tayong intervention na gagawin.

Ito pong mga nabanggit ko pong mga posibleng hamon at issue Usec., Ka Aljo ay nakita naman at na-brainstorm na po iyan, at ang ating Ma’am Liling Briones ay halos araw-araw na po niyang pinupulong o hindi po lalampas ang dalawa sa isang linggo na meeting sa amin pong mga Regional Directors. Mayroon po kaming tinatawag na Management Committee Meeting at inaalam po iyong mga posibleng issue na ito. Kaya kaagad-agad naman po Usec., Ka Aljo ay natutugunan naman po.

Pero wala hong duda, marami pong mga hamon tayong kinakaharap dahil hindi naman po talaga magiging perpekto ang ating paghahanda ngunit ang mahalaga ay sama-sama po sana tayong maghanap ng solusyon kapag may suliranin o issue man.

USEC. IGNACIO: Opo. Tanong pa rin po mula kay Michael Delizo ng ABS-CBN: Ano po ang sagot ng DepEd sa demand ng grupo ng mga guro tulad ng allowance para sa online classes at pagtitiyak ng kanilang kalusugan po sa gitna ng pandemya?

Okay. Nawala sa linya si Usec. Umali. Mamaya baka puwedeng balikan natin.

Samantala, upang bigyang-daan ang Hatid Tulong Program na layong mapauwi ang mga na-stranded sa Maynila dahil sa umiiral na community quarantine ay pansamantala muna nating ipinagpaliban ang Balik Probinsiya, Bagong Pag-asa Program. Para sa iba pang detalye, panoorin natin ito. [VTR]

Samantala, pinakahuling update naman sa COVID-19 sa bansa ating alamin. Muli nating makakausap sa programa ang napakasipag po na DOH Undersecretary, Usec. Maria Rosario Vergeire. Good morning po, Usec.

DOH USEC. VERGEIRE: Good morning po, Usec. Rocky.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., unahin na po natin iyong katanungan ng mga kasamahan natin sa media. Ang unang tanong mula kay Evelyn Quiroz ng Pilipino Mirror: What is the current status of our health system capacity? You were recently quoted as saying that there has been decongestion of hospital capacity at present, from 81% to less than 60%. Does this mean that the situation is getting better?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, Usec. Rocky, kailangan po nating ilagay po sa tamang konteksto iyan. Totoo po na nakahinga na po ang ating mga ospital dito po sa National Capital Region, katulad ng sabi ninyo 81%/80% noong bago tayo mag-MECQ. Pero ngayon po nasa 53% na lang po ang utilization natin dito sa ating National Capital Region. Ganoon din po kung titingnan natin sa buong bansa, ang utilization na po ng ating health system component ay nasa less than 50% already.

Pero kailangan din po nating tingnan iyon pong mga numero kapag tinitingnan ho natin ang sitwasyon, tinitingnan po natin ang numbers ng mga kaso, iyong mga namamatay at saka iyong health system capacity. Iyong numbers po natin bumababa po iyong ating mga bilang, pero ito pong mga areas na specific, may mga clustering of cases pa rin kaya patuloy pa rin ho nating binabantayan. So kailangan lang po ang mga kababayan natin hindi pa rin maging complacent bagama’t nakakakita po tayo ng improvement sa ating mga kapasidad, kailangan pa rin nating ipagpatuloy iyong pagtulong sa gobyerno by complying with the minimum health standards para po magtuluy-tuloy itong improvement.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., tanong naman mula kay Red Mendoza ng Manila Times: ABC TV Australia said that the Western Australian government said that they would order the Philippine government for tighter restrictions after 9 crew members ng Patricia Oldendorff vessel became positive for COVID-19 after nila daw pong mag-home quarantine before deployment. A State Government Minister said that they will ask for the Australian Federal Government to urge us to strengthen our quarantine system before any deployment.

DOH USEC. VERGEIRE: [Garbled] Usec. Rocky ‘no, nasa pag-uusap po iyan between countries, of course our government with their government. Pero kapag tiningnan ho natin iyong quarantine na sinasabi natin, we do quarantine 14 days pero kailangan po nating maintindihan lahat – ang atin pong pagti-test is a one-time event. Ibig sabihin it’s a point in time na kapag tinest kita ngayon, kapag nag-travel ka there would be possibilities ‘no, or risk of being exposed again and having the disease. So titingnan po nating maigi iyan pong nangyari diyan na circumstance and definitely pag-uusapan po ito ng ating mga concerned agencies para malaman po natin kung ano ang susunod natin na aksiyon.

USEC. IGNACIO: Opo. Usec., tanong naman ni Michael Delizo ng ABS-CBN News: Sinabi ninyo kahapon na nag-improve naman ang health system ng Pilipinas sa kabila po ng pagkakasama natin sa top 20 ng mga bansang may pinakamataas na kaso ng COVID-19. Pero ano po sa tingin ninyo ang mga aspeto kung bakit tayo nakasama sa top 20?

DOH USEC. VERGEIRE: Kapag tiningnan ho natin ‘no iyong top 20, iyong mga ranking na ginagawa among the different countries, makikita ho natin ang kinukuhang numero po diyan ay iyong cumulative number. When we say it’s cumulative number, it’s the totality of cases from the start na nag-umpisa po tayong mag-reporting. So sa ngayon may 316,000 po tayong mga kaso, iyan po iyong nakatala diyan at nira-rank nila. Pero ang kailangan ho nating tingnan maigi ito pong ating mga cumulative number of cases, may mga naka-recover na po diyan, mayroon pong active cases at may mga namatay.

And kapag tiningnan ho natin ang ating mga datos, we only have 56,000 active cases at marami dito sa 56,000 na ito ay mild at asymptomatic. And also ang pinakaimportanteng dapat tingnan is nasa 80% na po tayo sa recoveries natin. So kapag tiningnan ho natin iyong kabuuan, oo, kasama tayo sa ranking ngayon but these are cumulative number of cases. We have to look at the breakdown of cases para malaman po natin kung talagang tayo ay nandoon sa ganoong estado o hindi.

USEC. IGNACIO: Opo. Mula pa rin kay Michael Delizo: Kung tututukan lang natin ang bilang ng mga aktibong kaso at ikokonsidera ang iba pang aspeto, nakikita ninyo ba na wala dapat tayo sa top 20, ang Pilipinas?

DOH USEC. VERGEIRE: Well, kailangan hong pag-aralan po uli iyan dahil kailangan nating malaman kung ilan ang active cases sa ibang bansa, ilan ang recoveries nila, ilan ang mga pagkakamatay nila. Kapag tiningnan ho natin iyong case fatality rate natin, ang case fatality rate po natin is less than 2%. It’s about 1.8% at ito po ay kapag nilagay natin sa ranking sa ibang bansa, mababa po ito kumpara doon sa ibang bansa.

As to recovery rate, tayo po ay atin pong talagang pinagtatrabahuhan na talagang makuha na natin iyong exact po or complete na mga datos para tumaas pa ho iyong recovery rate natin. Dahil alam naman po natin na marami pa rin ang nasa datos natin na kailangan nilang i-tag iyong time-based tagging para maidagdag sa recovery rate.

Katulad po ng sabi ni Secretary Duque, we would want to target that 95% recovery rate at the soonest possible time. So, titingnan po natin at pag-aaralan natin kung maikumpara natin ang ating bansa when it comes to active cases, recoveries and case fatality rates.

USEC. IGNACIO:   Tanong naman mula kay JP Soriano ng GMA 7: There was an article published online saying that a COVID-19 nasal swab test punctured a woman’s brain lining and leaked brain from her nose. Possible ba ito na mangyari sa mga nagpa-COVID-19 swab test?

USEC. VERGEIRE:   Ang lagi ho nating ipinapaalala na when we do this collection of specimens, kailangan lang ho mag-follow ng protocol.

Unang-una, ang pinaka-importante, kailangan ang gumagawa iyong trained or skilled healthcare worker; kaya nga po ating tini-train iyang mga tao para gumawa niyan para naiiwasan po iyong mga ganitong mga pangyayari.

Kailangan din po iyong tamang supplies ang ginagamit – iyong tamang swab, iyong tama pong proseso para gawin iyon. iyan po dapat ang ginagawa. And makikita naman ho natin dito sa ating bansa nagagawa naman ng ating mga healthcare workers because they follow protocol and atin pong talagang sinisigurado na skilled po iyong healthcare workers na gagawa nito.

USEC. IGNACIO:   Opo. Follow-up question po ni JP Soriano: Is this something na dapat pong ikabahala? Baka po kasi mag-cause din ito ng takot sa mga nagpapa-swab test.

USEC. VERGEIRE:  Well, USec. Rocky, kailangan lang iyong impormasyon, tamang impormasyon sa ating mga kababayan. Katulad po ng sinasabi ko, sinisiguro natin na iyong specimen collection po ay tama po ang paggawa, tama ang proseso, tama ang mga gamit. Mayroon ho tayong tinatawag na lisensya para po dito sa mga facilities na ito and even those that are doing remote collection, binabantayan ho natin iyan, nagmo-monitor po tayo, nag-o-on the spot check.

So, sana po huwag mabahala ang ating mga kababayan, ating pong sinisiguro—of course, the government is ensuring na safe po ang pagsasagawa ng mga specimen collection dito sa ating bansa.

BENDIJO:   USec., magandang araw! This is Aljo Bendijo. Ayon po sa SWS survey, bumaba ang bilang ng mga Pilipinong sumusunod sa mga health protocols lalo na dito po sa Kalakhang Maynila. Ano po ang masasabi ninyo tungkol dito?

USEC. VERGEIRE:   Well, iyon din naman iyong ating ipapaalala, sir ‘no—Magandang umaga po sa inyo.

BENDIJO:   Opo.

USEC. VERGEIRE:   Ang atin lang hong ipinapaalala, tuloy-tuloy po tayo, huwag ho tayo maging complacent. Kailangan vigilant pa rin po tayo, kailangan po sundin pa rin natin iyong minimum health standard – iyong pagsusuot ng mask at face shield, pagdi-distancing ng isang metro o paghuhugas lagi ng kamay.

Kasi po kung hindi ho natin ito gagawin, hindi ho tayo makaka-survive na magkaroon ng new normal. Kailangan we live with the virus, in order for us to do that, we need to enforce and comply strictly with these minimum health standards. So, ipinapaalala ho natin sa ating mga kababayan: Tulungan po natin ang ating gobyerno para po tayo ay makalampas na sitwasyon na ito.

BENDIJO:   Kaugnay naman po isinasagawang pag-aaral ng Department of Health sa rapid antigen test mula po South Korea. Balak daw ng Health Department na magkaroon ng pag-uusap kasama ang World Health Organization, USec.? Ano ba iyong naging resulta sa inyo pong ginawang pag-aaral?

USEC. IGNACIO:   Yes, sir Aljo. Ito pong ginawang rapid antigen test, mayroon ho kasi tayong tinatawag na local validation. Noong ginawa po iyong local validation ng ating National Reference Laboratory, lumabas po na mayroong certain percentage noong sensitivity na hindi po umabot doon sa standards ng WHO which is 80%.

So, ito po ay aming pinanghawakan dahil iyan po ay galing sa standards at ginawa naman ng National Reference Laboratory. Tayo po ay nagrekomenda sa IATF na magkaroon ng pilot use dito po sa City of Baguio para lang makita natin talaga kung ano iyong appropriate use of the rapid antigen test para po dito sa isinasagawang response.

So about a week ago, ang WHO ay nagpalabas na isinali po ni itong specific na antigen test kits sa kanilang emergency use listing. Ibig sabihin, in-authorize nila na puwede gamitin. So, ito po ang kailangan naming i-discuss with them because based on our local validation, kulang pa ho at hindi pumasa sa sensitivity ito pong specific na antigen test kit na ito.

So, kailangan lang ho namin magkaroon ng kaliwanagan dito po sa WHO para malaman po natin ang tamang direksyon natin sa paggamit ng rapid antigen test.

USEC. IGNACIO:   Opo. USec., may mga nagrerekomenda na gawing mandatory ang facility-based isolation para sa mga asymptomatic at COVID-19 mild cases. Ano po ang masasabi ng Department of Health dito?

USEC. VERGEIRE:   Ito po, USec. Rocky, napagkasunduan po ito sa Inter-Agency Task Force na ito naman talaga dati pa nating ipinatutupad na tayo naman ay pumapayag basta nakaka-comply with conditions of home quarantine, pinapayagan natin iyan. Ibig sabihin, mayroon silang sariling kuwarto, sariling banyo, walang vulnerable sa bahay.

Kaya lang po ang nangyari noong nag-monitor po ang DILG at saka National Task Force, nakita nila na marami po sa ating mga kababayan kahit hindi nakaka-comply sa condition ng home quarantine ay nasa bahay nagka-quarantine and nakita po nila ito na ito na parang nawo-worry tayo because it increases the risk na baka mahawa pa iyong mga kapamilya.

So, nagkaroon po ng ganitong direksyon ang Inter-Agency Task Force, although mayroon ho tayong sinabi diyan na kung sakali iyong local government puno na iyong kanilang temporary treatment and monitoring facility, papayagan natin iyang home quarantine pero kailangan mabantayan maigi ng ating mga barangay health emergency response teams itong mga nagka-quarantine sa bahay.

So, ito po iyong may mga kondisyon pa rin tayo pero ang nakalagay talaga, we prefer the temporary treatment and monitoring facility para po mas mabantayan at maalagaan ang ating mga kababayan.

USEC. IGNACIO:   Opo. USec., hingin po namin iyong update kaugnay sa gagawing Solidarity Trial sa bansa. May eksaktong date na po ba tayo kung kailan ito sisimulan pati na rin iyong listahan ng mga vaccine na posible daw pong gamitin sa trial?

USEC. VERGEIRE:   Yes, USec. Rocky. Actually, ang WHO ay nagbigay sa atin ng commitment noon noong nakipag-usap tayo na iyong listahan po ng mga bakunang makakasali dito sa WHO Solidarity Trial for vaccines at saka iyong sites na paggagawan nitong ating implementation of the immunization ay ilalabas nila by the third week of October.

So, hihintayin lang po natin kasi mayroon din ho silang ibinibigay na tentative date of starting the trial by the end of October. So, hintayin lang ho nating mailabas ng WHO iyong kanilang listahan.

Tayo rin po ay nagkakaroon na ng mga iba’t-ibang agreements like for example, mayroon ho tayong memorandum of agreement between DOST and DILG para lang ho sa ganoon ay masigurado natin na iyong local government po ay makakatulong sa atin dito sa pagbabakuna na gagawin natin dito sa clinical trial na ito.

At iyon pong mga budget also inaayos na, so, lahat ho ng preparatory activities inaayos na natin, so that kapag nasabi na ng WHO that we can already start, mauumpisahan po natin agad iyan.

USEC. IGNACIO:   Okay. Ano na lang po ang mensahe ninyo sa ating manonood, USec. Vergeire?

USEC. VERGEIRE:   Iyon pa rin po, USec. Rocky. So, narinig ko kanina, nabasa naman natin ano iyong SWS survey bumababa daw po ang mga gumagamit ng mga mask, naggagawa ng minimum health standards.

Gusto ko lang ho ipaalala sa ating mga kababayan: Hindi pa ho nawawala ang virus, nandito pa rin po siya at ito po ay magpapatuloy hanggang hindi tayo nakakahanap ng lunas talaga para dito sa sakit na ito.

Kaya po kami ay nakikiusap sa ating mga kababayan, tulungan ninyo ho kami sa gobyerno na sana po ipagpatuloy natin ang pagtangkilik dito sa paggagawa nitong minimum health standard – mag-mask po tayo lagi at face shield, lagi po tayong dumistansiya ng isang metro at tayo po ay palagiang maghugas ng kamay.

At amin pong ipinapaalala rin mayroon po kayong barangay health emergency response team sa kani-kanilang mga komunidad kung saan sila po ang makakatulong ninyo kung sakaling may kailangan kayo at kayo ay magkaroon ng sintomas o hindi kaya mayroong mga katanungan ukol dito sa sakit na ito. You just need to contact them at nandoon po sila handang tumulong sa inyo.

USEC. IGNACIO:   Okay. Maraming salamat po sa pagbibigay oras sa aming programa, DOH Undersecretary Maria Rosario Vergeire.

USEC. VERGEIRE:   Maraming salamat po.

USEC. IGNACIO:   Samantala, muli nating balikan si DepEd USec. Umali. Good morning po ulit, USec. Umali!

USEC. UMALI:   Sorry, USec., naputol kanina.

USEC. IGNACIO:   Opo. Bigyang-daan natin iyong natirang tanong ng ating mga kasamahan sa media. Mula pa rin kay Michael Delizo: Ano po ang sagot ng DepEd sa demand ng grupo ng mga guro tulad ng allowance para sa online classes at pagtitiyak ng kanilang kalusugan sa gitna po ng pandemya?

USEC. UMALI: Well, tinitingnan po nang mabuti ito ng Kagawaran ng Edukasyon dahil bukod po sa kanilang panawagan, mayroon din pong mga suhestiyon o mga panukalang batas sa Kongreso na nagsusulong nga po ng ganito. Sa ngayon po, Usec. Rocky, ang mayroon po tayong binibigay sa kanila, iyong tinatawag nating cash allowance na nasa halagang P3,500 po ito, one time, kada taon. At iyan po ang inaasahan po nating gagamitin po nila, iyong atin pong tinatawag na dating “chalk allowance” na ngayon ay cash allowance na nga po na puwedeng gamitin sa anuman pong mga bagay na makakatulong po sa kanila pong pagtuturo.

Nauunawaan po namin, Usec., Kuya Aljo, ito pong mga panawagang ito. Kaya nga lamang po ay ito ay usapin kung may sapat po ba tayong pondo na tutugon po dito sa ngayon. At tingnan po natin kung ano po ang mangyayari dahil napag-uusapan naman po ngayon iyan sa Kongreso, Usec.

USEC. IGNACIO: Okay. Tanong naman po mula kay Manny Vargas ng DZBB: Malalampasan kaya ngayong taon ang school enrollees last year? At paano raw po iyong late enrollees, ano po ang kailangang gawin ng mga magulang?

USEC. UMALI: Sa public schools, dahil nasa 98 or rather 99.68% na po iyong ating kasalukuyang bilang na nagpatala sa sistema ng ating pampublikong paaralan, 22.5 million po ito. Noong nakaraang taon ay nasa 22,572,923 po mayroon tayo, baka, Usec. Rocky, Kuya Aljo, malampasan po natin ito.

Ang isa pong maaaring dahilan ay dahil nga po mayroong humigit-kumulang 4oo to 450 po na mag-aaral na nag-shift o lumipat po mula pampribado patungong pampublikong paaralan. Iyong kabuuan, both public and private, kung malalampasan po natin iyong 27,790,000 more or less public and private school enrollees noong school year 2019 to 2020 ay baka doon po tayo medyo mahirapan. Kasi ang numero po ngayon sa private schools ay singkuwenta porsiyento pa lamang po kung ikukumpara iyong nakuhang dami ng mga mag-aaral na nag-enroll sa private school kumpara po ngayon. Nasa 2.16 million po ngayon eh as of yesterday ang enrollees natin sa private schools. Last year po ay nasa humigit-kumulang 4.3 million po.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po—

USEC. UMALI: Pero siguro ang [garbled]

USEC. IGNACIO: Opo, go ahead.

USEC. UMALI: Sorry po, Usec. Ang dapat siguro pong idagdag ang iyong utos po ng ating Ma’am Liling Briones na hindi po titigil ang Kagawaran ng Edukasyon na magpaliwanag, hanapin at bigyan ng opsiyon ito pong mga batang tila nagdesisyon na ayaw munang pumasok sa taong ito.

USEC. IGNACIO: Okay. Maraming salamat po sa inyong panahon and paumanhin po kanina, naputol tayo, DepEd Usec. Tonisito Umali.

USEC. UMALI: Ang karangalan po ay nasa amin. Sa ngalan po ng aming Ma’am Liling Briones, marami pong salamat sa inyo. Mabuhay ang kabataang Filipino.

USEC. IGNACIO: Salamat po.

ALJO BENDIJO: Mula sa PTV-Davao, may ulat si Clodet Loreto. Clodet, maayong udto diha sa dakbayan sa Davao.

[NEWS REPORTING]

ALJO BENDIJO: Daghang salamat, Clodet Loreto.

USEC. IGNACIO: Samantala, dumako naman tayo sa update kaugnay sa COVID-19 cases sa buong bansa. Base po sa tala ng Department of Health, as of October 2, 2020, umabot na po sa 316,678 ang total number of confirmed cases. Naitala ang 2,611 new COVDID-19 cases, at naitala rin kahapon ang 56 katao na nasawi kaya umabot po sa 5,616 cases ang kabuuang bilang ng COVID-19 deaths sa bansa. Subalit patuloy din ang pagdami ng mga nakaka-recover mula sa COVID-19 na umakyat na sa 254,617 with 416 new recoveries recorded as of yesterday. Ang kabuuang bilang ng ating active cases sa bansa ay 56,445.

ALJO BENDIJO: Para po sa inyong mga katanungan at concerns tungkol sa COVID-19, maaari pong i-dial ninyo ang mga numerong 02-894-COVID o kaya ay o2-894-26843. Para naman sa mga PLDT, Smart, Sun at TNT subscribers, i-dial lamang ang numerong 1555. Patuloy rin kayong makibalita sa mga pinagkakatiwalaang sources ng impormasyon tungkol sa COVID-19, maaari ninyong bisitahin ang covid19.gov.ph.

USEC. IGNACIO: Okay. Good morning po kay GM Cath de Castro, Kuya Aljo.

ALJO BENDIJO: Good morning po, GM.

USEC. IGNACIO: At iyan nga po ang mga balitang aming nakalap ngayong araw. Maraming salamat po sa mga naglaan ng kani-kanilang oras sa pagbibigay-linaw sa mga impormasyon na mahalagang malaman ng ating mga kababayan.

ALJO BENDIJO: Ang Public Briefing ay hatid po sa inyo ng iba’t ibang sangay ng Presidential Communications Operations Office sa pakikipagtulungan ng Department of Health at kaisa po ng Kapisanan ng mga Brodkaster ng Pilipinas (KBP).

USEC. IGNACIO: Asahan ninyo ang aming patuloy na pagbibigay impormasyon kaugnay sa mga updates sa ating paglaban sa COVID-19 pandemic. Maraming salamat din po sa Filipino Sign Language Access Team for COVID-19.

ALJO BENDIJO: Samantala, 83 days na lang Pasko na! Bagama’t patuloy pa rin ang pagharap natin sa krisis na dulot ng COVID-19, lagi nating tandaan na ang pagmamahal at pagtutulungan sa kapuwa ay ang tunay na diwa ng Pasko. Ako ang inyong kuya Aljo Bendijo. Usec., thank you.

USEC. IGNACIO: Salamat, Kuya Aljo. Sa ngalan po ni Secretary Martin Andanar, mula po sa Presidential Communications Operations Office, ako naman po si Usec. Rocky Ignaci0. Magkita-kita po tayong muli sa Lunes, dito lamang sa Public Briefing #LagingHandaPH.

 

###

 

 

 

—

SOURCE: PCOO-NIB (News and Information Bureau-Data Processing Center)